رس و نحوه تشخیص آن

عکس خاک رس

رس از جمله خاک های ریزدانه در طبقه بندی خاک ها محسوب می شود که بر خلاف سیلت ها دارای خاصیت خمیری است.
در این نوشتار در پی آن هستیم که با زبان ساده، شما را با این قبیل خاک ها آشنا کنیم.
این نوشتار بیشتر مناسب افرادی است که در پی آشنایی عمومی و کلی با خاک رس هستند.
اگر رشته تحصیلی شما مهندسی عمران است و یا دنبال مطالب تخصصی در خصوص ریزدانه ها هستید، مقاله خاک رس چه نوع خاکی است؟ را مطالعه نمایید.

خاک رس چیست

رس به خاکی گفته می شود که بیش از نیمی از آن ذراتی کوچکتر از ۰٫۰۷۵ میلی متر بوده و خواص خمیری داشته باشد.
به عبارتی دیگر خاکی که بیش از ۵۰ در صد آن عبوری از الک شماره دویست باشد.
شکل میکروسکوپی این خاک ها، به شکل پولکی و سوزنی شکل است.
برای اینکه خاکی در دسته رس ها قرار گیرد، لازم است علاوه بر اندازه بسیار کوچک، خواص خاک های رسی را هم داشته باشد.
به عنوان مثال یکی از این خواص، خاصیت خمیری است که از آزمایش حدود اتربرگ به دست می آید.
اگر خاکی ذرات کوچکتر از ۰٫۰۷۵ میلی متر داشت و خاصیت خمیری نداشت، دیگر رس محسوب نمی شود.
این دسته از خاک ها سیلت نام دارند.

خاک های رسی دارای تحمل بالایی در تغییر شکل های برگشت ناپذیر بدون تغییر حجم را دارند.
این خاصیت آنها باعث شده از آنها در صنایع مختلفی همچون مجسمه سازی و سفالگری استفاده شود.

خاک رس کجا یافت میشود

همانطور که قبلا گفتیم رس ها خاک هایی هستند که اندازه بسیار ریزی دارند.
این خاک ها به دلیل کوچک و سبک بودنشان، دیر تر از بقیه انواع خاک ته نشین می شوند.
پس اگر آبرفتی را در نظر بگیریم که از چشمه های یه کوه جاری می شود، دور ترین نقاط نسبت به کوه ها، محل هایی است که می توان خاک ریزدانه پیدا کرد.
در تهران که یک شهر کوهپایه ای است، مناطقی که در شمال تهران هستند و نزدیک کوه هستند، خاک درشت دانه دارند.
اما در مناطقی جنوبی تهران، به دلیل دور بودن از کوه ها، خاک از نوع ریزدانه است.
پس اگر ساکن تهران هستید، با حفر یک حلقه چاه دستی کم عمق می توانید به رس دست پیدا کنید.
دستیابی به رس ها در استان های دیگر هم راحت است.
فقط کافی است تا جای ممکن از کوه ها و مناطق مرتفع در شهرتان فاصله بگیرید.
سپس زمین را حفاری کنید.
با روش هایی که در ادامه خواهیم گفت، می توانید تشخیص دهید زمینی که حفاری کردید دارای خاک رس است یا خیر.

 

 

خاک رس چه ویژگی هایی دارد

رس، به دسته ای از خاک ها گفته می شود که اندازه ای کمتر از ۷۵ میکرون داشته و دارای کانی های رسی باشد.
این خاک ها دارای خواص زیر هستند:

  • ذراتی در حد نانو دارند و به راحتی با چشم قابل مشاهده نیستند.
  • اگر این خاک ها را با آب مخلوط کنیم، حالت خمیری به خود می گیرند.
  • بعضی از انواع خاک های رسی، هنگام مخلوط شدن با آب، متورم می شوند.
  • در هنگام مخلوط شدن با آب، وزن مخصوص آنها کاهش می یابد.
  • رس ها عمدتا از هوازدگی سنگ های رسوبی به دست می آیند.

چگونه خاک رسی بسازیم؟

اگر در شهری هستید که به هیچ عنوان خاک ریزدانه ندارد، می توانید خیلی راحت آنرا تولید کنید.
برای ساخت این نوع از خاک، فقط یک الک شماره ۲۰۰ لازم دارید.
روش کار بدین صورت است که از خاکی که در شهرتان وجود دارد استفاده کنید و آنرا از الک ۲۰۰ عبور دهید.
آنقدر این کار را تکرار کنید تا بیش از نصف خاک مد نظرتان عبوری از الک ۲۰۰ باشد.
خاک حاصله یک خاک رسی است.
باید دقت شود این خاک صرفا از نظر اندازه رسی است.
در صورتی که خواص خمیری داشته باشد یک رس کامل خواهد بود.

جدول وزن مخصوص خاک رس

چگالی یا وزن مخصوص خاک ها یکسان نیست.
مثلا خاک رسی را در نظر بگیرید که چگالی آن یک مقدار ثابتی باشد.
با متراکم کردن آن با غلتک می توان آن را سفت تر و در نتیجه چگالی آنرا بالاتر برد.
پس در حالت کلی چگالی خاک ها یکسان نیست.
با افزایش تراکم، وزن مخصوص خاک نیز افزایش می یابد.
در کتاب مکانیک خاک بودهو، جدول چگالی خاک های ریزدانه را اینگونه بیان می کند:

نوع خاک ریزدانه چگالی مرطوب چگالی خشک
لای ۱۸-۲۰ ۱۴-۱۸
رس ۱۶-۲۲ ۱۴-۲۱

واحد چگالی در جدول بالا، کیلونیوتن بر متر مکعب است.
فرق رس و لای را نیز در ادامه همین مقاله شرح داده ایم.

