چگونه گزارش مکانیک خاک بنویسیم؟
گزارش مکانیک خاک خلاصه ای از نتایج مجموعه آزمایش ها و فعالیت های صورت گرفته بر روی خاک پروژه ای خاص می باشد.
بسیاری از دانشجویان و یا فارغ التحصیلان مهندسی ژئوتکنیک در پی آن هستند که اصول اولیه تهیه گزارش مکانیک خاک را آموخته و با دانستن این فن برای خود کسب و کاری راه اندازی نمایند.
اما چگونه می توان یک گزارش مکانیک خاک با کیفیت تهیه کرد؟
گزارش مکانیک خاک از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟
اینها سوالاتی است که در این مقاله به پاسخ های آن دست خواهیم یافت.
در این نوشتار روش تهیه یک گزارش مکانیک خاک به صورت گام به گام بیان خواهد شد.
گام ۱: مطالعه اجمالی اصول مکانیک خاک
همانطور که گفتیم دفترچه مکانیک خاک، خلاصه ای از نتایج آزمایش های صورت گرفته بر روی خاک محل است.
نوشتن و خلاصه کردن این نتایج بدون داشتن اطلاعات ژئوتکنیکی میسر نیست.
لذا لازم است بر اصول اولیه مکانیک خاک مسلط باشید.
اگر رشته تحصیلی شما مهندسی عمران است، به شما پیشنهاد می کنیم جزوات یا کتب درس “مکانیک خاک” و یا درس “آزمایشگاه مکانیک خاک” را مجددا مطالعه کنید.
اگر رشته تحصیلی شما عمران نیست پیشنهاد می کنیم از آموزش های موجود در این وبسایت و یا کتاب های مرجع مکانیک خاک مثل کتاب براجا.ام.داس استفاده کنید.
چه آزمایش هایی را بلد باشیم؟
همانطور که گفتیم گزارش خاک در واقع گزارشی از آزمایش های صورت گرفته در محل پروژه است.
لذا برای نوشتن دفترچه مکانیک خاک لازم است به یک سری از آزمایش ها تسلط کافی داشته باشید.
این آزمایش ها برای استان های مختلف متفاوت است.
برای شهر تهران لازم است برای نوشتن دفترچه خاک پروژه های معمول، به این آزمایش ها مسلط باشید:
- آزمایش اس پی تی
- آزمایش دانسیته در محل
- آزمایش درصد رطوبت خاک
- آزمایش حد روانی
- آزمایش حد خمیری
- آزمایش برش مستقیم
- آزمایش دانه بندی
توصیه می شود آزمایش های بالا را به صورت عملی حداقل یکبار انجام دهید.
اگر انجام دادن این تست ها برای شما امکانپذیر نیست و یا شرایط آنرا ندارید، توصیه می کنیم با کلیک روی هر لینک های بالا، توضیحات اجمالی هر تست را بخوانید و به آن مسلط شوید.
گام ۲: شناخت اجزای دفترچه مکانیک خاک
گزارش مکانیک خاک به دلیل مکتوب بودن آن، ماهیت ماندگاری دارد و به عنوان یک سند بارها و بارها مورد استناد قرار میگیرد و توسط کارشناسان سازمان نظام مهندسی و شهرداری تهران مورد بررسی قرار میگیرد.
لذا در تهیه آن لازم است دقت عمل مبذول گردد.
لازم است جزییات این دفترچه را دانسته و بر جای جای آن مسلط باشیم.
اجزای یک گزارش ژئوتکنیک عبارتند از:
کلیات گزارش مکانیک خاک
در این بخش به معرفی کلی محدوده ای که در آن آزمایش مکانیک خاک انجام شده است می پردازیم.
این معرفی شامل بیان آدرس ملک، شماره پرونده، شماره پلاک ثبتی، مساحت، نام مالک و تمامی اطلاعاتی است که در سند مالکیت آن زمین ذکر شده است.
اگر در محل پروژه حفاری صورت نگرفته است، باید علت آن بیان شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص اینگونه پروژه ها می توانید مقاله آزمایش خاک بدون حفاری را مطالعه نمایید.
ارائه تصاویری از محدوده ملک و همچنین استفاده از تصاویری از منطقه و تصاویری از نقشه هوایی می تواند موجب زیبایی متن شود.
در ادامه لازم است اطلاعاتی از ویژگی های زمین شناسی زمین مورد مطالعه بیان شود.
این اطلاعات باید در برگیرنده وضعیت آبرفت ها، وضعیت سازند باشد.
در انتها لازم است وضعیت زمین از نظر همجواری با گسل ها بررسی شده و اطلاعات جامعی در این خصوص ارائه گردد.
تشریح آزمایش های صورت گرفته
در این بخش لازم است تمامی حفاری ها و آزمایش های صورت گرفته در آن زمین را به دقت شرح دهیم.
