آزمایش درصد رطوبت خاک
آزمایش تعیین درصد رطوبت خاک جز تست های پایه ای در آزمایشگاه مکانیک خاک است.
به طوری که بسیاری از آزمایش های صحرایی یا آزمایشگاهی ژئوتکنیکی، بدون انجام تست درصد رطوبت امکان پذیر نیست.
در این نوشتار شرح کامل از آزمایش درصد رطوبت خاک به همراه محاسبات مربوط به آن ارائه می گردد.
رطوبت خاک
خاک از دو بخش اصلی تشکیل شده است.
سنگدانه ها و حفرات.
حفرات خاک را دو چیز پر می کند.
آب یا هوا.
آبی که داخل حفرات خاک را پر کرده، رطوبت نام دارد.
در تست تعیین درصد رطوبت، دنبال این هستیم که بدانیم چه میزان از حفرات خاک، توسط آب پر شده است.
وسایل ازمایش درصد رطوبت
برای انجام تست درصد رطوبت نیاز به تجهیزات زیر دارید.
اگر تمایل به خرید یا فروش تجهیزات دست دوم آزمایش درصد رطوبت داشتید، می توانید در بازار خاک آگهی رایگان ثبت کنید.
ظروف تعیین درصد رطوبت
برای آزمایش درصد رطوبت خاک لازم است از ظرفی آلومینیومی یا حلبی استفاده کرد که حین آزمایش تغییر حجم نداشته باشد.
نمونه های با وزن کمتر از دویست گرم، ظروفی با درپوش فلزی نیاز دارند.
برای سنجش درصد رطوبت در خاکهای با وزن زیاد، نیاز به درپوش نمی باشد.
جنس ظروف طوری باشد که در حین استفاده مکرر دچار زنگ زدگی نشود.
گرمخانه
گرمخانه یا آون برای تبخیر کردن آب موجود در خاک ها استفاده می شود.
دمای گرمخانه لازم است در حدود ۱۱۰ درجه سانتی گراد تنظیم گردد.
دماهای کمتر از این مقدار آب را از داخل خاک بیرون نمی آورد.
اگر خاک مورد آزمایش خاک آلی بود، دمای آون روی ۶۰ درجه تنظیم گردد.
دماهای بیش از این مقدار هم ممکن است بافت خاک را دچار آسیب نماید.
توصیه می گردد آون انتخابی، تهویه دار، مجهز به ترموستات و دارای فن باشد.
ترازو
برای نمونه خاک های کمتر از ۲۰۰ گرم از ترازویی با حساسیت ۰٫۰۱ گرم استفاده شود.
برای نمونه خاک هایی با وزن بیش از ۲۰۰ گرم از ترازویی با حساسیت ۰٫۱ استفاده گردد.
آزمایش تعیین درصد رطوبت خاک
آزمایش درصد رطوبت خاک با هدف تعیین درصد وزنی آب در خاک نسبت به دانه های خاک صورت می گیرد.
استاندارد انجام این آزمایش ASTM D 2216-90 و AASHTO T 265-81 می باشد.
در این بخش روش گام به گام این تست آزمایشگاهی تشریح می شود.
- وزن ظرف خالی به همراه درب آن را اندازه بگیرید (W1)
- نمونه خاک را درون ظرف قرار دهید.
درپوش آنرا روی ظرف قرار دهید تا رطوبت آن از دست نرود.
سپس آن را توزین نمایید (W2) - بعد از وزن کردن نمونه درپوش را بردارید و نمونه را به مدت ۲۴ ساعت درون گرمخانه قرار دهید تا رطوبت آن کاملا از آن خارج شود.
زمان قرارگیری خاک درون آون به نوع خاک بستگی دارد.
در بسیاری از مواقع قرارگیری خاک به مدت ۱۶ ساعت در گرمخانه کافی می باشد. - هنگامی که از خارج شدن کامل تمامی آب درون خاک اطمینان حاصل شد، آنرا از داخل آون خارج کرده و درپوش آنرا قرار می دهید تا در مجاورت هوا، رطوبت جذب نکند.
قوطی و نمونه خاک موجود در آن را وزن کرده و مقدار آنرا یادداشت کنید (W3). - وزن ظرف و خاک مرطوب داخلش را از وزن ظرف کم کنید تا مقدار وزن آب داخل نمونه به دست آید (Ww)
- مقدار وزن ظزف و خاک خشک درون آنرا از وزن ظرف تنها کم کنید تا وزن خاک خشک به دست آید (Ws)
خاک را چند ساعت داخل آون قرار دهیم؟
همانطور که قبلا گفتیم استاندارد قرارگیری خاک داخل گرمخانه ۲۴ ساعت است.
اما اگر این تست درصد رطوبت را انجام داده باشید، می دانید که این مدت خیلی خیلی زیاد است.