تشخیص خاک رس اصل

قبلا گفتیم خاک های رسی دو ویژگی مهم دارند.
اولی اندازه کوچکتر از ۷۵ میکرون و دومی خواص خمیری.
پس اگر بتوانیم به نوعی این دو ویژگی را آزمایش کنیم، خیلی راحت می توانیم اصل بودن این قبیل خاک ها را تشخیص دهیم.
برای تشخیص اصل بودن رس، باید دو آزمایش زیر انجام شود.
اگر از هر دو آزمایش، پاسخ مثبت دریافت شد، پس آن خاک، اصل می باشد.

  • آزمایش دانه بندی

مقداری از خاک مد نظرتان را جداسازی کرده و با استفاده از دستورالعمل انجام آزمایش دانه بندی، آنرا دانه بندی نمایید.
اگر مقدار خاک عبور کرده از الک دویست بیش از نصف خاک بود، پس آن خاک، یک خاک ریزدانه است.

  • آزمایش خمیری

مقداری از خاک را جدا سازی کرده و با آن آزمایش حدود اتربرگ انجام دهید.
اگر خاک دارای خاصیت خمیری بود، پس آن خاک، رس است.

 

 

 

خاک رس چگونه تشکیل میشود

خاک ها در واقع از سنگ ها به وجود آمده اند.
در سنگ ها تغییراتی ایجاد شده و خاک تشکیل شده اند.
شن، ماسه و سیلت از هوازدگی و تغییرات فیزیکی در سنگ ها به وجود آمده اند.
در طول میلیون ها سال، سنگ ها در مجاورت هوا خرد شده اند و به قطعات ریزی تبدیل شده اند.
اما برعکس خاک های دیگر، رس ها از هوازدگی شیمیایی سنگ ها، تولید شده اند.
به عبارتی دیگر، در سنگ ها فعل و انفعالات شیمیایی علاوه بر خرد شدن و تغییرات فیزیکی وجود داشته است.
این تغییرات شیمیایی باعث شده در این قبیل خاک ها، کانی های رسی به وجود بیان.
این کانی ها به رسها، خاصیت خمیری داده است.

شکل خاک رس

شکل خاک رس کمی با خاک های دیگر فرق دارد.
بسیار دانه های ریزی دارد.
نرم است و به راحتی از میان انگشتان شما به پایین می ریزد.
رنگ این خاک ها، نخودی رنگ است و گاهی متمایل به سرخ.
در تصویر زیر، عکس رس در مقایسه با ماسه و شن مشاهده می شود.

شکل خاک رس شکل خاک ماسه شکل خاک شن

شکل خاک رس در مقایسه با سایر خاک ها

همانطور که ملاحظه می کنید، دانه های خاک رس نسبت به شن و ماسه خیلی ریز تر است.
اندازه دانه ها یکدست و یک اندازه است.
رنگ خاک سمت چپ نخودی رنگ و روشن است.

تحقیق در مورد خاک رس

برای تحقیق درباره رس، می توانید به چند شیوه زیر عمل کنید:

  • در اینترنت جستجو کنید

یکی از اصلی ترین روش ها، برای تحقیق در مورد این خاک ها سر زدن به سایت های مختلف ژئوتکنیکی است.
به عنوان مثال سایت مرجع تخصصی آزمایش خاک، منبع مناسبی برای تحقیق درباره خاک رس است.
در این سایت می توانید سوالات خود را هم راجع به انواع خاک ها بپرسید.

  • در یوتیوب فیلم ببینید

امروزه هر آموزشی در یوتیوب وجود دارد.
از شیر مرغ تا جان آدمیزاد.
اخیرا کانال های مختلفی در زمینه آزمایش خاک در یوتیوب ساخته شده است.
یکی از همین کانال ها، صفحه یوتیوب تست خاک است.
دقت کنید که با توجه به فیلتر بودن سایت یوتیوب، برای کلیک روی لینک بالا، باید فیلترشکن خود را روشن کنید.
در این کانال هر آنچه در خصوص خاک ها بخواهید خواهید یافت.

  • به کتابخانه بروید

کتابخانه ها منابعی خوبی برای تحقیق درخصوص رس ها هستند.
درباره این خاک ها، کتاب های زیادی نوشته شده است.
می توانید به نزدیکترین کتابخانه به محل زندگی خود مراجعه کنید.
آن کتاب ها را قرض گرفته و اطلاعات مفید آنرا به عنوان تحقیق استفاده کنید.

 

 

ویژگی های خاک رس

خاک های رسی سه فرق عمده با سایر انواع خاک دارند.

  1. خاصیت خمیری
  2. ریزدانه بودن
  3. نفوذپذیری کم

خاصیت خمیری در واقع به شکل پذیر شدن خاک هنگام برخورد با آب می گویند.
دقت کردید بعضی از خاک ها وقتی اندکی مرطوب می شوند، مثل خمیر شکل پذیر می شوند؟
این خاک ها همان رس ها هستند.
از این خاصیت این خاک ها در صنایع مختلف همچون سفالگری استفاده می شود.
نفوذپذیری بسیار کم، نیز یکی دیگر از ویژگی های مهم آنهاست.
این قبیل خاک ها به دلیل ریزدانه بودن، بخش عمده ای از فضای خالی بین دانه ها را پر می کنند.
به همین دلیل، آب توانایی حرکت را نداشته و نفوذپذیری کم می شود.