برای اطلاع از ضوابط حفاری گمانه ها می توانید مقاله تعداد و عمق گمانه ها در آزمایش خاک را مطالعه نمایید.
بهتر است از آزمایش های صورت گرفته تصاویری در متن گزارش بگنجانیم.
آزمایش هایی که بر روی خاک ها انجام می شود به دو دسته کلی آزمایش صحرایی و آزمایش های آزمایشگاهی تقسیم بندی می شود.
مشخصات هریک را لازم است در متن گزارش قرار دهیم و از هرکدام شرح مختصری بیان کنیم.
برای تشریح نتایج آزمایش لازم است خودتان بر روی انجام آزمایش های مکانیک خاک مسلط باشید.
تفسیر نتایج آزمایش ها
باید داده های آزمایشگاهی بخش قبل، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
سپس اطلاعات حاصل از آنرا به صورت قابل فهم جهت سازندگان و مهندسین محاسب بیان نماییم.
مثلا فرض کنید از آزمایش دانه بندی خاک، مانده روی الک های مختلف به دست آمده باشد.
وزن خاک باقی مانده روی الک به چه درد میخورد؟
باید با استفاده از نرم افزارهای مختلف و تحلیل نتایج، طبقه بندی خاک به روش یونیفاید انجام دهیم و مثلا بگوییم نوع خاک GC است.
نوع خاک است که به درد مالک یا مهندس محاسب می خورد، نه وزن باقیمانده روی هر الک.
پس از نوع خاک، سطح آب زیرزمینی، تراکم خاک و… را معرفی کنید.
بیان پارامترهای طراحی ژئوتکنیکی
در این فصل از یک گزارش مکانیک خاک، کاربردهای نتایج بخش قبلی بیان می شود.
خروجی آزمایش های صورت گرفته بر روی خاک ها را باید در این قسمت وارد کنید.
در این بخش اطلاعات حاصل از آزمایش های صحرایی و آزمایشگاهی را بیان می کنیم.
لازم است اطلاعات طوری باشد که برای مهندسین محاسب قابل استفاده باشد.
این پارامترها عبارتند از ظرفیت باربری پی های گسترده و نواری، مدول الاستیسیته خاک، ضریب عکس العمل بستر، پارامترهای مقاومت برشی خاک و… .
در بخش دیگر لازم است سرعت موج برشی بر اساس آزمایش اس پی تی صورت گرفته تخمین زده شود.
از سرعت موج برشی بدست آمده، می توان تیپ خاک را تعیین کرد.
توصیه های فنی
لازم است به عنوان یک مهندس ژئوتکنیک، توصیه هایی جهت بهبود روند طراحی ساختمانی که قرار است بر روی زمین مورد مطالعه ساخته شود ارائه گردد.
این توصیه ها باید در بر دارنده پیشنهاداتی راجع به موارد زیر باشد:
- نوع سیمان مصرفی
- نوع شالوده
- عمق یخبندان
- بهسازی خاک
- عمق استقرار پی
- شیب مجاز خاکبرداری
- آب های زیرزمینی
- نفوذپذیری خاک
- حداقل عمق تونل های فاضلاب از زیر سطح پی
- قنات ها، چاه ها و انباره های قدیمی
- بررسی پتانسیل روانگرایی
گام ۳: دریافت اطلاعات پروژه
برای نوشتن گزارش خاک نیاز به یک سری اطلاعات اولیه است.
لازم است نتایج آزمایش های صحرایی و آزمایشگاهی را از کارشناسان مربوطه دریافت کنید.
این اطلاعات معمولا بر روی برگه های مخصوصی به نام شیت آزمایشگاهی نوشته می شوند.
اطلاعات دیگری که برای تهیه دفترچه ژئوتکنیک اجباری است اطلاعات خود ساختمان است.
این اطلاعات الزامی عبارتند از:
- نام مالک
- شماره پرونده ساختمان
- پلاک ثبتی ساختمان
- مساحت زمین
- تعداد طبقات
- کروکی محل گمانه
- نقشه هوایی از محل احداث ساختمان
برای دریافت اطلاعات بالا، از مالک دستور نقشه و نقشه معماری ساختمان را بخواهید.
تمامی اطلاعات بالا در دو مدرکی که گفتیم وجود دارد.
گام ۴: کار با نرم افزارهای خاک
برای تجزیه و تحلیل کردن نتایج آزمایش خاک در محل یک پروژه، از نرم افزارهایی استفاده می شود.
این نرم افزارها عمدتا با برنامه اکسل نوشته می شوند.