اغلب مواقع خیلی زود تر از ۲۴ ساعت، خاک خشک می شود.
در واقع دنبال شرایطی هستیم که تغییر جرم خاک حین خشک شدن، کمتر از یک درصد شود.
حداقل مدت زمان خشک شدن، دو ساعت است.
اگر خاک ماسه ای باشد، مدت زمان لازم برای خشک شدن ۴ ساعت است.
حالا یک روش کاربردی برای تشخیص خشک بودن یا نبودن خاک خدمتتون عرض کنم:
یک نواری از کاغذ معمولی روی خاک قرار دهید.
اگر لبه های کاغذ خم شد، پس آن خاک مرطوب است.
بگذارید مدت بیشتری در گرمخانه بماند.
اگر کاغذ هیچ تغییر شکلی نداشت، خاک خشک شده است.
می توانید آنرا از داخل آون خارج نمایید.
فرمول اندازه گیری درصد رطوبت
درصد رطوبت خاک به صورت زیر تعریف می گردد:
در فرمول درصد رطوبت بالا، Ww وزن آب موجود در خاک است.
Ws وزن ذرات جامد خاک است.
چند گرم خاک برای این آزمایش لازم است؟
برای انجام تست درصد رطوبت خاک چقدر خاک لازم دارید؟
این سوالی است که بستگی به نوع نمونه و حجم خاکی دارد که از حفاری به دست آمده است.
همیشه باید این نکته را در نظر داشته باشید که خاکی که از حفاری دستی یا ماشینی به دست می آید، باید برای انجام تمام آزمایش های آزمایشگاهی استفاده شود.
پس نمی توان کل خاک را صرف انجام تست درصد رطوبت کنیم.
در هر صورت خاک انتخاب شده باید نماینده کل خاک باشد.
حداقل خاکی که برای انجام آزمایش درصد رطوبت خاک لازم است به شرح جدول زیر است:
| اندازه دانه های خاک | حداقل وزن پیشنهادی برای انجام آزمایش |
| اغلب خاک از الک ۴۰ عبور می کند | ۱۰ تا ۵۰ گرم |
| اغلب خاک از الک ۴ عبور می کند | ۱۰۰ تا ۱۵۰ گرم |
| حداکثر اندازه خاک ۱۲٫۵ میلی متر | ۳۰۰ تا ۵۰۰ گرم |
| حداکثر اندازه خاک ۵۰ میلی متر | ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم |
فیلم آزمایش درصد رطوبت
در این ویدئو کوتاه مراحل انجام آزمایش درصد رطوبت خاک توسط یک انیمیشن کوتاه شرح داده شده است.
با دیدن این فیلم، دید خوبی نسبت به چگونگی این تست آزمایشگاهی به دست خواهید آورد.
در صورتی که پس از مشاهده این فیلم سوالی در ذهنتان ایجاد شده است، می توانید در بخش نظرات در زیر همین پست آن را مطرح فرمایید.
درصد رطوبت خاک های مختلف
اگرچه انجام آزمایش درصد رطوبت خاک بسیار ساده و ارزان قیمت است، اما گاهی به دلایل مختلف امکان نجام آن وجود ندارد.
در این شرایط می توانید از ارقام زیر استفاده کنید:
درصد رطوبت طبیعی خاک های ماسه ای و شنی حداکثر ۱۵ تا ۲۰ درصد می باشد.
در خاک های ریزدانه مثل رس یا سیلت ، حداکثر رطوبت بین ۵۰ تا ۸۰ درصد است.
درصد رطوبت در برخی از خاک ها ممکن است بیش از ۱۰۰% شود
به عنوان مثال خاک های شدیدا آلی می توانند درصد رطوبتی در حدود ۵۰۰% داشته باشند.
این قبیل خاک ها برای استفاده در امور مهندسی مناسب نیستند.
درصد رطوبت طبیعی برخی دیگر از خاک ها در حالت اشباع در جدول زیر خلاصه شده است:
| نوع خاک | درصد رطوبت طبیعی در حالت اشباع |
| رس نرم آلی | ۸۰ تا ۱۳۰ |
| رس نرم | ۳۰ تا ۵۰ |
| رس سفت | ۲۰ |
| ماسه سست و یکنواخت | ۲۵ تا ۳۰ |
| ماسه متراکم و یکنواخت | ۱۲ تا ۱۶ |
| ماسه سیلتی سست و تیزگوشه | ۲۵ |
| ماسه سیلتی متراکم و تیزگوشه | ۱۵ |
| خاک ریزدانه | ۵۰ تا ۸۰ |
| خاک درشت دانه | ۱۵ تا ۲۰ |
رابطه درصد رطوبت و مقاومت خاک
شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که درصد رطوبت خاک چه تاثیری در مقاومت خاک ها دارد؟
خاک خشک قوی تر است یا خاک مرطوب؟
این ها سوالاتی است که محققی به نام هنکل در سال ۱۹۶۰ پاسخ داد.