تشخیص خاک رس

برای تشخیص خاک ها از یکدیگر، نیاز به انجام آزمایش های دقیقی هست.
اما برخی روش های ساده و ارزان قیمت چشمی هم وجود دارد که باعث می شود بتوانید راحت تر خاک ها را از یکدیگر تشخیص دهید.
با دیدن این ویدئو و با استفاده از این روش های ساده و کاربردی، با نحوه تشخیص خاک ریزدانه از سایر خاک ها، آشنا می شوید.

 

به طور کلی چهار نوع خاک داریم:
شن ، ماسه ، سیلت و رس
در ابتدا روش های تشخیص خاک رس از خاک های درشت دانه مثل شن و ماسه بیان می شود.
سپس روش های تشخیص رس از سیلت، بیان می شود.

روش های تشخیص رس از شن و ماسه

به طور کلی برای تشخیص ریزدانه ها از شن و ماسه، باید به اندازه دانه های آن خاک توجه کرد.

۱- استفاده از آزمایش دانه بندی

روش دقیق تر تشخیص ریزدانه از ماسه، استفاده از آزمایش دانه بندی است.
اگر بیش از نیمی از خاک، از الک شماره ۲۰۰ عبور کرد می توان نتیجه گرفت که خاک ماسه و شن نیست.
پس ریزدانه است.

۲- تشخیص چشمی

ذرات خاک رس، بسیار ریزتر از ماسه و شن هستند.
به عنوان یک روش کاربردی می توان گفت اگر ذرات خاکی به چشم قابل مشاهده باشد، آن خاک، ریزدانه نیست و به احتمال زیاد  شن یا ماسه است.

۳- استفاده از روش ته نشینی

در این روش مقداری از خاک را با آب مخلوط کنید.
زمان ته نشین شدن آن را ثبت کنید.
با توجه به اینکه چه مدت طول می کشد تا خاک ته نشین شود، می توان نوع خاک را تشخیص داد.
شن : ۳۰ تا ۶۰ ثانیه طول می کشد تا ته نشین شود.
ماسه : ۱ تا ۱۰ دقیقه طول می کشد تا ته نشین شود.
لای: ۱۰ تا ۶۰ دقیقه طول می کشد تا ته نشین شود.
رس: بیش از چند ساعت طول می کشد تا ته نشین شود.

۴- استفاده از جدول مشخصات خاک

یک روش دیگر برای تشخیص رس از شن و ماسه، استفاده از جدول زیر است.
طبیعی است اگر خاک مورد بررسی، مشخصات ستون اول را داشته باشد، می گوییم آن خاک رسی است.
در غیر این صورت شن یا ماسه است.

 

رس شن ماسه
شکل ذره صفحه ای یا لوله ای گرد شده زاویه دار
خلل و فرج خیلی کم زیاد متوسط
نفوذپذیری خیلی کم زیاد متوسط
خاصیت خمیری زیاد ندارد ناچیز
درصد تخلخل خیلی زیاد خیلی زیاد زیاد
تراکم پذیری متوسط کم خیلی کم
توانایی انبساط زیاد کم کم
تغییر حجم زیاد ندارد ندارد
نگهداشت آب خیلی زیاد خیلی کم کم

 

تفاوت رس و سیلت

رس ها و لای ها هردو جز خاک های ریزدانه هستند.
اما چگونه می توان این دو نوع خاک را از هم تشخیص داد؟
هرچند اندازه ذرات رس از لای کوچکتر است، اما به دلیل کوچک بودن ذرات هر دوی آنها، تشخیص آنها به سادگی و با بازدید ظاهری امکان پذیر نیست.
اما می توان با انجام یکی از آزمایش های زیر، آنها را از هم تشخیص داد:

۱- روش مخلوط کردن خاک در استوانه آب

در این روش مقداری از خاک مد نظر را داخل استوانه مدرجی ریخته و آنرا به مدتی در حدود یک دقیقه به خوبی تکان دهید.
سپس اجازه دهید تا خاک داخل آب استوانه ته نشین شود.
مدت زمانی که جهت ته نشین شدن کامل خاک سپری می شود، رس یا سیلت بودن را مشخص می کند.
بدین ترتیب که اگر ته نشین شدن در کمتر از یک ساعت اتفاق افتاد، پس خاک از نوع لای یا سیلت است.
اما اگر ته نشین شدن خاک داخل آب بیش از یک ساعت طول کشید، خاک از نوع رس است.
خاک رس معلق آب را گل آلود کرده و رنگ قهوه ای به آب می دهد. فرآیند ته نشینی خاک رس در استوانه پر از آب ممکن است روزها طول بکشد.

۲- روش خشک کردن

در این روش مقداری از خاک را با آب مخلوط کنید.
سپس آنرا در مجاورت هوا قرار دهید تا خشک شود.
خاک خشک شده را در دستان خود قرار دهید و تلاش کنید آن را خرد نمایید.
اگر به راحتی خرد شد، خاک از نوع لای یا سیلت است.
اگر خاک به سختی خرد شد و یا اصلا خرد نشد، خاک از نوع رس است.