این نرم افزارها عبارتند از:
- نرم افزار تهیه نمودار آزمایش دانه بندی خاک
- نرم افزار ترسیم نمودار آزمایش برش مستقیم
- نرم افزار تخمین ظرفیت باربری خاک
- نرم افزار تخمین سرعت موج برشی بر اساس نتایج آزمایش SPT
- نرم افزار ترسیم لاگ گمانه ها
ابن نرم افزارها را می توانید در لینک زیر دانلود کنید:
گام ۵: وارد کردن اطلاعات و تهیه گزارش
مرحله نهایی مرحله جمع بندی و تهیه گزارش خاک است.
در این مرحله تمامی اطلاعات در دست شماست و شما باید آن را در فرمت خام یک دفترچه خاک وارد نمایید.
شما سه دسته اطلاعات دارید که باید آنها را منظم در داخل گزارش قرار دهید.
دسته اول اطلاعات کلی پروژه است که در گام سوم تشریح شد.
دومین دسته اطلاعات حاصل از آزمایش های صحرایی و آزمایشگاهی است که باز هم در گام سوم بیان گردید.
سومین دسته هم اطلاعات حاصل از تجزیه و تحلیل نتایج آزمایش هاست که با نرم افزارهای ژئوتکنیکی بدست می آید.
این فرآیند در گام چهارم صورت گرفت.
حال لازم است این سه دسته اطلاعات را در داخل متن گزارش بنویسیم.
ترتیب قرارگیری اطلاعات در گام دو تشریح گردید.
برای دانلود یک نمونه دفترچه مکانیک می توانید از لینک دانلود یک نمونه دفترچه مکانیک خاک استفاده کنید.
چگونه گزارش نویسی را یاد بگیریم؟
حال که با اجزای مختلف یک دفترچه مکانیک خاک آشنا شدیم، وقت آنرا رسیده که روش های مختلف یادگیری این تخصص را بدانید.
گزارش نویسی را می توانید از طریق یکی از دو روش زیر یاد بگیرید:
- تهیه پکیج آموزش گزارش نویسی
- شرکت در کلاس های خصوصی آموزش گزارش نویسی
در ویدئو زیر اطلاعات بیشتری در خصوص روش های یادگیری گزارش نویسی و کسب درامد از آن خدمتتان ارائه می شود.
در خصوص تهیه دفترچه خاک سوالی دارید؟
ممکن است پس از مطالعه مطالب بالا سوالاتی در ذهن شما ایجاد شود.
می توانید سوالات خود را در بخش نظرات در انتهای همین مطلب بیان نمایید.
کارشناسان ما کمتر از چند دقیقه پاسخ شما را خواهند داد.
سلام وقت بخیر
عمق مدفون پی در پی های نواری و گسترده تفاوت دارد؟یا هر دو به یک نوع محاسبه میشود؟
سلام. بله متفاوت است. در پی های گسترده تراز کف پی از صفر-صفر خیابان در نظر گرفته می شود. در پی های مربعی و نواری ضخامت پی
برای خاکی که از عمق ۲ تا ۸ متر پتانسیل روانگرایی داره و طراح سازه ملاحظات ژئوتکنیکی برای بهسازی خاک رو درنظر نگرفته چه راه حلی پیشنهاد میدین ؟
مطابق پیشنهادات و راه حل های ارائه شده توسط آزمایشگاه مکانیک خاک پروژه اقدام نمایید.
با سلام میخواستم ببینم چطور میشه کار با نرم افزار های خاک رو یاد گرفت و بر انها مسلط شد؟آیا آموزشی در این زمینه دارید؟
سلام. در پکیج آموزش گزارش نویسی، آموزش کار با نرم افزارهای آزمایش خاک وجود دارد.
با سلام و تشکر از مطالب مفیدتون. مدول الاستیسیته و ضریب پواسون را در برای گزارش خاک چطور باید به دست اورد ؟؟
سلام. به دو طریق می توانید این پارامترها را محاسبه کنید:
۱- از طریق انجام آزمایش واقعی مثلا انجام آزمایش بارگذاری صفحه
۲- از طریق استفاده از روابط تقریبی. بخشی از این روابط تقریبی در بخش آزمایش اس پی تی آورده شده است.
خیلی ممنونم
سلام برای خاکی که تو عمق۴تا۶ متر ریشه گیاه دیده میشه ولی تو عمق ۲ تا۴ متر چیزی دیده نشده باید نوع خاک رو نباتی گزارش کنیم؟
سلام. صرفا در هر عمقی که خاک نباتی دیدید، باید داخل گزارش مکانیک خاک و در بخش لاگ گمانه، خاک را نباتی معرفی کنید. خاک نباتی را با Pt نمایش می دهیم.