ایشان به این نتیجه رسید که خاک ها در هنگام مرطوب شدن مقاومت برشی خود را از دست داده و ضعیف تر می شوند.
نیجه تحقیقات ایشان در شکل زیر بیان شده است:
رابطه درصد رطوبت خاک با مقاومت برشی
همانطور که در این شکل مشاهده می شود، خاک هایی که درصد رطوبت بیشتری دارند، نیروی کمتری برای گسیختگی لازم دارند.
به عبارتی دیگر خاک های مرطوب مقاومت برشی کمتری دارند.
پس خاک خشک از خاک خیس قوی تر است.
می توان اینگونه نتیجه گرفت که یکی از روش های تقویت خاک ها، کاهش رطوبت یا خشک کردن آنهاست.
گزارش کار آزمایش تعیین درصد رطوبت خاک
گزارش کار اندازه گیری رطوبت خاک یکی از گزارش هایی است که برای درس آزمایشگاه خاک در دوره لیسانس در رشته مهندسی عمران الزامی است.
در این درس بعد از انجام هر آزمایش، گزارش کار آن تست را به استاد مربوطه تحویل می دهیم.
اما باید دقت کنید که خود آزمایش تعیین درصد رطوبت به صورت مستقل دارای گزارش کار نیست.
بلکه جزئی از گزارش کار سایر آزمایش ها مثل آزمایش حدود اتربرگ و یا آزمایش تک محوری است.
علت آن است که ذاتا آزمایش درصد رطوبت ابزاری است برای آزمایش های دیگر مثل آزمایش تک محوری و غیره.
پس اگر قصد نوشتن گزارش کار تست درصد رطوبت را دارید، گزارش کار تست دیگری که در آن درصد رطوبت به کار رفته است مثل گزارش کار آزمایش حدود اتربرگ را دانلود کرده و سپس بخش مربوط به درصد رطوبت آنرا مطالعه کنید.
راجع به آزمایش درصد رطوبت سوالی دارید؟
اگر با خواندن مطالب بالا سوالی در ذهنتان پیش آمد و یا پیرامون نحوه انجام آزمایش سوالی دارید، می توانید پرسش خود را در بخش دیدگاه ها در زیر همین نوشتار مطرح کنید.
کارشناسان ما در عرض چند دقیقه پاسخ شما را خواهند داد.
با سلام
آیا امکان تبدیل درصد رطوبت خاک به رطوبت حجمی خاک وجود دارد؟
در واقع من دیتا درصد رطوبت خاک چند نمونه زمینی رو دارم که میخوام با خروجی مدل های مختلف مثل OPTRAM که خروجی رطوبت رو به شکل رطوبت حجمی میده مقایسه کنم. ممنون از شما.
سلام. بله امکان تبدیل درصد رطوبت وزنی به درصد رطوبت حجمی وجود دارد. رابطه آنرا در کامنت های قبلی به دوستان دیگری که پرسیده بودند گفتیم.
من در بخش کامنت ها نگاه کردم متاسفانه ندیدم، فقط یک سوال در این مورد بود این کامنت:
https://testkhak.com/water-content/#comment-19944
من دیتا درصد رطوبت وزنی خاک چند نقطه رو از گذشته دارم میخواستم ببینم چطور مستقیما این رو به رطوبت حجمی تبدیل کنم، چنین امکانی هست؟ مثلا درصد رطوبت وزنی خاکی ۵٫۱ هست، رطوبت حجمی اش به چه شکل به دست میاد؟ ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
برای تبدیل درصد رطوبت وزنی به درصد رطوبت حجمی، کافیست آنرا در چگالی ظاهری خاک ضرب نمایید.
سلام وقتتون بخیر
من دارم تست تراکم میزنم روی خاک ماسه و ژئوفوم نمونه ای که برای درصد رطوبت برمیدارم وقتی می‌ذارم داخل آون ژئوفوم ها ذوب میشه، الان چیکار باید بکنم ؟
سلام. دمای آون را کمتر از دمای ذوب ژئوفوم خود تنظیم کنید تا ژئوفوم شما ذوب نشود.
با توجه به اینکه وزن ژئوفوم داخل قوطی نمونه خیلی کمه، ذوب شدن ژئوفوم توی تعیین درصد رطوبت خطای قابل توجهی ایجاد میکنه؟
بستگی به هدف شما از انجام این آزمایش داره. اگر برای پروژه های شهری است، این خطا قابل چشم پوشی است. اما اگر برای مقاصد تحقیقاتی یا دانشگاهی است، کوچکترین خطایی قابل صرف نظر کردن نمی باشد.