۳- روش تکان دادن خاک

مقداری از خاک را با آب مخلوط کنید و گل درست کنید.
گل حاصل شده را بر روی کف دست قرار دهید و آنرا تکان دهید.
اگر حین تکان دادن دست، آب و خاک از هم جدا شد، خاک از نوع سیلت یا لای است.
اگر حین تکان دادن دست، آب و خاک از هم جدا نشدند، می توان نتیجه گرفت که خاک، رس است.
خاک رس تمایل ندارد از آب جدا شود.
به عبارت دیگر اگر مخلوط آب و خاک دارای سطح درخشانی بود، می توانید نتیجه گرفت که خاک از نوع سیلت است.
اما اگر پس از تکان دادن، سطح رویی خاک کدر بود و هیچگونه درخشندگی نداشت، خاک از نوع رسی است.

۴- روش لمس کردن

مقداری از خاک را بر روی دستان خود قرار دهید.
خاک را بین انگشتان خود گذاشته و آن را لمس کنید.
رس لیز است.
اما خاک لای زبر است.

۵- روش خمیری

خاصیت خمیری شدن مختص رس هاست.
مقداری از خاک را در دستان خود قرار داده و به آن آب اضافه کنید.
اگر پس از خیس خوردن خاک، بتوان آن را به شکل خمیر یا فیتیله در آورد، می توان گفت که خاک مورد بررسی، رس است.
اما اگر قبل از تشکیل فتیله، خاک دارای ترک خوردگی شود، خاک از نوع سیلت یا لای است.

۶- روش فیتیله

با خاک ریزدانه ای که در دست دارید، فیتیله درست کنید.
از بخش وسط فیتیله آنرا بلند کرده و به بالا بکشید.
اگر فیتیله سالم ماند و توانست وزن خودش را تحمل کند، پس آن خاک، رس است.
اگر فتیله نتوانست وزن خودش را تحمل کند و خرد شد، پس آن خاک، سیلت است.

 

 

روش تشخیص انواع خاک های رسی

در بخش قبلی روش تشخیص رس از سایر خاک ها مثل سیلت بیان شد.
خود رس ها هم به دسته های مختلفی طبقه بندی می شوند.
حالا روش های تشخیص انواع مختلف خاک رس را بیان می کنیم.
این روش ها نیاز به تجهیزات خاصی ندارد.
لذا می توانید آنها را با تجهیزات ساده ای که در کارگاه ها دارید انجام دهید.

خاک های رسی با خاصیت خمیری کم

ذرات آنها معمولا از الک ۶۳ میکرون عبور می کنند.
با چشم غیرمسلح، ذرات آن قابل رویت نیستند.
سریع خشک می شوند.
دست را خاکی می کنند.
کلوخه های خشک آن چسبندگی دارد.
بین انگشتان دست به سادگی پودر می شوند.

رس با خاصیت خمیری زیاد

کلوخه های خشک آن شکننده هستند.
اما این کلوخه ها پودر شونده نیستند.
اگر آن ها را داخل آب بیاندازیم خرد می شوند.
هنگام لمس کردن رفتار لطیف و ملایمی دارند.
زمانی که آنها را خشک می کنید ترک می خورند.

لای های رسی

به آسانی با انگشت شکل می گیرند.
همگن هستند.
لای های آلی هم رفتاری مشابه لای های رسی دارند.
اما لای های میکایی اندکی متفاوت هستند.
آنها را می توان با فشار زیاد شکل داد.
ممکن است همگن نبوده و لایه لایه باشند.

ریزدانه قلوه سنگی

وقتی در دست فشرده شود، از بین انگشتان بیرون می زند.
به آسانی شکل می گیرد.
پس از شکل دهی به آنها، در امتداد وجوه ترک می خورند.
ریزدانه های ماسه ای نیز رفتاری شبیه رس های قلوه سنگی دارند.

رس های سیلتی

این دسته از رس ها را می توان با فشار زیاد انگشتها شکل داد.
شکاف و ترک ندارند.
لایه لایه نیستند و کل خاک یک تیپ است.
مارل ها نیز خصوصیاتی شبیه همین ریزدانه ها دارند.

ریزدانه های آلی

نمی توان آنها را با انگشت شکل داد.
کلیت خاک همگن است.
بسیار سفت هستند.

ریزدانه های لاتریتی

خاک هایی بسیار شکننده هستند.
هوازده و لایه لایه هستند.
اگر لایه های نازک باشد به آن لامینه می گویند.
بسیار سخت هستند.

کاربرد رس در پزشکی

در ترکیبات رسی، عناصری وجود دارد که باعث می شود، این خاک های ریزدانه دارای خواص مهم درمانی شوند.
عناصری مثل آهن، سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم و سایر عناصر.
مهمترین ویژگی درمانی رس ها، قابلیت جذب در آنهاست.
لذا از رسها می توان برای خروج سموم، عناصر سنگین و مواد مضر استفاده کرد.
ویژگی دیگر این دسته از خاک ها، از بین بردن انواع میکروب ها و باکتری هاست.
جهت مصرف دارویی، می توان از نوع خشک، محلول و یا حالت پودری آن استفاده کرد.
تحقیقات نشان داده، خاک های رسی در درمان بیماری های زیر موثر است:

  • التهاب لوزه
  • گلودرد
  • حصبه
  • بیماری های سیستم قلبی عروقی
  • زگیل ها
  • کم خوابی
  • بیماری های مغزی
  • گشاد شدن رگ های خونی
  • گوش درد
  • بواسیر
  • سردرد
  • غده های خوش خیم
  • زردی
  • بیماری های زنان
  • چشم درد
  • سرفه کردن
  • بیماری های گوارشی
  • بیماری های تنفسی
  • بیماری های کلیه
  • بیماری های مثانه
  • بیماری های ربان، لثه و دندان
  • بیماری های واگیردار
  • بیماری های پوستی
  • لیکوما یا بیماری ناخن
  • کم خونی
  • بیماری های مردانه
  • میخچه ها
  • بیماری اعصاب و روان
  • بیماری های مفاصل
  • سوختگی ها
  • رادیکولیت
  • فلج حسی
  • مسمومیت
  • سرطان
  • زخم ها
  • در رفتگی مفاصل دست و پا
  • راشیتیسم
  • جلوگیری از پیری
  • سرخک
  • بیماری قند
  • ورم
  • دمل ها
  • کیست
  • صرع