با سلام
برای تهیه گزارش مکانیک خاک آیا نیاز به محاسبات قوی هست یا نه فرمول و اعداد به صورت پارامتری قرار داده میشه
و اینکه یک سری گزارشات که مربوط به گسل های نزدیک و خود منطقه هست رو از کجا باید داشته باشیم؟؟
با تشکر🙏🙏
سلام. نیاز به محاسبات قوی وجود دارد. اما امروزه این محاسبات توسط نرم افزارهای آزمایشگاه خاک انجام می شود. گزارش های گسل های نزدیک به کدام منطقه منظورتان است؟ اگر تهران هستید ما نقشه گسل های تهران را می توانیم در اختیارتان قرار دهیم. در خصوص سایر استان ها اطلاعاتی نداریم.
سلام
ضریب افقی زلزله تو محاسبات دیواره گود
Kh
از کجا تعیین میشه
و واسه قزوین چند هست
سلام. با توجه به پیوست شماره یک آیین نامه ۲۸۰۰ ایران، خطر نسبی زلزله در قزوین، در پهنه بسیار زیاد طبقه بندی می شود. از طرفی با توجه به جدول ۲-۱ از ویرایش چهارم این آیین نامه، در شرایطی که خطر نسبی لرزه خیلی زیاد باشد، باید از نسبت شتاب مبنای طرح به شتاب ثقل ۰٫۳۵ استفاده کنید. پس Kh در قزوین ۰٫۳۵ خواهد بود.
سلام برای این اموزش باید حتما پکیج رو تهیه کنیم؟ هزینه پکیج چقدر هست؟آموزش های رایگان ندارید؟
سلام. بستگی به شرایط علمی و آمادگی خودتون داره. خیلی ها با همین آموزش رایگانی که در این صفحه هست میتونن گزارش بنویسن. بعضی ها هم که آشنایی کمتری با ژئوتکنیک و آزمایش خاک دارن، می تونن از مجموعه فیلم های آموزش گزارش نویسی استفاده کنن. اگر کسی خیلی نیاز به تمرین و تکرار بیشتر داشت، می تواند در کلاس های خصوصی آموزش گزارش نویسی شرکت نماید. کلا همه چی به سطح علمی و پشتکار خودتون بستگی دارد. برای کسب اطلاع از هزینه ها و قیمت های هر کدوم، میتونید به لینک هایی که در همین کامنت گذاشتیم مراجعه کنید.
سلام ، وقت بخیر
سایت شما رو دیدم و واقعا لذت بردم. کارشناس ارشد سازه دارم و برای این سایت مفید و جذاب بهتون تبریک می گم. همواره شاد و پیروز باشید.
سلام. خیلی لطف دارید به مجموعه ما. ازینکه مطالب از نظر شخص تحصیلکرده و باسوادی مثل شما، مفید و جذاب بوده، واسه ما مایه مباهات و افتخاره.
سلام وقتتون بخیر
ببخشید می خواستم بدونم کسی که هیچ سررشته ای نداره با استفاده از آموزش هاتون توانایی اشتغال زایی در تهیه گزارش رو خواهد داشت؟!
سلام. شدنش که میشه. اما نیاز به تلاش بیشتر هست.
سلام روز بخیر
من رشتم نقشه کشی بوده، آیا با دیدن آموزش ها و دوره ها میتونم گزارش نویسی رو یاد بگیرم و شروع به فعالیت کنم پیش شما یا خیر ؟
سلام. خیلی بستگی به علاقه و پشتکار خودتون داره. ما یه شخصی رو بین شاگردامون داشتیم که لیسانس شیمی داشته. اما به دلیل اینکه گزارش نویسی خاک تو استان اونها بسیار پولساز بود، تو دوره های ما شرکت کرد و الان درامد بالایی داره. اما نباید از این حقیقت هم چشم پوشی کرد که افرادی که رشته تحصیلی شون غیر از عمران بوده، نیازمند تلاش بیشتر هستند. اما غیر ممکن نیست.
سلام خسته نباشین چطور میتونم تو دوره های گزارش نویسی شما شرکت کنم
سلام. با شماره تلفن ۰۲۱۴۴۹۲۷۲۰۱ تماس بگیرید و روز و ساعت کلاس خصوصی گزارش نویسی رو رزرو بفرمایید.
با اجازتون بازنشر شد ❤️❤️❤️
موفق باشید.
با سلام
برای محاسبه عمق مدفون(Df) پی های نواری و گسترده به چه صورت عمل می کنیم؟
آیا همواره برابر یک میگیریم؟یا براساس گود پروژه محاسبه می کنیم؟برای پروژه های با گود برداری زیاد چطور؟
دی اف، در واقع عمق پی است. مقدار دقیق آن توسط مهندس محاسب و با استفاده از نرم افزارهای طراحی مثل سیف به دست می آید. اغلب، مقدار آن را برابر با یک در نظر می گیریم. اما مقدار واقعی آن می تواند بین هشتاد سانتی متر تا دو متر نیز تغییر کند.