با سلام خطاهایی که ممکن است در آزمایش درصد رطوبت وجود داشته باشد چیا هستند؟ با تشکر
سلام. خطاهای زیادی ممکن است حین انجام تست درصد رطوبت رخ دهد. چند مورد از آنهایی که به ذهنم می رسد بیان می کنم:
۱- گرمخانه یا آون خطا داشته باشد و به درستی دمای ۱۱۰ درجه را فراهم نکند.
۲- ترازو خطا داشته باشد و وزن خاک مرطوب و خشک را به درستی نمایش ندهد.
۳- تایمر خطا داشته باشد و زمان ۲۴ ساعت را به خوبی نشان ندهد.
۴- کاربر در قرائت آون، ترازو و یا تایمر دچار خطا شود.
۵- در محاسبات خطای انسانی رخ دهد.
۶- به علت استفاده نکردن از درپوش، رطوبت محیط جذب نمونه خاک شود.
۷- عملیات آزمایش به کندی انجام شود و در این حین، رطوبت از نمونه خارج شود.
سلام خوب هستید؟؟
یه سوال چند روز قبل مصاحبه داشتم. استاد مربوطه گفتند دو نوع خاک داریم یکی شور یکی غیر شور. به هر دو خاک یک مقدار آب اضافه میکنیم بعد از یک روز درصد رطوبت کدام بیشتر است؟؟
میشه این مورد رو جواب بدید شوری خاک روی درصد رطوبت تاثیر داره یا نه؟
سلام. در دنیای ژئوتکنیک به طور عمومی صحبتی راجع به املاح موجود در خاک نمی شود و همواره هرجا صحبت از آب به میان می آید، منظور آب مقطر است. حال راجع به سوالتان باید دوستان و کارشناسان شیمی یا معدن پاسخ دهند. اگر نمک حل شده در آب موجب کم شدن حجم کلی آب شوند، درصد رطوبت کمتر شده و در غیر اینصورت درصد رطوبت بیشتر از آب غیرشور خواهد شد.
با سلام … رطوبت خاک همان L.O.I هست؟ نمونه خاک معدنی را هم به همین روش آنالیز می کنند؟ از بوته چینی در دار یا شیشه ساعت هم میتوان استفاده کرد؟
سلام. حوزه فعالیت ما مکانیک خاک هست. یعنی در واقع با مقاومت خاک سر و کار داریم و محتویات خاک رو آنالیز نمی کنیم. بهتر است این سوالتان را از مهندسین معدن و یا کارشناسان شیمی بپرسید.
آیاانتظار می‌رود که در یک گمانه از سطح زمین تا اعماق زیرین درصد رطوبت خاک یک روند مشخص رو داشته باشه یا خیر؟
مثلا اینکه از بالا به اعماق زیرین افزایش درصد رطوبت رو داشته باشیم بعد از عمق ۱۵ متری کاهش قابل ملاحظه ای داشته باشیم ، این قابل قبوله؟
خیر. تغییرات عمق تاثیر مستقیمی روی درصد رطوبت خاک ندارد.
اگر نمونه ای را به صورت ی تکه از مغزه حفاری (بدون ازهم باز کردن نمونه) داخل اوون بذاریم آیا تبخیر و حذف آب به درستی انجام میگیره؟
بله به شرطی که در دمای استاندارد و مدت زمان استاندارد داخل آون قرار بگیرد.
سلام
امکانش هست رطوبت حجمی و وزنی یک خاک بیشتر از ۱۰۰ درصد باشه؟
سلام. از نظر تئوریک بله. در حالتی که وزن آب از وزن دانه های خاک بیشتر باشد درصد رطوبت بیش از ۱۰۰ خواهد شد. اما این مورد در عمل اتفاق نمی افتد. چرا که چگالی خاک تقریبا دو برابر آب است و حالتی که شما فرمودید دیگر خاک نخواهد بود. آب است که مقداری خاک در آن مستغرق شده و دیگرش نامش خاک نخواهد بود.
سلام خسته نباشید. ببخشید یه سوال دمای آون برای نمونه های گیاهی چقدر هستش
سلام. حداکثر ۶۰ درجه
سلام خسته نباشید. ببخشید یه سوال برای این آزمایش چرا معمولا زمان ۲۴ساعت را در نظر میگیریم؟! ممنون میشم پاسخ بدید
سلام. برای اینکه مطمئن شویم کل آب از خاک درون نمونه خارج شده است.
سلام خسته نباشید میخواستم بدون فرمولی هست بتونیم با اندازه گیرها بتونیم بهفمیم چقدر آب شور به گیاهان که در گلدان کاشته شده هست یا نیست
سلام. در این خصوص باید از مهندسین کشاورزی سوال بپرسید.
چرا برای انجام آزمایش خاک زمان۲۴را انتخاب میکنیم ن کمتر و ن بیشتر؟؟
بخاطر اینکه مطمئن شویم تمام آب موجود در خاک از آن خارج شده است.