 

 

 

رس در لوازم آرایشی

یکی از کاربردهای جانبی رس ها، استفاده از آنها در لوازم آرایشی و بهداشتی است.
خاک های رسی به دلیل ماهیت کانی های تشکیل دهنده اشان، آب را در خود نگه می دارند.
نگهداشت طولانی مدت آب می تواند برای پوست مفید باشد.
پس از این خاک برای تهیه کرم های مرطوب کننده استفاده می شود.
از این خاک ها برای ساخت شامپو هم استفاده می شود.
چرا که در دسته از خاک ها ترکیباتی وجود دارد که موجب تقویت موها و استحکامشان می شود.
همچنین از موخوره و ریزش آن جلوگیری می کند.
ویژگی های منحصر به فرد رس ها موجب شده تا محصولات آرایشی بهداشتی زیر از این خاک ها تهیه شود:

ماسک رسی

همانطور که قبلا توضیح دادیم از این دسته از خاک ها می توان برای از بین بردن چین و چروک پوست و جوانسازی استفاده کرد.
روش تهیه این ماسک ها چنین است که پودر رس را با آب خیار به نسبت ۲ به ۱ مخلوط نمایید.
یعنی خاک دو برابر آب خیار باشد.
مثلا ۲۰۰ گرم خاک را با ۱۰۰ گرم آب خیار به خوبی مخلوط نمایید.
سپس پارچه تنظیفی روی صورت یا گردن خود گذاشته و گل را روی پارچه بمالید.
پارچه تنظیف کمک می کند که مخلوط گلی از روی صورت شما لیز نخورد.
مخلوط گلی را ۲ ساعت بر روی صورتتان نگه دارید.
سپس با آب گرم بشویید.
نکته مهم اینکه ماسک رسی را می توان با آب سایر میوه ها نیز تهیه کرد.
مثلا می توانید به جای آب خیار از گوجه فرنگی، لیمو یا زبان گنجشک استفاده نمایید.

کرم رسی

خاک رس، آب را در خود نگه می دارد.
پس می توان از این نوع خاک به عنوان یک کرم آب رسان به پوست استفاده کرد.
برای بهتر شدن نتیجه بهتر است از آب خیار به جای آب معمولی استفاده کنید.
این کرم ها اغلب برای سفید کردن پوست دست، صورت و پا استفاده می شود.
روش استفاده از آن نیز چنین است که رس را به مدت یک ساعت ورز دهید.
این کار باعث می شود که آب به تمام نقاط خاک برسد.
سپس گل مرطوب را روی پوست خود قرار دهید.
بعد از مدت کوتاهی ملاحظه خواهید کرد که پوستتان سفید شده است.
از دیگر کاربردهای کرم های رسی، برطرف کردن میخچه و از بین بردن لک های روی پوست می باشد.

استفاده از رس برای مراقبت از مو

از این دسته از خاک های ریزدانه می توان جهت تقویت مو و یا جلوگیری از کچلی استفاده کرد.
روش کار جنین است که باید خاک رس را در ظرف پر از آبی بریزیم.
به خوبی آن را هم بزنیم تا محلولی تشکیل شود.
آنرا از صافی عبور دهیم تا ناخالصی ها از آن جدا شود.
با محلول ایجاد شده می توان سر را شستشو داد.
پس از گذشت مدتی، محلول ایجاد شده را از روی سرتان بشویید.
برای بهتر شدن اثرات این محلول، می توانید به آن شیره بابونه، شیره سیر و یا پیاز اضافه کنید.

 

در خصوص خاک های ریزدانه سوالی دارید؟

اگر با خواندن متن بالا سوالی در ذهنتان پیش آمد و یا در خصوص نحوه تشخیص خاک های ریزدانه از دیگر انواع خاک ها سوالی دارید در بخش دیدگاه های همین نوشتار، آن را مطرح نمایید.
کمتر از چند دقیقه پاسخ خود را توسط کارشناسان ما خواهید یافت.

76 پاسخ
  1. صادقی مهر
    صادقی مهر گفته:

    با سلام
    لطفا در مورد رس سخت شده در طبیعت از نظر ژئوتکنیکی راهنمایی فرمایید(رنگ و انواع آن و تیپ خاک آن و خاکبرداری آن و خاکریزی در محل دیگر که قدرت باربری دارد یا نه، شرایط هوازدگی و غیره)
    ممنون.

    پاسخ
    • مرجع تخصصی آزمایش خاک
      مرجع تخصصی آزمایش خاک گفته:

      سلام. سوال شما انقدر کلی است که اصلا نمی شود در قالب یک کامنت چند خطی به آن پاسخ داد. شاید یک کتاب جامع هم در این خصوص بنویسیم باز هم نمی توان تمام مواردی که گفتید را پوشش داد. لطفا جزئی تر و راجع به یک موضوع خاص بپرسید که بتوانیم شما را اهنمایی کنیم.