بله با ازمایش E Cمیتونین شوری خاک رو بفهمین
سلام اگر برای این آزمایش یه نتیجه کلی بخوایم بنویسیم چی بنویسیم؟
سلام. منظورتان را متوجه نمیشم. یعنی چی نتیجه کلی؟ مگه آزمایش خاک نتیجه کلی و جزیی داره؟
اگر نمونه بیشتر از ۲۴ ساعت در اوون باشه تاثیر اشتباهی روی نتیجه میذاره؟
نتایج آزمایش عمدتا دچار خطا نمی شود. اما ممکن است بافت خود خاک دچار آسیب شود.
سلام و عرض ادب و خدا قوت به تیم بی نظیرتون.
در خصوص خاکهایی که دارای گچ هستند قاعدتا دمای گرمخانه باید نهایتا کمتر از مقدار استاندارد باشد،حالا اگه ما این مواد گچی موجود در خاک غیر قابل دید باشند چگونه تشخیص بدیم که خاک ما دارای گچه که اون رو تو حال همون دمای استاندارد(
۱۱۰) قرار بدیم یا کاهش بدیم؟
سلام. خاک های زیر را باید در دمای بین ۲۳ تا ۶۰ درجه سانتی گراد خشک کنید:
۱- خاک های دارای گچ
۲- خاک های دارای کانی نگهدارنده آب
۳- خاک های شدیدا آلی
پس اگر با خاک حاوی گچ برخورد دارید، باید دمای آون را کاهش دهید و درجه گرمخانه روی ۱۱۰ نباشد.
اما راجع به نحوه تشخیص گچ باید بگویم ما نمیدانیم. چرا که در علم مکانیک خاک اصلا نحوه تشخیص گچ بحث نمی شود.
بهتر است این بخش از سوالتان را از کارشناسان شیمی یا مهندسین معدن بپرسید.
با سلام مچکرم از مقاله خوبتون من از مقاله شما میخواستم استفاده کنم و نیاز دارم که منبع رو یادداشت کنم لطف میکنید نام و نام خانوادگی نویسنده و همچنین تاریخ انتشار این مقاله رو به من بگین ..با تشکر
سلام. مطالب این سایت یا هر وبسایت دیگه قابل استناد نیست. چون دائما در حال تغییر یا ادیت هست. توصیه میکنم همیشه از مراجع معتبر مثل کتاب های مرجع یا مقالات معتبر جهت مرجع دهی استفاده کنید.
به هر ترتیب نویسنده این مقاله: “رسول غلامی” و تاریخ انتشار آن دوم آبان ۱۳۹۸ می باشد.
چرا برای بدست اوردن درصد رطوبت مقدار آب تقسیم بر وزن خشک خاک میشه؟
چرا تقسیم بر وزن کل خاک نمیشه؟
چون در آیین نامه گفته وزن آب به وزن خاک خشک
خیلی ممنون.
با سلام،
آیا با مقایسۀ درصد رطوبت خاک در اعماق مختلف زمین میتوانیم نوع خاک در هر ارتفاع را حدس بزنیم؟
مثلاً اگر درصد رطوبت خاک در عمق یک متری ۲۰ درصد، در عمق دو متری ۲۵ درصد، در عمق سه متری ۵ درصد، و در عمق چهار متری ۲۰ درصد باشد، آیا میتوانیم بگوییم بیشتر ترکیب خاک در عمق سه متری از ذرّات درشت‌دانه، و بیشتر ترکیب خاک در سایر اعماق از ریزدانه هست؟
ممنون.
سلام. خیر درصد رطوبت خاک معیار مناسبی برای تشخیص نوع خاک نیست.
سلام, وقتتون بخیر
شما میدونین واحد رطوبت خاک در داده های هواشناسی چیه؟
سلام. نه متاسفانه. ما در زمینه هواشناسی اطلاعات و تخصصی نداریم.
یکی از کارهایی که ما میکنیم محاسبه خاک خشک حمل شده در معدن با استفاده از درصد رطوبت و وزن خاک مرطوب حمل شده هستش
به این صورت عمل میکنیم وزن خاک خشک مساوی است با وزن خاک مرطوب حمل شده منهای ( وزن خاک مرطوب حمل شده*رطوبت آن) ولی بنظر میرسه قابل قبول نیست, چون خود درصد رطوبت فرمولش میشه (آب تقسیم بر نمونه خاک خشک) میشه راهنمایی کنید که درست محاسبه میکنیم یا نه؟
بستگی داره چقدر تصمیم دارید کارتون رو دقیق انجام بدین. اگر هدف یک محاسبه بسیار دقیق باشه، این کاری که شما میکنید غلطه. اما اگر هدف اینه که یه محاسبه سرانگشتی از خاک خشک حمل شده داشته باشید، همین محاسبات هم به صورت تقریبی میتونه نتایج رضایت بخشی واستون داشته باشه.
سلام خسته نباشید ما در معدن برای بدست آوردن رطوبت از همین فرمول که شما نوشتید استفاده میکنیم اما سوال اینجاس که چرا تقسیم بر وزن خاک خشک میکنیم؟ نباید تقسیم بر وزن مرطوب خاک بشه؟
سلام. نه همینطور که ما نوشتیم و شما هم استفاده میکنید درسته
سلام
روز بخير
سوالي داشتم
۱- تفاوت رطوبت وزني با رطوبت حجمي از نظر كاربرد در آبياري ممكن بگيد ؟؟
آبیاری و مسائل مرتبط با آن در آزمایشگاه خاک کشاورزی مورد بحث قرار میگیرد و ارتباطی به ژئوتکنیک ندارد.
با سلام،
دوتا سوال داشتم .
۱_ تفاوت رطوبت حجمی با رطوبت وزنی از نظر کاربرد؟
۲_ چرا معمولا به روش وزنی رطوبت خاک اندازه میگیرند ؟ به روش حجمی اندازه نمی گیرند؟!
سلام.
جواب سوال اول: تفاوت چشمگیری از نظر کاربرد با یکدیگر ندارند. فرمول و نحوه دستیابی به آنها متفاوت است. به طور کلی درصد رطوبت خاک، به طور مستقیم کاربرد آنچنان زیادی ندارد. اما از آن در دل آزمایش های دیگری همچون آزمایش حدود اتربرگ ، آزمایش تراکم و … استفاده می شود.
جواب سوال دوم: معمولا برای تعیین درصد رطوبت خاک از روش وزنی استفاده می شود. چرا که به طور کلی محاسبه وزن، بسیار راحت تر از محاسبه حجم است. شما به راحتی می توانید با استفاده از یک ترازو وزن هر چیزی را حساب کنید. اما محاسبه حجم آن، به سادگی میسر نیست.
باسلام من در یک آزمایش خاک میانگین رطوبت وزنی را۰.۴۳ درصد بدست آوردم و در همان خاک رطوبت اشباع را ۱۹.۳۰ بدست اوردم می خواستم بدانم آیا درست است چون اختلاف اعداد زیاد است ؟؟
و همچنین می خواستم بدانم که ارتباطی بین رطوبت وزنی و رطوبت اشباع وجود دارد یا خیر؟؟
سلام.
جواب سوال اول: برای اینکه متوجه بشیم مقادیری که شما برای درصد رطوبت و درجه اشباع به دست آورده اید منطقی هست یا نه، لازم است مقدار درصد تخلخل خاک و مقدار Gs خاک را بدانیم.
جواب سوال دوم: بله بین درصد رطوبت و درجه اشباع این رابطه معروف برقرار است: Gs*w=Sr*e
که در آن Gs چگالی ویژه خاک
w درصد رطوبت خاک
Sr درجه اشباع خاک
e درصد تخلخل خاک می باشد.
سلام وقت بخیر
لطفا میشه در مورد درصد رطوبت خاکهای خشک،نم دار،مرطوب،اشباع و جریان و اینکه چه وزن مخصوص هایی میتونیم بهشون اختصاص بدیم توضیح بدین؟؟
سلام. در مورد انواع خاک ها از نظر خشک و تر بودن، می توانید مقاله مربوط به درصد اشباع خاک را مطالعه فرمایید. داخل این مطلب ویدئویی وجود دارد که خاک ها را از نظر میزان اشباع بودن، معرفی می نماید. در مورد چگالی خاک ها باید خدمتتان عرض کنیم که وزن مخصوص خاک علاوه بر میزان اشباع، به ویژگی های مختلف دیگری از خاک ها مثل جنس دانه های خاک، درصد تخلخل خاک و چندین پارامتر دیگر بستگی دارد. صرفا نمی توان با دانستن درجه اشباع هر خاک، وزن مخصوصی را بدان منتسب کرد.
ممنونم.ولی اگر یک مقدار تقریبی با توجه به تمامی عواملی که گفتید در وزن مخصوص انواع خاکها موثر است بخوایم به خاکهای خشک،نم دار،مرطوب،اشباع و جریان نسبت بدهیم چه اعدادی منطقی تر است؟
چگالی تقریبی خاک های مختلف، حدودا بین ۱٫۵ تا ۲ گرم در سانتی متر مکعب متغیر است. هر چند مقادیر کمتر یا بیشتر از این بازه هم در طبیعت یافت می شود. با توجه به اینکه تعیین چگالی خاک ها با استفاده از آزمایش های ارزان قیمت صحرایی مثل آزمایش دانسیته در محل قابل تعیین است، توصیه می کنیم مقدار چگالی خاک را از طریق آزمایش به دست بیاورید و نه از طریق روابط تقریبی. ضمنا چگالی خاک از طریق آزمایش های آزمایشگاهی مثل آزمایش تعیین چگالی خاک به روش موم گیری و یا تعیین چگالی خاک با استفاده از جیوه نیز قابل دستیابی است.
اگر ۱۰۰ گرم وزن خاک مرطوب باشه با رطوبت وزنی ۲۵ درصد چقدر وزن خاک خشک میشه
۲۰ گرم.
سلام ممنون میشم فرمول محاسبه رطوبت اشباع خاک وهمچنین تخلل خاک ذکر فرمایید .
سلام. درصد رطوبت اشباع، رطوبتی از خاکه که تمام حفرات داخل خاک از آب پر شده باشه. تو خاک های مختلف، بسته به تراکمشون، اعداد مختلفی خواهد بود. برای محاسبه درصد تخلخل خاک، توصیه می کنم این مقاله را مطالعه بفرمایید.
میشه لطفا ی مثال بزنید از محاسبه درصد حجمی با استفاده از در دست داشتن درصد وزنی
بله حتما. اما در بخش کامنت ها امکان ارایه تصویر یا نوشتن فرمول وجود نداره. در واتساپ پیام بدید تا بتونیم شمارو بهتر راهنمایی کنیم.
خیلی خوبه
چی خوبه؟
درصد رطوبت حجمی را چگونه با همان وسایلی ک در آزمایش فوق داریم میتوان محاسبه کرد؟
به دست آوردن درصد رطوبت وزنی به طور مستقیم و از طریق تجهیزات آزمایشگاهی کار بسیار سخت و دشواری است. معمولا برای بدست آوردن درصد رطوبت حجمی، درصد رطوبت وزنی را با استفاده از روش گفته شده در متن بالا بدست می آورند، سپس از طریق روابط وزنی-حجمی، مقدار درصد رطوبت حجمی رو محاسبه می کنن.
۱٫چرا برای خشک کردن نمونه خاک آنرا در دمای بالاتر از آنچه در شرح آزمايش گفته شده است قرار نمیدهیم؟
۲٫چرا از در پوش برای قرار دادن نمونه خاک در اون استفاده میکنیم؟ کاربرد در پوش چیه
سلام. پاسخ سوالات شما بدین ترتیبه:
جواب سوال اول: اگر دمای گرمخانه بیش از حد زیاد باشد، ممکن است بافت خاک آسیب ببیند یا در خاک تغییرات شیمیایی ایجاد شود. لذا صرفا دمایی انتخاب می شود که باعث تبخیر آب شود و کمترین اثر روی خاک را داشته باشد.
جواب سوال دوم: علت استفاده از درپوش این است که نمونه خاک انتخابی، قبل از وزن کردن، آب از دست ندهد. علت دوم آن است که اگر از درپوش استفاده نکنیم، ممکن است نمونه خاک، هنگام بیرون آوردن از گرمخانه، آب جذب کند. این دو دلیل باعث شده که استفاده از درپوش الزامی باشد.
سلام و عرض ادب .وقت شما بخیر .
میشه نتیجه گیری این آزمایش رو کامل توضیح بدین.
میخوام بدونم نتیجه گیریش چی میشه .
ممنون از راهنمایی شما
سلام. از این آزمایش میشه نتیجه گرفت که درصد رطوبت هر خاکی چقدره دیگه
نتیجه گیری و کاربرد این آزمایش چیه
از این آزمایش در آزمایش های اصلی دیگری مثل آزمایش تراکم ، آزمایش حدود اتربرگ و … استفاده میشه
سلام
Minوmax درصد رطوبت خاک چقده؟
سلام. حداقل درصد رطوبت زمانی است که تمام حفرات داخل خاک از هوا پر شده باشد و هیچگونه رطوبتی در آن نباشد. در این شرایط درصد رطوبت خاک، صفر است.
حداکثر درصد رطوبت زمانی است که حفرات داخل خاک، توسط آب پر شده باشد و هیچگونه هوایی داخل خاک نباشد.
یعنی میتونه بیش از ۱۰۰ درصد باشه؟؟
اگر وزن آب موجود در خاک، از وزن خاک خشک شده هم بیشتر باشد، درصد رطوبت بیش از صد به دست می آید.
با سلام. ايا درصد اشباع خاك با درصد رطوبت خاك متفاوت است؟ براي محاسبه درصد اشباع خاك از گل اشباع استفاده مي كنيم و ان را وزن مي كنيم و براي رطوبت ، خود خاك مرطوب را اول وزن مي كنيم؟درسته؟ معمولا اين ۲ درصد چقدر با هم متفاوت هستند؟ممنون ميشم راهنمايي بفرماييد. با تشكر
سلام. بله درصد رطوبت و درصد اشباع با یکدیگر متفاوت هستند. مقدار درصد رطوبت به طور مستقیم از آزمایش درصد رطوبت و مقدار درصد اشباع از فرمول ها و روابط وزنی حجمی به دست می آید.
میشه بگین کی برابر میشن یا کم و بیشتر؟؟اگ میشه لطف میکنین توضیح بدین؟
۱- زمانی که نسبت حجم آب به حجم خاک خشک، بیشتر از نسبت وزن آب به وزن خاک خشک باشد؛ درصد رطوبت حجمی بیشتر از درصد رطوبت وزنی خواهد بود.
۲- زمانی که نسبت حجم آب به حجم خاک خشک، کمتر از نسبت وزن آب به وزن خاک خشک باشد؛ درصد رطوبت حجمی کمتر از درصد رطوبت وزنی خواهد بود.
۳- زمانی که نسبت حجم آب به حجم خاک خشک، مساوی نسبت وزن آب به وزن خاک خشک باشد؛ درصد رطوبت حجمی مساوی درصد رطوبت وزنی خواهد بود.
کی باهم برابر میشن یا کمتر و بیشتر میشه؟؟؟
تو شرایط مختلف، هر سه حالت ممکنه پیش بیاد.
رطوبت حجمی و جرمی چه تفاوتی هایی باهم دارن؟
درصد رطوبت حجمی، نسبت حجم آب به حجم خاک است. درصد رطوبت جرمی، نسبت جرم آب به جرم خاک هست. البته تعریف دقیق و مهندسی این دو درصد رطوبت با چیزی که گفتم یه مقدار کوچولویی فرق داره.
بسیار عالی
مرسی
عالییییی مرسی
ممنونم. لطف دارید
سلام، تعیین درصد رطوبت خاک به چه دردی میخوره؟
سلام. آزمایش درصد رطوبت، یک آزمایش پایه ای برای بسیاری از آزمایش های مکانیک خاک است. یعنی خودش به تنهایی کاربرد چندانی ندارد، اما در دل آزمایش های دیگر کاربرد پیدا می کند. مثلا در آزمایش تراکم خاک در مراحل مختلف به خا، رطوبت می زنند و متراکم می کنند تا بفهمند رطوبت بهینه چقدر است؟ در حین این آزمایش بارها باید از خاک نمونه گرفته شود و روی آن آزمایش درصد رطوبت انجام شود.
یکی دیگر از کاربردهای آزمایش درصد رطوبت، تعیین حدود اتربرگ خاک است. در این آزمایش دنبال پیدا کردن درصد رطوبت هایی در خاک هستیم که باعث روان شدن خاک، یا خمیر شدن خاک می شوند. در حقیقت دنبال حد روانی، حد خمیری و حد انقباض در خاک هستیم. در این آزمایش هام بارها و بارها باید آزمایش درصد رطوبت انجام شود.
دو آزمایشی که نام بردیم، دو مثال از کاربردهای آزمایش درصد رطوبت بود، اما کاربردش صرفا در همین دو آزمایش محدود نمی شود. آزمایش درصد رطوبت خاک، پایه و اساس ده ها آزمایش ژئوتکنیکی صحرایی و آزمایشگاهی است.
سلام.وزن خاک مرطوب چاله داریم دانسیته خشک هم داریم.درصدرطوبتش چطوری بدست میاد؟
از روابط وزنی حجمی استفاده کنید. فرمولی وجود دارد که با استفاده از آن می توانید درصد رطوبت را از چگالی خشک و تر به دست بیاورید. داخل کامنت امکان نوشتن فرمول نیست. وگرنه واستون مینوشتم.
سلام و ممنون از ارسال اطلاعات خوبتون
ایا میتوانیم بر اساس میزان رطوبت خاک نوع خاک را تعیین کنیم
برای مثال درصورت اگر درصد رطوبت خاک ۱۵ درصد بشود چه خاکیست
یا به نوعی دیگر مناطق مختلف ایران درصد رطوبت خاک در فصول مختلف مشخص است؟
سلام. خیر. از روی درصد رطوبت نمی توان نوع خاک را مشخص کرد. رطوبت یک خاک تابع عوامل مختلفی است. این عوامل عبارتند از میزان بارش برف و باران در آن منطقه، سطح آب زیرزمینی، دمای متوسط هوا، شرایط فصلی و … . ضمنا در شرایط رطوبتی یکسان، ممکن است دو نوع خاک مختلف داشته باشیم. به عنوان مثال در یک منطقه خاصی از تهران، هم خاک رس داریم و هم خاک ماسه ای. اما به دلیل بارش بارانی که شب گذشته آمده، هر دو درصد رطوبت یکسان دارند. پس دو نوع خاک متفاوت با درصد رطوبت یکسان داریم. لذا نمی توان از درصد رطوبت، نوع خاک را تشخیص داد. روش های شناسایی انواع خاک ها را قبلا به طور مفصل معرفی کرده ایم. در صورت تمایل می توانید به آن مقاله مراجعه فرمایید.