    • صادقی
      صادقی گفته:

      ممنون
      منظور اینه که حین حفاری در مواجه با خاک رس سخت شده چه کاری میتوان انجام داد؟ تیپ خاکش معمولا چنده ظرفیت باربری خوبی داره یا بهسازی بشه اگه هوا بخوره چی میشه و اگه به محل دیگری برده بشه و به عنوان خاک زیر دیوار یا ساختمون استفاده بشه درسته یا اگه هوازده بشه خاصیتشو از دست میده؟

    • مرجع تخصصی آزمایش خاک
      مرجع تخصصی آزمایش خاک گفته:

      نمیشه به طور کلی قضاوت کرد. صرفا با انجام آزمایش خاک مشخص میشه تیپ خاک چنده، ظرفیت باربریش چقدره و… . تو حالت کلی نمیشه گفت رس سخت شده ظرفیت باربریش چنده. برای تعیین تیپ خاک می توانید از آزمایش اس پی تی استفاده کنید.

  2. بزرگی
    بزرگی گفته:

    سلام وقت بخیر
    در پروژه راه سازی هستیم و نوع خاک رس هست ولی دو روز با غلطک میکوبیم در لایه های ۲۰ سانتی
    متاسفانه موفق به تراکم گیری نمیشیم. لطفا راهنمایی کنین

    پاسخ
  3. آرش
    آرش گفته:

    سلام روز شما بخیر
    اغلب خاکی که در شمال کشور وجود داره خاک رس هست ، فقط در مناطق ساحلی استان های شمالی ماسه یافت میشه درسته؟
    بیشتر خاک ایران از کدوم نوع هست ؟
    نقشه زمین شناسی خاک استان های شمالی رو چطور میشه پیدا کرد؟
    همچنین نقشه پهنه بندی خاک استان های شمالی ؟

    پاسخ
  4. میلاد
    میلاد گفته:

    سلام من آنالیز خاکم رو دارم خاک بالکلی هستش کجا میتونه بهم بگه موارد استفاده این خاک چیه؟
    مثلاً بدرد سرامیک سازی میخوره؟ بدرد گل سرشور میخوره بدرد صنایع پلیمر یا…..

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. ما آزمایشگاه مکانیک خاک هستیم. یعنی خاک رو آزمایش میکنیم ببینیم چقدر تحمل بار داره. راجع به محتویاتش و اینکه به درد چه کاری میخوره بحث نمیکنیم. بهتره سوالتان را از آزمایشگاه های شیمی بپرسید.

  5. وحیدالله رسولی
    وحیدالله رسولی گفته:

    سلام اقای مهندس . ببخشید.میشه لطفا بگوید موضوعات که در مورد خاک رس ذکر کردید از کدام منبع استفاده نمودید؟.

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. هر بخش از منبع مختلفی است و کل متن از یکجا کپی نشده است. بخشی از مطالب هم تجربه شخصی خودمان است. لطفا بفرمایید مرجع کدام قسمت را میخواهید که بیشتر توضیح دهیم.

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. نمی دانیم
      ما خاک ها را از نظر مهندسی بررسی می کنیم.
      در این خصوص لازم است به آیین نامه های ورزشی مرتبط با ورزش تنیس خاکی مراجعه فرمایید.

  6. حامد
    حامد گفته:

    سلام دکتر جان ببخشید مزاحم میشم من حدود اتربرگ روی خاک میزنم با توجه به اعداد رس نشون میده ولی با روشی که خودتون تو سایت توضیح دادین وقتی خاک رو با اب قاطی میکنم تو کمتر از نیم ساعت ته نشین میشه که نشون میده خاک لای هست الان کدوم رو باید ملاک قرار داد؟

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. روش هایی که در بالا مطرح شد، همگی روش هایی تقریبی و چشمی هستند. روش تشخیص دقیق همان سنجش خاصیت خمیری خاک و استفاده از آزمایش حدود اتربرگ است.

  7. علی
    علی گفته:

    سلام وقت بخیر.
    اگر بخواهیم نوع رس را تشخیص بدهیم از چه آزمایشی باید استفاده کنیم؟ مثلا بخواهیم بفهمیم کائولینیت یا ورمیکولیت یا اسمکتیت یا ایلیت و… را تشخیص دهیم چه باید کرد؟ لطفا پاسخ را برایم ایمیل کنید. ممنون

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. برای تشخیص کانی های خاک رس باید از آزمایش XRD استفاده کنید.

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. ما این آزمایش رو انجام نمیدیم و از قیمت آن بی اطلاع هستیم.

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      باید مورد آزمایش قرار گیرد و نمی توان حکم کلی داد.

  8. علیرضا نصیری
    علیرضا نصیری گفته:

    با سلام و عرض ادب ،من در خصوص تشخیص خاک باغم ،مشکل داشتم ،که به لطف مطالعهمقاله وزین و علمی و کامل که در هیچ سایتی پیدا نکردم ،مشکل فکری که خیلی وقت بود گریبانگیرش بودم ،حل شد ،در ضمن باغم از رودخانه دائمی ۷۰متر فاصله دارد ،که رودخانه ۱۰متر پائین تر از باغ میباشدو رودخانه با کوههاتقریباهمجوارمیباشد و در ازمنه قدیم ،سیلاب های فروانی جاری میشد ،خاک منطقه ،باید چگونه خاکی باشد،مجددا تشکر صمیمانه ام را پذیرا باشید

    پاسخ
  9. محمدپوریا آقایی
    محمدپوریا آقایی گفته:

    سلام.وقت بخیر.ببخشید از کجا (فروشگاه)میتونم خاک رس ایلیت‌ و کائولینیت‌ و مونت موریلونیت تهیه کنم؟

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. محلی برای فروش خاک رسی که صرفا یک کانی خاص داشته باشد وجود ندارد. چون ذاتا خاک رسی که صرفا یک کانی داشته باشد وجود خارجی ندارد و یا بسیار نادر است. بهترین کاری که شما می توانید انجام دهید، از محل های مختلفی که اغلب خاکش عبوری از الک ۲۰۰ باشد، نمونه برداری کنید. سپس آن خاک را تحت آزمایش XRD قرار دهید تا کانی های آن مشخص شود. سپس با توجه به کانی که در پی آن هستید، از آن محل برداشت بیشتری انجام دهید. جنوب تهران، اغلب نقاط استان گلستان، شمال شیراز و … پوشیده از خاک رس است.

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      نفوذپذیری آب در خاک های رسی، دو تا پنج ضربدر ده به توان منفی پنج سانتی متر در ثانیه است.

  10. عباس
    عباس گفته:

    سلام
    آیا با سرعت نفوذ آب در خاک می توان به رسی بودن آن پی برد؟
    مثلا مقداری خاک را در لیوان شفاف فشرده کنیم و روی آن آب بریزیم و میزان جذب آب را مشاهده کنیم

    پاسخ
  11. آرین
    آرین گفته:

    با سلام
    اگر خاک رس به شکل و اندازه توپ فوتبال و بسیار سنگین باشند و بعد شکستن آنها مقدار زیادی ذرات طلایی رنگ داخل انها باشد ایا این ذرات طلا هستند ؟
    باسپاس اگر توضیح کاملی بفرمایید.

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. اولا هیچ خاک رسی به اندازه توپ فوتبال نیست. خاک رس ابعادی بسیار ریز دارند (کوچکتر از دو میکرون). ثانیا اینکه آن ماده زرد رنگ طلا باشد یا نباشد، به عنصر تشکیل دهنده آن بستگی دارد، نه خاکی که آن را احاطه کرده. بهتر است در این خصوص با کارشناسان شیمی مشورت کنید.

  12. میر هاشم ناظمی قره باغ
    میر هاشم ناظمی قره باغ گفته:

    خیلی عالی بود ✅ممنون از تیم همیشه سربلند تست خاک🌹روشهای بسیار کاربردی در تشخیص چشمی

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      قربان شما. خوشحالیم که مطالب واسه شما کاربردی بوده

  13. Q
    Q گفته:

    سلام
    نمونه ای رو که به صورت core رسی داریم (خاصیت خمیری بالا) و به سختی از هم باز میشه
    در مورد چنین نمونه ای نمونه گیری درست (وقتی میخایم برا آزمایش هیدرومتری و حدود اتربرگ ) باید به چه صورتی انجام بگیره که به ساختار و بافت خاک هم آسیب نرسه منظورم جداسازی دانه ها هست.
    متشکرم

    پاسخ
    • Q
      Q گفته:

      ممنون از پاسخگویی و لطف همیشگیتون
      فکر کنم منظورمو درست نرسوندم
      مثلا برای تهیه نمونه عبوری از الک ۴۰، طبعا
      باید نمونه خرد بشه و اینکار سخته و بنظرم با فشاری که با چکش به نمونه میاریم(چون خیلی چسبندگی بالاست) دیگه ذرات در اندازه واقعی‌شان نخواهند بود.میخواستم ببینم که آیا راهکار راحت‌تر و بهتری داریم؟ یا این موضوع چندان اهمیتی نداره
      بازم ممنون

  14. حمید
    حمید گفته:

    سلام .وقت بخیر . میخواستم بدونم توآزمایش ارزش ماسه ای و مقدار Se به میزان درصد عبوری الک ۲۰۰(افزایش مقدار رس ) مربوط میشه یا به جنس مصالح عبوری الک۲۰۰؟
    مثلا se یک نمونه مصالح اساس بامقدار ۴۲ که بعداز کوبش به عدد ۳۸یا۳۹ میرسه .به دلیل خردایش مصالح و افزایش میزان عبوری الک ۲۰۰(احتمالا افزایش رس ) هست یا اینکه تو فرایند خردایش جنس مصالح تغییر میکنه که منحربه کاهش ارزش ماسه ای میشه ؟
    ممنونمیشم به موبایل ۰۹۱۳۲۲۰۵۷۷۳پیامک بدید

    پاسخ
  15. فرشته
    فرشته گفته:

    سلام آیا میتوان برای کانیهای رس از جمله مونت موریلونیت ایلیت و غیره دامنه حدود اتربرگ تعریف کرد مثلا حدود اتربرگ ده تا پانزده کایولینیت باشد

    پاسخ
  16. اسماعیل
    اسماعیل گفته:

    با سلام،در گمانه ایی به عمق مثلا ۳۰ متری انتظار داریم کانی های رسی تغییر کند یا کانی های رسی ثابت است؟مثلا رس عمق چهار متری با رس عمق ۱۸ متری دارای یک کانی رس هستند‌؟این سوال جهت مقایسه خاصیت خمیری آنها پرسیدم

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. رفتار خاک ها مانند توابع ریاضی نیستند که بتوانیم رفتار اونها رو در عمق زمین پیش بینی کنیم. ممکن است کانی های رس در عمق ۴ متری با عمق ۱۸ متری یکسان باشد، ممکن است متفاوت باشد.

  17. ح. پایدار
    ح. پایدار گفته:

    سلام
    میخواستم بدونم بهترین خاک رس که بیشترین خاصیت کشسانی را داشته باشه چه خاکی هست و در کدام استان بیشتر وجود دارد؟

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. خدمت شما عرض شود که خاک ها در سراسر جهان، عمدتا خاصیت کشسانی ندارد. به طور کلی خاک ها تحمل کشش ندارند. اگر منظورتان چسبندگی خاک هاست، می توانید با استفاده از آزمایش برش مستقیم آن را به دست آورید. و اگر منظور شما خاصیت خمیری خاک هاست، می توانید آن را با استفاده از آزمایش حدود اتربرگ به دست بیاورید.

  18. محسن
    محسن گفته:

    سلام ممنون از اطلاعات خوبتون
    میخواستم بدونم چطور میشه خاک رس در طبیعت پیدا کرد ؟یعنی کجاها دنبالش باشم؟

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. خاک رس در سراسر ایران وجود داره و جز خاک هایی هست که در ایران به وفور پیدا میشه. در شهر تهران که ما در آن فعالیت داریم. مناطق جنوبی شهر یکپارچه خاک رس است.

  19. محسن
    محسن گفته:

    سلام ایا خاک رس به تنهایی برای خاکریزی لایه های خاکریز حفاظتی درمقابل آب کافی است وتراکم میگیره؟؟

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. بستگی به خیلی پارامترها داره و نمیشه نسخه کلی تجویز کرد. مثلا حجم آب ورودی چقدره؟ نوع دانه بندی اون رس چجوریه؟ میزان بار وارده به خاکریز چقدره و سوالاتی این چنین

    • هانیه
      هانیه گفته:

      سلام من از زیر کناره رودخونه یم گل رس خاکستری آوردم میخوام باهاش سفالگری کنم اما ترک میخوره و اینکه این چه رسیه ؟و چی کم داره ؟ که ترک میخوره؟

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. کانی های رسی در آن کم است و احتمالا شما به جای خاک رس، لای برداشته اید و نمی توانید با آن سفالگری کنید. هر چند می توانید به آن کانی های رسی مثل ایلیت، کائولینیت یا مونت موریونیت اضافه کنید و به صورت مصنوعی خاک رس تهیه کنید، اما بهتر است به طور کلی خاک را عوض کرده و از محل بهتری خاک رس واقعی تهیه کنید.

  20. بهار
    بهار گفته:

    سلام. ببخشید خاک رس چه رنگهایی داره؟ برای پوست چرب چه نوع خاک رس خوب هست که ازش به عنوان ماسک برا پوست چرب استفاده کنیم؟ بعد اینکه از کجا میشه تهیه کرد؟

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. جواب سه سوال شما بدین ترتیبه:
      جواب سوال اول: خاک رس رنگ قهوه ای تا قرمز رنگ داره. گل کوزه گری و مهر نماز، از جنس خاک رس هستند. خاک رس به رنگ مهر نماز است.
      جواب سوال دوم: رشته ما مهندسی عمران است و خواص مهندسی خاک رس را می دانیم و در خصوص تاثیرات پزشکی خاک رس اطلاعاتی نداریم متاسفانه.
      جواب سوال سوم: اگر مقدار کمی می خواهید ما داریم و به شما می فروشیم. با تلفن شرکت تماس بگیرید، دوستان واستون با پیک رایگان ارسال میکنند.

    • بهار
      بهار گفته:

      ممنونم از پاسخ های کاملتون. فقط اینکه خاک رس سفید، صورتی هم داریم؟ من تو اینترنت سرچ کردم اینجور رنگها هم برا خاک رس تعریف کرده بودن

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      رس اصلی و خالص که توی طبیعت وجود داره، به رنگ قهوه ای هست. رنگ های دیگه طبیعی نیستند و به خاطر افزودنی هایی که به خاک اضافه میشه به رنگ های دیگه مثل صورتی یا آبی تبدیل میشن. همیشه اصلشو بخرید ☺

  21. سجاد
    سجاد گفته:

    سلام
    می خواستم بدونم چگونی خاک رس را از معدم استخراج می کنند
    یعنی مستقیم از معدن استخراج می شه یا مراحل دیگری روی آن انجام می شود?

    پاسخ
    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. هنگام استخراج از معدن، ماده مورد نظر مثل خاک رس یا هر ماده یا عنصر دیگر، خالص نیست و همواره مقداری ناخالصی دارد. در فرآیند استخراج یک سری فعالیت هایی انجام می شود تا آن ماده خالص سازی شده و الباقی مواد به صورت زباله های معدنی از محل استخراج به بیرون هدایت می شوند.

    • کارشناس آزمایشگاه خاک
      کارشناس آزمایشگاه خاک گفته:

      سلام. متاسفانه ما نمیدانیم قدیمی ترین خاک ایران کجاست. دقت بفرمایید که ما آزمایشگاه خاک هستیم. باستان شناس یا کارشناس تاریخ نیستیم!

    • ادمین
      ادمین گفته:

      سلام، هر سنگی دارای کانی های رسی باشد می تواند سرمنشا تولید رس ها باشد. اما مراجع معتبر اعتقاد دارند که رس ها از هوازدگی سنگ هایی همچون کوآرتز، اکسید آلومینیوم و اکسید منیزیم تشکیل شده اند. عده ای نیز معتقدند رس ها منشا ارگانیک دارند و از بقایای بدن جانوران یا گیاهان تشکیل شده اند.

  22. آ. دورانديش
    آ. دورانديش گفته:

    با عرض سلام
    لطفا راهنمايي بفرماييد خاكي كه مهر نماز ش ازش تهيه مي شه خاك رس هست؟

    پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *