آزمایش تراکم خاک
آزمایش تراکم خاک با هدف به دست آوردن وزن مخصوص خشک حداکثر و درصد رطوبت بهینه انجام می شود.
مهندسین ژئوتکنیک دریافته اند که اگر هنگام متراکم کردن به خاک مورد نظر آب اضافه کنند، این عملیات راحت تر انجام می شود.
افزودن رطوبت، موجب روغنکاری و آسان شدن تراکم می شود.
اما اگر مقدار آب از حدی بیشتر شود، چگالی خاک کاهش می یابد و تراکم به خوبی صورت نمی گیرد.
پس یک درصد رطوبت بهینه ای وجود دارد که ما در واقع دنیال به دست آوردن آن هستیم.
هدف از انجام آزمایش تراکم خاک، یافتن مقدار رطوبت بهینه است.
در این نوشتار شرح کامل این تست آزمایشگاهی خدمت شما مهندسین گرامی ارائه می گردد.
تراکم خاک
قبل از هر چیز لازم است با مفهوم تراکم خاک آشنا شوید و تفاوت های تحکیم و تراکم را بدانید.
تراکم به معنای کاهش حجم خاک در اثر خروج هواست.
تحکیم به معنای کاهش حجم خاک در اثر خروج آب است.
در ادامه راجع به مفهوم تراکم خاک بیشتر صحبت می کنیم.
فیلم آزمایش تراکم خاک
در این بخش فیلم کاملی از روند انجام آزمایش تراکم خاک برای شما مهندسین گرامی تهیه شده است.
در این ویدئو کوتاه تجهیزات کامل این آزمایش معرفی شده و سپس یک آزمایش واقعی بر روی نمونه خاک انجام می شود.
این فیلم برای اولین بار دوبله شده و با زبان فارسی ارائه می شود.
کاربرد تست تراکم خاک
در ساخت بسیاری از پروژه های ژئوتکنیکی لازم است خاک را متراکم نمود.
به عنوان مثال هنگام ساخت پروژه ای همچون ساخت باند فرودگاه و یا راهسازی به نقاطی برخورد می کنیم که خاک نسبتا ضعیفی دارند.
لازم است این خاک ها را متراکم نمود تا به چگالی و تراکم مد نظر ما برسند.
این تراکم توسط غلتک های مختلفی انجام می شود که متداول ترین آنها، غلتک های چرخ استوانه ای صاف، غلتک پاچه بزی، غلتک های چرخ لاستیکی، غلتک های ارتعاشی و… هستند.
عمق تاثیر تراکم، تابع وزن غلتک و نوع خاک است.
به طور کلی تراکم خاک برای رسیدن به اهداف زیر انجام می شود:
- افزایش ظرفیت باربری خاک
- کاهش نشست پذیری خاک
- افزایش مدول الاستیسیته و مدول عکس العمل بستر
- پایداری بیشتر شیروانی های خاکی
وسایل آزمایش تراکم
- قالب مخصوص تراکم
- حلقه متحرک دور قالب
- چکش مخصوص آزمایش تراکم
- اسپری آب پاش
- الک شماره چهار
- چکش لاستیکی
- پیمانه
- تابه بزرگ برای مخلوط کردن
- تیغ تیز یا چاقویی به طول حداقل ۲۵ سانتی متر
- آون
- ترازو
- دستگاه های مخلوط کن خاک
روش انجام ازمایش تراکم خاک
آیین نامه تراکم خاک بر اساس استاندارد ASTM D 698-78 صورت میگیرد.
در این بخش به تشریح آزمایش پروکتور استاندارد پرداخته می شود.
انواع دیگر آزمایش تراکم روش انجام مشابهی دارند و فقط اندازه محفظه و کوبه در آنها تغییر می کند.
در جدول زیر دو روش متداول برای انجام تست تراکم بیان شده و مشخصات هریک در جدول زیر گنجانده شده است:
| آشتوی استاندارد | آشتوی اصلاح شده | |
| تعداد لایه های خاک | ۳ | ۵ |
| تعداد ضربه چکش در هر لایه | ۲۵ | ۲۵ |
| وزن چکش | ۲٫۵ کیلوگرم | ۴٫۵ کیلوگرم |
| ارتفاع سقوط | ۳۰ سانتی متر | ۴۵ سانتی متر |
روش انجام آزمایش تراکم به شرح زیر است:
- قالب تراکم را خالی کرده و آنرا وزن نمایید.
- نمونه ای از خاک را انتخاب کرده و نمونه را از الک شماره چهار عبور دهید.
- با خاکی که در مرحله دوم از الک عبور داده شده یک لایه به ضخامت ۵ تا ۸ سانتی متر درست کنید.
- با آرامی به وسیله کوبه مخصوص تراکم نقاط مختلف را تحت ضربه قرار دهید.
این ضربات باید در مجموع ۲۵ ضربه شود. - لایه دوم و سوم را همانند لایه اول تشکیل داده و ۲۵ ضربه به آن بزنید.
- حلقه فلزی دور قالب را بردارید و سطح رویی آن را صاف کنید.
- سیلندر و نمونه را وزن کنید.
- خاک درون قالب را خارج کرده و بخشی از آن را جهت سنجش میزان آب درون نمونه جدا کنید.
- به خاک مقداری آب اضافه کنید تا درصد رطوبت آن اندکی بیشتر شود و مراحل را مجددا تکرار نمایید.
- تا زمانی که خاک کاملا مرطوب و چسبنده شود مراحل را تکرار نمایید.
فرمول درصد تراکم خاک
چگالی خاک خشک را از رابطه زیر بدست آوردید: (ϒ=W/V(w+1
که در آن:
W وزن کل خاک متراکم شده در قالب است
V حجم قالب
w درصد آب موجود در خاک
با محاسبه در صد رطوبت خاک و چگالی خشک خاک می توانید منحنی تراکم خاک را ترسیم نمایید.
درصد رطوبت بخش افقی و چگالی خشک خاک قسمت عمودی نمودار است.
با رسم این نمودار می توان چگالی خشک حداکثر و درصد رطوبت متناظر با آن را بدست آورد.
در شکل زیر نمونه ای از اینگونه نمودار های تراکم را ملاحظه می کنید.
منحنی آزمایش تراکم خاک
تفسیر آزمایش تراکم خاک
فرض می کنیم با استفاده از روش آموزش داده شده در بخش قبلی، منحنی تراکم خاک را رسم کردید.
با استفاده از نکات زیر می توانید نمودار به دست آمده را تفسیر نمایید:
- با افزایش انرژی تراکم، نمودار به سمت چپ و بالا حرکت می کند.
در واقع با افزایش انرژی تراکمی، چگالی خشک حداکثر افزایش و درصد رطوبت بهینه کاهش می یابد. - با افزایش اندازه دانه های خاک، نمودار به سمت چپ و بالا می رود.
به عبارتی دیگر هرچه خاک درشت تر باشد، چگالی خشک حداکثر آن بیشتر می شود.
هرچه خاک ریزدانه تر باشد، درصد رزوبت بهیته آن بیشتر خواهد بود.
تراکم نسبی خاک و درصد تراکم چیست؟
دو اصطلاح مهم در دنیای ژئوتکنیک وجود دارد که به دلیل شباهتی که با کلمه تراکم دارند، با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند.
در این بخش هر دو این اصطلاحات به صورت کامل بیان می شود:
تعریف تراکم: به کاهش حجم خاک، در اثر خروج هوا گفته می شود.
تعریف درصد تراکم: کمیتی است که به کمک آن، وضعیت تراکمی فعلی خاک با شرایط ایده آل آزمایشگاهی مقایسه می شود.
در واقع برای به دست آوردن درصد تراکم، باید چگالی خشک خاک را به چگالی خاک خشک حداکثر تقسیم کنیم.
تعریف تراکم نسبی: کمیتی است که وضعیت تراکمی موجود خاک را با چگالی حداکثر و حداقل آزمایشگاهی مقایسه می کند.
تراکم نسبی را با Dr نمایش می دهند.
درصد تراکم خاک در راهسازی
درصد تراکم خاک در پروژه های ژئوتکنیکی مختلف، متفاوت است.
با توجه به اهمیت پروژه می توان درصد تراکم متفاوتی برای پروژه ها در نظر گرفت.
مثلا در پروژه های تراکم خاک راهسازی ، تراکم ۹۵ درصد کافی است.
در پروژه های تراکم برای سوله های صنعتی تراکم ۸۵ درصد کافی است.
و اما در برخی پروژه های با اهمیت بیشتر مثلا تراکم باند فرودگاه، نیاز به درصد تراکم های بالاتر و حتی بیش از صد در صد می باشد.
برای تخمین مقدار تراکم نسبی خاک ها، می توان از روابط تقریبی که Dr را به آزمایش SPT ارتباط می دهد استفاده کرد.
Dr خاک ها در اغلب مواقع کمتر از ۱۰۰ در صد است.
تراکم نسبی برای خاک های درشت دانه و غیرچسبنده کاربرد دارد.
با استفاده از سه شرط زیر می توان فهمید که خاک از نظر تراکمی در چه وضعیتی قرار دارد:
- اگر Dr کمتر از ۴۰ باشد پس خاک سست می باشد.
- در شرایطی که Dr بین ۴۰ تا ۶۰ باشد، خاک با تراکم متوسط است.
- اگر Dr بیش از ۶۰ باشد، خاک متراکم است.
تخمین درصد تراکم خاک با استفاده از چگالی
فرض کنید چگالی خاک را از یکی از روش های متداول تعیین چگالی، مثل روش موم گیری به دست آورده باشید.
برای تخمین درصد تراکم خاک ها با استفاده از عدد چگالی، می توان از اعداد زیر استفاده کرد:
- اگر چگالی خاک بین ۱۱ تا ۱۶ کیلونیوتن بر متر مکعب بود، خاک بسیار سست است و باید تراکم آنرا صفر در نظر بگیرید.
- درصورتیکه چگالی خاک بین ۱۴ تا ۱۸ کیلونیوتن بر متر مکعب بود، خاک سست است و باید تراکم آنرا ۰٫۱۵ در نظر بگیرید.
- اگر چگالی خاک بین ۱۷ تا ۲۰ کیلونیوتن بر متر مکعب بود، خاک متوسط است و باید تراکم آنرا ۰٫۳۵ در نظر بگیرید.
- در شرایطی که چگالی خاک بین ۱۷ تا ۲۲ کیلونیوتن بر متر مکعب بود، خاک متراکم است و باید تراکم آنرا ۰٫۶۵ در نظر بگیرید.
- اگر چگالی خاک بین ۲۰ تا ۲۳ کیلونیوتن بر متر مکعب بود، خاک بسیار متراکم است و باید تراکم آنرا ۰٫۸۵ در نظر بگیرید.
منبع مقادیر بالا کتاب تحلیل و طراحی پی باولز می باشد.
تست تراکم خاک در محل
هدف از تراکم نسبی تعیین درصد تراکم نسبی آن خاک است.
روش گام به گام تعیین درصد تراکم نسبی در محل مطابق مراحل زیر است:
- گام اول: در محل آزمایشگاه و با استفاده از آزمایش تراکم ، چگالی خشک حداکثر خاک را به دست آورید.
- گام دوم: با استفاده از روابط وزنی-حجمی چگالی مرطوب خاک را به دست آورید.
- گام سوم: با استفاده از آزمایش دانسیته در محل ، چگالی خاک در محل را محاسبه نمایید.
- گام چهارم: با تقسیم کردن چگالی به دست آمده از آزمایش دانسیته در محل به چگالی حداکثر آزمایشگاهی، تراکم نسبی خاک به دست می آید.
برای تراکم خاک از چه غلتکی استفاده کنیم؟
برای متراکم نمودن خاک ها باید از غلتک استفاده کنیم.
غلتک ها انواع مختلفی دارند.
هر یک از غلتک ها برای خاک خاصی مناسب هستند و نمی توان هر غلتکی را برای متراکم کردن هر خاکی استفاده کرد.
در این بخش انواع غلتک ها و خاک هایی که به کمک آن ها می توان متراکم کرد معرفی می شود:
- غلتک چرخ فولادی یا غلتک استوانه ای : این غلتک ها برای متراکم کردن درشت دانه خوب دانه بندی شده و خاک های ریزدانه غیرخمیری مناسب است.
- غلتک پاچه بزی یا پاچه فیلی : مناسب برای متراکم کردن خاک های ریزدانه خمیری و غیرخمیری .
این غلتک ها برای متراکم کردن خاک های درشت دانه ای که بیش از ۲۰% ریزدانه دارند هم مناسب است. - غلتک چرخ لاستیکی : این غلتک ها برای متراکم نمودن اغلب خاک ها مناسب است. برای متراکم کردن اغلب خاک های ریزدانه و درشت دانه کاربرد دارد.
- غلتک ویبره یا لرزاننده: مناسب برای خاک های دانه ای که دانه بندی یکنواخت داشته باشند و همچنین ماسه لای دار.
- کفشک های لرزاننده: از این غلتک در مکان هایی استفاده می شود که امکان استفاده از غلتک بزرگ نیست.
حداکثر راندمان این غلتک ها، برای خاک های درشت دانه ای است که درصد ریزدانه آن کمتر از ۱۵ درصد باشد.
انواع روش های تراکم خاک
چگونه به حداکثر تراکم خاک برسیم؟
یکی از مهمترین دغدغه های کارفرمایان این است که چطور حداکثر تراکم خاک را به دست آورند.
در این بخش چند نکته برای بهتر نتیجه گرفتن هنگام عملیات غلتک زنی خدمتتان ارائه می کنیم:
۱- ضخامت لایه را کمتر کنید
اگر قرار است خاک را در محلی به ضخامت یک متر متراکم کنید، اینطور نباشد که کل خاک را یکدفعه ریخته و شروع به غلتک زنی کنید.
بهتر است خاک را در لایه های نازک ۲۰ سانتی متر ریخته و در دفعات بیشتری غلتک زنی نمایید.
۲- سطح فشار را کم کنید
سعی کنید غلتک را به صورت متمرکز بر روی سطح کمی قرار دهید.
بدین ترتیب فشار بیشتری به خاک وارد میشود.
۳- از غلتک سنگین استفاده کنید
برای گرفتن نتیجه بهتر، باید از غلتک های سنگین تر استفاده کنید.
غلتک های سبک تاثیر کمتری دارند.
میزان تراکم در غلتک های سنگین بیشتر است.
۴- نوع غلتک مناسب انتخاب کنید
باید این نکته را بدانید که هر نوع غلتک برای انواع خاک ها مناسب نیست.
برای هر خاک باید از غلتک مخصوص به خودش استفاده کنید.
مثلا برای خاک های رسی از غلتک پاچه بزی استفاده کنید.
برای خاک های درشت دانه از غلتک های استوانه ای.
۵- تعداد دفعات عبور را زیاد کنید
یکی از مهمترین عواملی که در اخذ حداکثر تراکم تاثیرگذار است، تعداد دفعات عبور است.
هرچه تعداد دفعات یا پاس عبوری بیشتر باشد، نتیجه خاک متراکم تر است.
تحقیقات نشان داده که تعداد هشت تا ده بار عبور، حداکثر تراکم خاک را حاصل می نماید.
۶- از پیمانکاران معتبر استفاده کنید
تمام آنچه در بالا گفته شد، بستگی به پیمانکاری دارد که در محل پروژه خود استفاده می کنید.
اگر صاحب غلتک آدم ماهر و توانمندی باشد، تمام موارد بالا را به خوبی رعایت می کند.
در غیر اینصورت تراکم خاک شما به خوبی انجام نمی شود.
شرکت های غلتک زنی معتبر را می توانید در سایت نیازمندیهای آزمایش خاک پیدا کنید.
تاثیر مواد آلی بر تراکم خاک
خاک های آلی خاک هایی هستند که از بقایای بدن جانوران و باقیمانده گیاهان پوسیده تشکیل شده اند.
وجود این قبیل خاک ها در خاک های معدنی و غیرآلی موجب کاهش چگالی خاک و در نتیجه تراکم پذیری بیشتر خاک می گردد.
این خاصیت برای خاک زیر ساختمان ها، پی ها و خاکریزها غیرمطلوب می باشد.
در صورتی که میزان خاک آلی بیش از ۱۰ درصد باشد، وزن مخصوص خشک خاک به طور قابل ملاحظه ای کاهش می یابد.
از سویی دیگر با افزایش درصد خاک آلی، میزان درصد رطوبت بهینه افزایش می یابد.
گزارش کار آزمایش تراکم خاک
آزمایش تراکم خاک، یکی از آزمایش های اصلی درس آزمایشگاه خاک دوره لیسانس در رشته تحصیلی مهندسی عمران است.
پس از پایان آزمایش، استاد مربوطه از شما گزارش کار می خواهد.
در لینک زیر، یک نمونه گزارش کار از تست تراکم برای شما تهیه شده است.
بر روی آن کلیک کرده و فایل گزارش کار را دانلود نمایید.
نسخه ای که برای شما آماده کرده ایم، نسخه pdf آزمایش تراکم خاک می باشد.
تراکم کاهش یافته یا UnderCompaction
روش تراکم کاهش یافته یا آندرکامپکشن در واقع یک روش ساخت نمونه بازسازی شده خاک است.
و ارتباطی به آزمایش تراکم خاک ندارد.
این روش اولین بار توسط Ladd (1978) معرفی شد.
مفهوم کلی این روش این است که برای ساخت نمونه آزمایشگاهی نباید ضخامت لایه های مختلف یکسان باشد.
مثلا اگر در حال ساخت نمونه بازسازی شده برای آزمایش سه محوری به ارتفاع ۹ سانتی متر هستید، نباید نمونه ای با سه لایه ۳ سانتی متری بسازید.
بلکه باید ضخامت لایه اول را بیشتر، دومی اندکی کمتر و سومی از همه کمتر باشد.
دلیلش این است که لایه اول هنگام تراکم لایه های دوم و سوم نیز متراکم می شود.
پس باید لایه اول را اندکی ضخیم تر در نظر بگیریم که در انتها چگالی خاک در کل نمونه یکسان شود.
امروزه محاسبات روش تراکم کاهش یافته با کمک نرم افزار انجام می شود.
نرم افزارها به ما کمک می کنند که ضخامت دقیق هر لایه را محاسبه کنیم.
وزن لازم در هر لایه را نیز می توان با این نرم افزارها حساب کرد.
در این بخش یک نمونه از این نرم افزارها را برایتان تهیه کرده ایم.
روی دکمه آبی رنگ زیر کلیک کرده و وارد صفحه دانلود این نرم افزار شوید.
در خصوص تست تراکم خاک سوالی دارید؟
در صورتی که پیرامون روش انجام آزمایش تراکم سوالی دارید و یا با خواندن مطالب بالا ابهامی در ذهنتان ایجاد شده است، می توانید در بخش دیدگاه ها در زیر همین نوشته آنرا مطرح نمایید.
کارشناسان ما پس از چند دقیقه جواب شما را خواهند داد.
سلام
یک کالورت بتنی در بستر یک جاده داریم
ایا میشه تراکم ۱۰۰لایه های خاک روی سطح بتنی بدست بیاریم ؟
سلام. بله می شود.
اگر در حین عمل تراکم در محل رطوبت زیاد شود
چه تاثیری روی درصد تراکم ان خواهد داشت
بستگی دارد چقدر رطوبت را زیاد کنیم. افزایش رطوبت در ابتدا موجب روغن کاری شده و باعث می شود خاک بهتر متراکم شود. اما اگر این رطوبت را خیلی زیاد کنیم، نتیجه معکوس خواهیم گرفت.
سلام وقت بخیر
هزینه آزمایش تراکم به همراه کمپکشن خاک حدودا چقدر است!
و به ازای هر چند متر مربع ما باید آزمایش تراکم رو برای زمین مشخص انجام بشه!
ممنون از راهنمایی و سایت خوبتون
سلام.
پاسخ سوال اول: در حال حاضر ما این آزمایش را با قیمت ۱۵ میلیون تومان برای هر نقطه انجام می دهیم.
پاسخ سوال دوم: بستگی به میزان حساسیت آن پروژه دارد. مقدار ثابتی ندارد و توصیه ای در آیین نامه در این خصوص نیست. با قضاوت مهندسی تعیین می شود.
سلام میخواستم بدونم روش ترسیم منحنی حفرات هوا ۰ ، ۵ و ۱۰ چطور هستش؟
سلام. باید از روابط وزنی-حجمی استفاده کنید که یک طرف آن چگالی خشک و طرف دیگر آن درصد رطوبت خاک باشد. حال می توانید این رابطه را در شرایط رطوبتی مختلف ترسیم کنید.
سلام.من یک سوال داشتم.
تراکم کاهش یافته دو نوع داره میشه بگید اسمشون چی هست و چطور انجام میشن.
خیلی گشتم اما پیدا نکردم
سلام. راجع به تراکم کاهش یافته و روش های انجام آن در بالای همین متن صحبت کرده اییم. نرم افزار آن را هم می توانید در لینک زیر دانلود نمایید:
دانلود نرم افزار تراکم کاهش یافته
سلام
ممنون میشم در مورد ارتباط بین شاخص خمیری خاک رس و درصد تراکم توضیح بدید، برای مثال اگه شاخص خمیری خاک ۱۱ باشه تراکم باید ۹۵ یا ۹۸ باشد؟ معیار سنجش چیه
سلام. بنده تا کنون در هیچ کتاب مرجعی رابطه ای بین خواص خمیری خاک و درصد تراکم نسبی ندیده ام.
سلام
من ناظرم میخاستم واسه تراکم ساب بیس اجازه بدم آزمایشگاه بیاد تست بگیره ولی رطوبت بالا بود و اجازه ندادم پیمانکار میگه طبق کدوم آیین نامه اجازه نمیدید وقتی سطح ظاهریش خوبه ..و من به کدوم آیین نامه و استاندارد اشاره کنم؟
سلام به شما. در دنیای ژئوتکنیک و آزمایش خاک ما راجع به نحوه انجام درست آزمایش ها صحبت می کنیم. آیین نامه های مرتبط به ساب بیس مرتبط با گرایش راهسازی است و در تخصص ما نیست. بهتر است این سوالتان را از کارشناسان ارشد راهسازی بپرسید.
نشریه های راه را چک کنید
۲۳۴
سلام درود ،یک توضیح مختصر در مورد این که که چه دلایل باعث میشود تراکم خاک بیشتر از صددرصد میشود به عنوان مثال ۱۰۲٪
سلام، در صورتی که چگالی خاک در محل پروژه، بیشتر از چگالی بهینه استاندارد به دست آمده در محل آزمایشگاه شود، درصد تراکم نسبی بیش از صد خواهد شد.
سلام
من در آزمایشگاه خاک در شهر مشهد مشغول به کار هستم
یکی از پروژه ها حین گودبرداری ۳۰ سانتی متر بیشتر خاکبرداری کردن. بعد متاسفانه برای اصلاحش اومدن نخاله ریختن و کمی با بیل مکانیکی کوبیدن! ناظر هم طبیعتا اشکال گرفته
حالا مجدد اومدن سراغ ما که چکار کنیم. بخوان ضخامت فونداسیون رو بیشتر کنن که هزینه ها خیلی زیاد میشه
من گفتم همون خاک رو بریزید و با تراکم به همان وزن مخصوصی که اعلام کرده بودیم برسونید. این کار درسته از نظر شما؟ یا چه نکته دیگه ای داره یا کلا راهکار دیگری وجود داره؟
متشکرم
سلام. پیشنهادی که دادین، پیشنهاد خوبی است. منتها بعد از اجرا حتما کنترل کنید که خاک ریخته شده به خوبی متراکم شده و درصد تراکم نسبی بالایی داشته باشد.خود مصالحی که آنجا میریزند هم خاک خوب و باکیفیتی باشد.
با سلام از اطلاعات دقیق و صحیحتون، بنده سرپرست آزمایشگاه مقیم یک پروژه شهرک یازی هستم، نظارت مقیم برای چک کردن صحت تراکم نسبی ارائه شده من از تست spt دستی در کنار چاله های من استفاده میکنه و اکثرا اعتراص داره که جوتب های من بالاتر از حد واقعی است، من عنوان کردم که تست اسپی تی ربطی به دانسیته نداره و ففط تیپ خاک رو مشخص میکنه و فقط اطلاغات تخمینی در مورد تراکم لایه ها میده و نمیتونه اعداد تراکم نسبی رو تایید یا تکذیب کنه، ایا درسته یا ایشون حق دارن؟!
سلام. حق با ایشون هست و صحبت شما نادرسته. تقریبا تمام پارامترهای ژئوتکنیکی را می توان به نتایج حاصل از آزمایش اس پی تی ربط داد. تحقیقات مختلفی صورت گرفته و فرمول های زیادی هم وجود دارد که می توان با استفاده از آنها عدد تراکم نسبی خاک را با استفاده از تست SPT به دست آورد. احتمالا ایشان از این روابط استفاده می کنند. البته همیشه از دو روش، جواب ها عینا یکسان نمی شود و ممکن است کمی متفاوت باشد.
سلام وقت بخیر جاهایی هست که خاکش غیر قابل تراکمه و به تراکم مثلا ۹۰ درصد نمیرسه با چه آزمایشی میشه حداکثر تراکم خاک را بدست آورد چون ممکنه اصلا بافت خاک به تراکم ۹۰ درصد نرسه
سلام. لطفا توضیح بفرمایید چرا خاکی که میگید غیرقابل تراکمه؟
اگر رطوبت بهینه بزنید و از غلتک های مناسب استفاده کنید، به تراکم مد نظرتان خواهید رسید.
حداکثر تراکم یا حداکثر چگالی خاک نیز از آزمایش تراکم به دست می آید. دستورالعملش در بالای همین متن هست. مطالعه بفرمایید.
مهندس ما توی یه پروژه به مشکل خوردیم برای چهارمین بار غلتک زدیم و آزمایش تراکم به ۹۵ درصد مد نظر طراح نرسیده و آزمایشگاه هم صراحتا نمیگه که آیا این خاک تراکم حداکثرش به ۹۵ میرسه یا نه کلا کرفتار شدیم
احتمالا مشکل از خود خاک هست. با آزمایش به راحتی مشخص میشه که آیا این خاک مناسب و تراکم پذیر هست یا نه. در صورت عدم کفایت و یا پاسخگویی نامناسب، آزمایشگاه خاکتون رو عوض کنید.
ممنونم از راهنمایی و لطف شما مهندس احتمال زیاد همینه که شما میفرمایید میشه بفرمایید من اگه نامه بزنم باید درخواست چه آزمایشی بدم که بفهمم خاک مشکل از خاک هستش؟؟
سری کامل آزمایش های اجباری برای سازمان نظام مهندسی
اگه خیلی زیاد با غلتک یه خاک رو متراکم کنیم باعث خرد شدن دانه های اون مخلوط خاکی و به هم خوردن دانه بندی اون میشه و دیگه نمیشه متراکمش کرد
با سلام و خسته نباشید.
ببخشید تست تراکم بر روی سطح شیب دار چطور انجام میشه؟ ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام. بخشی از سطح شیبدار را به صورت پلکانی مسطح می کنند. سپس آزمایش تراکم را روی آن انجام می دهند.
سلام و درود
در پروژه ای که ناظر سازه و هماهنگ کننده اش هستم ؛ مالک بدون اطلاع و بدون گرفتن مجوز شروع عملیات ساختمانی و عدم رعایت نکات ایمنی اقدام به گودبرداری و ریختن بتن مگر کرده …
توی نقشه های سازه طراح گفته بود خاک بستر خطر روانگرایی داره و توی عمق ۳- تا ۴/۵- دسترسی به آب های سطحی وجود داره و باید خاک زیر پی با مشورت با مکانیک خاک مقاوم سازی بشه ؛
اما نه تنها مقاوم سازی رو انجام نداده طی یکی دو روز خاک برداری و خاکریزی کرده و روشم بتن مگر اجرا کرده اصلا عمق گودبرداری و نوع مصالح خاکی که ریخته و درصد تراکمش ،،، هیچیش معلوم نیست ؛ من با مکاتبه ای که با شهرداری و نظام داشتم بهش یه فرصت ۴۸ ساعته برای ایمن سازی گود و تعیین تکلیف شرایط موجود و اخطار توقف دادن … که امروز این ۴۸ ساعتش هم تموم شده … الان مالک و مجری مدام به من زنگ می زنن که بگو من چی کار کنم بیل بیارم خاک رو بردارم و از اول خاک بریزم ؟! الان من مشکلم فقط خاکریزی غیر فنی ایشون نیست ؛ عدم مقاوم سازی خاک بستر هم هست ؛ کما اینکه اگه بیل بیاد چون خاک سست و ماسه ای هست و سازه های مجاور هم نا ایستا و کلنگی و بدون فنداسیونن واقعا کار ریسکش بالا می ره و خطر ریزش گود و سازه های مجاور وجود داره ؟! با این تفاسیر برای مقاوم سازی خاک بستر و اصلاح خاکریزی انجام شده باید چه تدبیری کرد ؟!؟ آیا اجرای DSM از همین سطح که بتن مگر ریخته اوکی هست یا میکروپایل بهتره ؟!؟ من خیلی نیاز به راهنمایی دارم ممنون می شم راهنمایی کنید .
آیا با این روش ها خاکریزی که انجام شده مقاومت لازم و باربری کافی رو پیدا می کنه و یا اینکه نه خاک مجدد باید متراکم بشه ؟!؟ من هم با آزمایشگاه مکانیک خاک و هم با طراح صحبت کردم ؛ آزمایشگاه می گه باید این خاکی که ریخته رو برداریم و اول خاک بستر رو مقاوم کنیم و بعد دوباره خاکریزی کنیم … می گم با این شرایط گود که الان ۱۰-۱۲ روزه متوقف شده و خاکش هوازده شده آوردن دوباره ی بیل و خاکبرداری خطرناک نیست ؟! می گه خب باید با تدابیر لازم پیش بره … به طراح گفتم برداشته بدون اینکه شرایط گود رو ببینه یه سازه نگهبان اضافه کرده ظرف مدت دو ساعت !!!!
سلام. در اینگونه موارد باید دو کار انجام دهید.گمانه ای حداقل به عمق ۳۰ متر زیر تراز پی حفاری کنید. اگر خاک اصلی محل پروژه مشکل داشت، حتما باید خاک آنجا را با شیوه هایی که متداول هست، بهسازی کنید. اگر خاک محل مشکلی نداشت، تست تراکم نسبی از خاک ریخته شده و کوبیده شده بگیرید. تا مشخص شود خاک آنجا چند درصد تراکم است. اگر تراکم خوبی داشت، می توانید دستور دهید کار را ادامه دهند. اگر تراکم خوبی نداشت، لازم است کل خاک را برداشته، مجددا بریزند و بکوبند. سپس مجددا آزمایش تراکم خاک بگیرید.
سلام
من دارم روی ترکیب ماسه و ژئوفوم آزمایش تراکم میزنم، وقتی نمونه رو برای درصد رطوبت می‌ذارم داخل آون، ژئوفوم ها نیست، به نظرم تحت حرارت ذوب میشه، این مشکلی ایجاد نمیکنه؟
سلام. قطعا مشکل ایجاد میکنه. دمای آون را نباید روی ۱۱۰ بگذارید و باید دمای کمتری انتخاب کنید که ژئوفوم شما ذوب نشود. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله مربوط به آزمایش درصد رطوبت خاک را مطالعه نمایید.
سلام، وقتتون بخیر
دوتا سوال خدمتتون داشتم
سوال اول اینکه توی آزمایش تراکم برای خاک ماسه لازم هست نمونه رو داخل نایلون بریزیم و بذاریم ۲۴ ساعت بمونه ؟
سوال دوم اینکه برای تعیین درصد رطوبت هر نمونه باید دوتا نمونه بگیریم یا یکی کافیه؟
ممنون
سلام
پاسخ سوال اول: خیر. هیچ جای آیین نامه ننوشته برای انجام آزمایش تراکم، چنین کاری انجام دهید.
پاسخ سوال دوم: این سوال شما مربوط به تست درصد رطوبت است. سوال خود را در بخش دیدگاه ها در انتهای مقاله مربوط به آزمایش تعیین درصد رطوبت خاک بپرسید، همکارانم پاسخ شما را خواهند داد.
سلام.اگرتست تراکم اساس صددرصدباشدولی ضخامت لایه کم؛تفسیرآزمایشگاه؛درشیت آزمایشگاه چیست؟ممنون.
سلام. آزمایشگاه در شیت هایی که ارائه می کند هیچ نفسیری نمی نویسد. صرفا نتیجه آزمایش را اعلام می کند.
سپاسگذارم از پاسخ کامل شما
خواهش میکنم. موفق باشید
سلام
حجم جسم جامد برابر حجم سیال جابجا شده است.اینکه ما حجم خاک را در محاسبات برابر حجم قالب میگیریم قطعا با حجم واقعی خاک متفاوت است.آیا این تفاوت مد نظر طراحان این آزمایش بوده است؟ به نظر شما از این اختلاف چشمپوشی شده؟ متشکرم
سلام. کدام سیال جابجا شده؟ در آزمایش تراکم که از سیالی استفاده نمی کنیم!
سلام
احتمالا سوال من واضح نبود ببخشید.در محاسبات مربوط به وزن مخصوص ما در آزمایش تراکم حجم توده خاک را برابر حجم قالب در نظر میگیریم در حالیکه حجم واقعی توده خاک از حجم قالب قطعا کمتر است این خطا آیا در تعریف آزمایش لحاظ شده است و یا چون خطای کمی است چشمپوشی میکنیم؟
سلام مجدد به شما. دوست خوبم کجای متن بالا نوشته شده حجم توده خاک را برابر حجم قالب در نظر میگیریم؟ مسائلی که شما میفرمایید اصلا ارتباطی به آزمایش تراکم ندارد. توصیه میکنم متن بالا که آموزش آزمایش تراکم است را یکبار به دقت و به صورت کامل بخوانید. باز سوالی داشتید از ما بپرسید.
سلام
دقیقا زیر تیتر فرمول محاسبه درصد تراک فرمولی را ذکر کردید و توضیح دادید برای محاسبه وزن مخصوص خاک w را برابر w خاک و حجم را برابر v خاک مینویسیم
بله درست است ما همین را نوشتیم. اما ارتباط این فرمول و صحبت شما را متوجه نمی شوم. وزن مخصوص خاک، مساوی است با وزن خاکی که داخل قالب میریزیم تقسیم بر حجم قالب. حال شما می پرسید چرا حجم خاک را مساوی حجم قالب گرفتیم. بسیار واضح است. چون وقتی خاک را داخل قالب قرار می دهیم و آنرا در چند لایه می کوبیم، حفرات به طور کامل و یا تقریبا به صورت کامل از بین می روند. همان هوایی که داخل قالب می ماند و همان حفرات خالی هم جزیی از همان خاک است. دقت کنید که خاک از سه بخش تشکیل شده است: دانه های جامد، هوا و آب. نمی شه شما به قسمت های جامد بگید خاک و هوا رو در نظر نگیرید.
با سلام – تست تراکم و گرفتن تراکم ۱۰۰ از لبه خاکریز در مقطع اصلی له چه روشی امکان پذیر است ؟
سلام. با غلتک زنی چندین و چند باره به شرطی که رطوبت بهینه به خاک زده باشید.
سلام ممنون میشم اگر راجب بازسازی نمونه برای آزمایشات از روش تراکم کاهش یافته و چگونگی انجام آن اطلاعاتی دارید به من هم بگید، تشکر
سلام. روش تراکم کاهش یافته یا undercompaction روشی است که اولین بار توسط Ladd ارائه شد. این روش برای توضیع یکنواخت تراکم در نمونه های لاغر استوانه ای به کار می رود. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله Ladd 1978 تحت عنوان زیر را مطالعه بفرمایید:
Preparing test specimens using undercompaction
شماره دستورالعمل تعیین محلهای نمونه گیری خاک – مثلا چقدر از لبه خاکریزی مجاز به تست و نمونه گیری هستیم. با سپاس
الان چه کمکی از من بر میاد واستون انجام بدم؟ جمله اتون خبری بود یا پرسشی؟
با سلام.اگر در حین انجام تست تراکم مثلا لایه ساب بیس، تو عمق چاله ای که حفر میکنیم قلوه سنگ باشه و نتونیم درش بیاریم ، در حالتی که مقداری از حجم چاله رو اشغال کرده باشد تکلیف چیشت؟ایا باید محل حفر چاله رو عوض کنیم یا چیکار باید کرد؟
ممنون میشم راهنماییم کنید
سلام. بهتره محل چاله آزمایش دانسیته در محل رو تغییر بدید.
مقاومت موردنیاز جهت زمین زیر پی ساختمان qa=1.3kg/cm2موردنیاز میباشد مطابق اطلاعات عمومی نقشه لطفا جهت تبدیل واحد برای تست خاک مورد نظر توسط آزمایشگاه چه تراکمی موردنیاز میباشد لطفا به درصد جواب بدین مثلا نود درصد یا بیشتر یا کمتر؟
سلام. ارتباط مستقیمی بین ظرفیت باربری و درصد تراکم وجود ندارد. ظرفیت باربری وابسته به عرض پی، فی و سی خاک و همچنین چگالی است. هرچند روابط تقریبی برای تخمین درصد تراکم از ظرفیت باربری و بالعکس در مقاله ها آورده شده، اما به هیچ عنوان قابل تعمیم برای تمامی خاک ها نبوده و صرفا برای همان خاک مورد تحقیق صدق است.
ممنون از توضیحات شما
لطف کردین
سلام وقت بخیر.
یه سوال داشتم.. در حین افزودن یک ماده افزودنی به خاک هرچقدر مقدار چگالی خشک خاک بیشتر بشه یعنی خاصیت تراکم پذیری بیشتری داره؟ و اینکه طی این افزایش چگالی خشک، چگالی مرطوب هم باید افزایش پیدا کنه یا میتونه مقدارهای متفاوتی داشته باشه؟
ممنون از اطلاعاتی که در اختیارمون گذاشتین.🙏🏼
سلام.
جواب سوال اول: با افزایش چگالی خشک خاک، خاک سفت تر و متراکم تر می شود. لذا تراکم پذیری آن کاهش می یابد.
جواب سوال دوم: با افزایش چگالی خشک، چگالی مرطوب خاک هم افزایش پیدا می کند.
با سلام
من به خاکم سیمان اضافه کردم و ازمایش تراکم واسه درصدهای مختلف انجام دادم،سوال اینه با توجه به اینکه با افزایش میزان سیمان درصد رطوبت بیشترو وزن مخصوص کمتر ،میشود
ایا این کاهش وزن مخصوص میتونه واسه کاربردهای راهسازی پیامد مثبتی داشته باشه؟؟
سلام. اگر تحت تاثیر عوامل مختلف چگالی خاک کم شده باشد، بستگی به شرایط مختلف می تواند خوب یا بد باشد. مثلا اگر در پی ساختن محیطی هستیم که نفوذپذیری خاک بالایی داشته باشد و بتواند آب را از خود عبور دهد، این پیامد مثبت تلقی می شود. اما اگر مقاومت خاک مطرح باشد و در پی آن باشیم که خاک محل بار بیشتری را تحمل کند، در این شرایط کاهش یافتن چگالی، پیامدی منفی به شمار خواهد آمد.
سلام
مصالح ساب بیس ،، مانده روی الک ۱۹ بالای سی درصد هستش و بدست آوردن تراکم مشخصه صد درصد غیر ممکنه تو این شرایط آزمایش T224 برای اصلاح وزن مخصوص چه کمکی میکنه ؟؟
سلام. تا اونجایی که بنده اطلاع دارم آزمایش T224 مربوط به تست مکانیکی فولاد های دندانی و فولادی، فولاد ضد زنگ و آلیاژهای مرتبط با اون هست. لذا با توجه به اینکه ارتباطی به بحث ژئوتکنیک نداره، اطلاعاتی راجع به این آزمایش ندارم. اگر هم منظورتان چیز دیگری است، بیشتر توضیح بدید، اگر بتونم کمکتون میکنم.
استاندارد T224 برای مصالحی کاربرد دارد که حداکثر تا ۳۰% مانده الک ۱۹ م.م داشته باشد و در مصالح با مانده بیشتر آزمایش تراکم نسبی انجام نشده و فقط دانه بندی مصالح ارسال می شود
با سلام
میشه یه نمونه از گزارش تراکم خاک در لایه اساس یا همون base رو بزارید؟؟
حداکثر دانسیته و رطوبت بهینه در این لایه بطور معمول و متوسط چنده؟
سلام.
پاسخ سوال اول: گزارش آزمایش تراکم برای لایه بیس را نداریم وگرنه تقدیم حضورتان می کردیم. این گزارش ها در اختیار مهندسین راهسازی است. تخصص ما ژئوتکنیک می باشد.
پاسخ سوال دوم: بستگی به کاربری دارد و عدد خاص و ثابتی ندارد.
سلام وقت بخیر. ببخشید برای این تست مثلا ۳ کیلوگرم خاک رو برمیداریم و هربار یک مقدار آبی رو به همون ۳ کیلوگرم خاک اضافه میکنیم تا به نتیجه برسیم. درسته ؟
ممنون از توضیحات خوبتون.
سلام. بله باید ویژگی های خاک در تمام طول آزمایش ها ثابت باشد. نمی توانید در هر آزمایش، از خاک های متفاوت استفاده کنید.
ممنونم.
خواهش میکنم.
با سلام میشه یه مقدار راجع به روند تغییر شکل مقایسه ای چند نمودار مستقل تراکم ازمایشگاهی ( به طور مثال افزایش مقدار رطوبت بهینه و کاهش مقدار حداکثر دانسیته خشک ) توضیح بدین ؟ ینی شکلی نمودار برازش شده از ۵ مرحله انجام ازمایش با تغییرات بالا چگونه تغییر میکند ؟
سلام. برای مقایسه باید بگویید کدام پارامتر بین نمودارهای تراکم متغیر است. مثلا اگر همه شرایط آزمایش عینا یکسان باشد و انرژی تراکم را بالا ببریم، نمودار به سمت چپ و بالا حرکت می کند.
مقاومت و قابلیت تراکم خاک به چه چیزی بستگی نداره ؟؟
میزان رطوبت خاک
خاصیت خمیری خاک
ضریب نفوذی پذیری خاک
وزن مخصوص خاک
ضریب نفوذپذیری خاک
سلام ، وقت بخیر
در آزمایش تراکم هرچی به نمونه انرژی بیشتری بدیم منحنی تراکم به سمت چپ و بالا سوق پیدا میکنه ؟! یا به سمت راست و بالا ؟! اگه امکان داره توضیح بدید
باتشکر از شما
سلام. در صورتی که انرژی تراکم بیشتر شود، نمودار آزمایش تراکم به سمت چپ و بالا حرکت میکنه.
اگر رفرنسی در مورد خطا وجود دارد معرفی کنید ممنون
خیر در این خصوص رفرنسی ندیده ام که به شما معرفی کنم.
سلام.با توجه با این گفته
(تراکم نسبی، نسبت بین چگالی خشک خاک در وضعیت فعلی به چگالی خشک در شرایط ایده آل آزمایشگاهیه)
آیا امکان دارد چگالی بدست آمده در محل بیشتر ازچگالی در آزمایشگاه باشد
یا به عبارتی ریاضی تقسیم دو عدد بیشتر ۱ باشد
سلام. بله ممکنه
چه دلایلی وجود دارد
۱-آیا روش آزمایش دارای یک تلورانسی است که این تلورانس در واقع مجاز است
مثلا نوع آزمایش طوری است که همیشه دارای +- یک یا دو درصد خطا میباشد.
اگر این فرضیه درست باشد چند درصد خطا به صورت تجربی یا تئوری وجود دارد.
۲-آیانشان دهنده اینه که مصالح مصرفی در محل تغییر کرده است.
اگر این فرضیه درست باشد چطور بفهمیم مثلا حاصل تقسیم چقدر بیشتر ۱ باشد
۳-آیا آزمایش بدون خطاست و این که خاک همیشه نمی تواند به طور ۱۰۰ درصد دارای یک جواب واحد باشد.مثلا در یک معدن مصالح
عمق ۵۰ سانت و عمق ۲ متر مصالح با هم کمی متفاوت میباشدو این کار یک نمونه از کار آماری یک جامعه است. و دقت نسبی خود را داراست.
کمی توضیح دهید سپاسگذارم
سلام. این آزمایش دارای اندکی خطا است. اما آنقدر زیاد نیست که نتوان بر جواب ها اطمینان داشت.
چند درصد
و علتش چیست
کمی توضیح دهید سپاسگذارم
تجربی است و از خاکی به خاک دیگر متفاوت است و در آیین نامه ای از این موضوع صحبتی به میان نیامده است.
سلام ،در قسمت محاسبات ؛ فرمول گامای خشک اشتباه است
سلام. نه درست است. لطفا بفرمایید کجای رابطه ایراد دارد؟
سلام و خسته نباشین اینکه برای خاک ریز دانه از روش استاندارد و برای خاک درشت دانه از روش اصلاح شده استفاده میشه درسته؟
سلام. علت اصلی پدید آمدن آزمایش پروکتور استاندارد، پیشرفت دستگاه های متراکم کننده و غلتک ها بود که می توانستند انرژی بیشتری را به خاک منتقل کنند. اما بعدها به دلیل مشکلاتی در تراکم خاک های درشت دانه و استهلاک انرژی بیشتر در خاک های ریزدانه موجب شد تا از روش استاندارد تراکم برای خاک های ریزدانه و از روش تراکم اصلاح شده برای خاک های درشت دانه استفاده گردد.
نشریه وجود داره که مشخص کنه برای خاک ریز دانه از کدوم روش استفاده بشه بهتره
باسلام خسته نباشی مهندس میخواستم بدونم اگه ما یک تک لایه داشته باشیم که ۳۰ سانت چطور ازمایش تراکم گرفته میشه وقتی از تراکم ۱۵ سانتی متری هستش
سلام. عمدتا همچین لایه نازکی مورد آزمایش قرار نمیگیره
سلام خسته نباشيد
مهندس جان ما يك سوله داريم ميخواهيم كفش رو بتن ريزي كنيم قبل بتن ريزي كف سوله رو با مصالح سنگي پر كرديم و با غلطك كوبيديم
الان ما بايد قبل بتن آزمايش سي بي آر انجام بديم يا تست دانسيته در محل؟ اگه تست تراكم انجام بديم باز نتيجه تست تراكم رو بايد با دانسيته در محل مقايسه بكنيم ؟؟
باید تست های دانسیته در محل و درصد رطوبت انجام دهید و نتایج آنرا با چگالی خشک حداکثر و درصد رطوبت اوپتیمم حاصل از آزمایش تراکم که قبل از غلتک زنی انجام شده است مقایسه کنید.
همچنین می توانید پس از آزمایش دانسیته، چگالی خاک خشک محل را با چگالی خشک حاصل از آزمایش درصد تراکم مقایسه کنید و درصد تراکم خاک را محاسبه کنید.
اما فراموش نکنید برای محاسبه این موارد لازم است چگالی ویژه خاک یا Gs را هم قبلا در آزمایشگاه محاسبه کرده باشید.
تست تراكم رو در آزمايشگاه انجام ميدن و بيشترين وزن مخصوص به دست مياد و نتيجه اين آزمايش رو با تست دانسيته در محل مقايسه ميكنند درسته؟؟؟
تقریبا درست گفتید. خروجی آزمایش تراکم، چگالی خاک خشک است و نه وزن مخصوص. این دو با یکدیگر اندکی فرق دارند.
سلام
درجه اشباع خاک در حین عملیات تراکم چه صورت است (تغییر می کند یا کاهش یا افزایش می باید یا بستگی به درجه اشباع اولیه هم می تواند کاهش و هم افزایش پیدا کند )
با تشکر از شما
سلام. در حین عملیات تراکم حجم حفرات کاهش می یابد. اما حجم آب ثابت می ماند. در نتیجه درصد اشباع افزایش می یابد. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به لینک زیر مراجعه کنید:
https://testkhak.com/sr/
ببخشید برای نسبت تخلخل چه اتفاقی می‌افتد؟
تغییر می کند یا کاهش یا افزایش می باید یا بستگی به نسبت تخلخل اولیه هم می تواند کاهش و هم افزایش پیدا کند
با تشکر از شما
تو کامنت های قبلی تون توضیح دادیم دیگه.
سلام وقت بخیر در ادامه سوال ههمکارم(مهدی)
تراکم صدرصد خاک‌رس که فرموده بودید که احتمالا تراکم نسبی است …مگر تراکم‌با تراکم نسبی تفاوتی دارد ..با تشکر از راهنمایی شما
سلام. بله تراکم با تراکم نسبی فرق دارد. در کامنت های قبلی تفاوتشان را گفتیم.
تفاوت تراکم و تراکم نسبی چیه؟
سلام.
تراکم به کاهش حجم خاک در اثر خروج هوا گفته میشه.
تراکم نسبی، نسبت بین چگالی خشک خاک در وضعیت فعلی به چگالی خشک در شرایط ایده آل آزمایشگاهیه.
سرپرست ماشین آلات میگه نشدنی
چی نشدنیه؟
میشه بیشتر توضیح بدین
لطفا بفرمایین که راجع به کدوم بخش بیشتر توضیح بدیم؟
با سلام علت اینکه از وزن مخصوص خشک خاک حداکثر بجا وزن مخصوص مرطوب تو آزمایش تراکم استفاده میشه چیه؟
با توجه به اینکه وزن مخصوص خشک و وزن مخصوص مرطوب قابلیت تبدیل شدن به یکدیگر را دارند، می توانید نمودار را بر حسب وزن مخصوص مرطوب ترسیم کنید. اما باید دقت داشته باشید که اولا در استاندارد صحبتی از وزن مخصوص مرطوب نشده و دستورالعمل اصلی ترسیم نمودار بر حسب وزن مخصوص خشک است. ثانیا اگر از وزن مخصوص مرطوب استفاده کنید عملا امکان مقایسه را از خود صلب کرده اید. بنابراین تصور کنید یک خاک با تراکم کم (خلل و فرج زیاد) با رطوبت بالا (آب موجود داخل حفرات) میتونه وزن مخصوص مرطوب کمی نداشته باشه (حتی میتونه زیاد باشه). بنابراین وزن مخصوص مرطوب ملاک مناسبی برای ارزیابی تراکم خاک نیست.
سلام مهندس میتونید در رابطه با جرائم تست تراکم یه توضیح بدید و بگید از کدوم آیین نامه برای برسیش باید استفاده کرد؟
سلام. منظورتان از جرائم تست تراکم چیه؟ مگه تست تراکم میتونه جرم انجام بده؟
سلام
یه سوال داشتم سر پروژه که کار میکنیم کار فرما یه بستری دادن ۶۰ سانت باریزی بشه با خاک رس و تراکم ۱۰۰٪ میخواستم بدونم خاک رس ۱۰۰٪تراکم میده؟
سلام. احتمالا منظورشان تراکم نسبی بوده. بله تراکم نسبی صد در صد امکان پذیر است.
میشه بیشتر توضیح بدین
بله حتما. لطفا بفرمایین که کجای کار ابهام دارین بیشتر توضیح بدم.
با سلام
مقدار رطوبتی که در هربار به خاک اضافه میشود، نسبت به مقدار وزن خاک در شروع آزمایش باید باشد یا بر اساس مقدار وزن بعد از هر مرحله باید باشد؟
مثلا اگر در شروع آزمایش ما ۴ کیلوگرم خاک داشته باشیم و بخواهیم که در صد رطوبت های ۱۰و۱۲و۱۴و۱۶ درصد را بدست بیاوریم،در مرحله اول باید ۴۰۰ گرم آب اضافه کنیم که اگر وزن نمونه ی شماره ۱ که داخل کوره میرود ۷۰ گرم باشد، حال در مرحله ی دوم ما ۳۹۳۰ گرم خاک داریم، الان باید برای ۱۲ درصد ما ۰٫۱۲*۴۰۰۰ = ۴۸۰، ۴۸۰-۴۰۰=۸۰ گرم آب اضافه کنیم؟ یا اینکه ۳۹۳۰*۰٫۱۲=۴۷۱٫۶، ۴۷۱٫۶-۴۰۰=۷۱٫۶ گرم را اضافه کنیم؟
لطفا بفرمایید با این درصد رطوبت ها، در هر مرحله چه مقدار آب اضافه میشود.
با تشکر
سلام. این روش انجام آزمایش نادرست است. نباید از یک خاک چند مرتبه استفاده کنید. اگر دنبال انجام آزمایش در درصد رطوبت های ۱۰ و ۱۲ و ۱۴ و ۱۶ هستید باید ۱۶ کیلوگرم خاک داشته باشید نه ۴ کیلوگرم. آن ۱۶ کیلوگرم خاک را به ۴ قسمت مساوی تقسیم کنید، به اولی ۱۰ درصد رطوبت بدهید، به دومی ۱۲ درصد و الی آخر. برای اطلاع از نحوه رسیدن به این رطوبت ها، می توانید مقاله مرتبط با آزمایش درصد رطوبت را مطالعه کنید.
میشه لطفا در خصوص میزان آبی که به خاک زده میشه و چگونگی بدست آوردن آن توضیح بدید. سپاس
سلام. شما باید درصد رطوبت های مختلفی به آب بزنید و در هر درصد رطوبت چگالی آن خاک را بیابید تا حداکثر چگالی به دست آید. یک درصد رطوبت خاص نیست که به شما بگویم مثلا x درصد رطوبت بزنید. در خصوص نحوه تعیین این میزان آب، می توانید مقاله مربوط با آزمایش درصد رطوبت را مطالعه نمایید.
با سلام لطفا در مورد مقدار آب اضافه شده به نمونه طبق فرمول که در ابتدای فیلم بود روش محاسبه آن و در صورت امکان با یک مثال رو بفرمایید. تشکر
سلام. هدف از انجام آزمایش تراکم، این است که ما بفهمیم در چه درصد رطوبتی، مقدار چگالی خاک حداکثر است. به زبان ساده باید چندین بار درصد رطوبت های مختلفی به خاک اعمال کنیم و در هر مرحله چگالی متناظر با آن را یادداشت کنیم. برای محاسبه مقدار آبی که باید در هر درصد رطوبت به خاک اضافه شود، می توانید مقاله مربوط به درصد رطوبت خاک را مطالعه بفرمایید.
میشه لطف کنید بفرمایید مقدار آبی که در ابتدای کار باید به نمونه اضافه کنیم چقدر هست؟ ممنون از پاسختون
مقدار دقیقی برای درصد رطوبت در شروع آزمایش وجود ندارد. اما این درصد رطوبت باید آنقدر کم باشد تا مطمئن شوید، این درصد رطوبت حتما کمتر از پیک نمودار آزمایش تراکم است. آیین نامه توصیه می کنه که آزمایش تراکم ۵ تا ۶ بار تکرار بشه و در هر مرحله مقدار آب ۳ درصد افزایش پیدا کنه.
اگر به علت بی دقتی در ساخت قالب های ازمایش تراکم بیش از خد استاندارد باشد /نمودار حال از ازمایش چه تغییری میکنه؟
سلام. متاسفانه سوال شما بسیار ناواضح و نامفهوم است. “تراکم بیش از حد استاندارد” یعنی چی؟ بیش از حد کم یا بیش از حد زیاد؟ ” نمودار حال از آزمایش” یعنی چه؟ لطفا سوالتان را واضح تر بپرسید تا بتوانیم بهتر پاسخ شما را بدهیم.
سلام
من از اینستا هم پیگیر مطالبتون هستم خواستم تشکر کنم
خودم آزمایشگاه خاک دارم و مطالبتون استفاده میکنم ممنون
سلام. ممنون از لطف و توجه شما. موفق باشید تو کاراتون.
با سلام و خسته نباشید
آزمایش تراکم در چه ارتفاع هایی انجام می گیرد؟
چند بار انجام دادن این آزمایش اجباریه؟
سلام. اینکه آزمایش تراکم خاک رو تو چه عمق و با چه تعدادی انجام بدین، تابع شرایط پروژه هستش. یه وقتی شما میخواهید بیمارستان احداث کنید، قطعا تعداد زیادتری آزمایش لازمه تا وقتی که قراره یه سوله جهت پرورش گیاهان بسازید. تعداد و ارتفاع انجام آزمایش در آزمایش تراکم عمدتا با قضاوت مهندسی تعیین میشه.
باسلام
در پروژه های صنعتی دلیل تراکم ۹۵درصد چیست؟و اینکه تراکم در چه نقاطی حساسیت بیشتری دارد؟
سلام. در تمام پروژه ها، تراکم دلخواه ۹۵ درصد نیست. ما خیلی جاها دیدیم که دنبال تراکم ۷۰ یا حتی ۸۰ درصد هستن. این بستگی به نظر طراح اون سازه داره که دنبال تراکم چند درصد هستش. تراکم خاک در نقط زیر ستون ها حساس تره. چرا که قراره بار سازه رو تحمل کنه.
سلام
انتخاب نوع قالب (۴ اینچ یا ۶ اینچ) به چه پارامتری بستگی دارد؟ آیا امکان استفاده از قالب ۶ در روش اصلاح شده می باشد یا باید حتما از قالب ۴ استفاده کرد؟
همین سوال درمورد چکش هم داشتم. در روش استاندارد چکش ۵٫۵ پوندی باید حتما استفاده شود یا می توان از چکش ۱۰ پوندی نیز استفاده کرد؟
با تشکر
سلام. نحوه انتخابنوع قالب و انرژی تراکم بستگی به شرایطی داره که قراره اون خاک در واقعیت متراکم بشه. در ابتدا آزمایش تراکم با روش استاندارد انجام می شد. اما با گذشت زمان و پیشرفت دستگاه های غلتک زنی، آزمایش پروکتور اصلاح شده معرفی شد که در اون از وزنه های بزرگتر استفاده شد. برای انتخاب وزنه مناسب و نوع قالب مناسب باید شرایط خاک محل و غلتک هایی که در دسترس دارید را در نظر بگیرید.
سلام وقت بخیر تو این آزمایش افزايش وزن واحد خاک و کاهش رطوبت بهینه با افزایش میزان انرژی تو تناسب مستقیم هست یا نه؟ و اینکه تو حالت خیس از بهینه و خشک از بهینه، مقاومت برشی و نفوذپذیری خاک(وزن واحد خاک یکسانه) چه تفاوتی دارن؟ ممنون میشم اگه راهنماییم کنین.
سلام. با افزایش میزان انرژی در آزمایش تراکم، درصد رطوبت بهینه کاهش و چگالی افزایش می یابد.
با افزایش درصد رطوبت بهینه، در سمت مرطوب، میزان نفوذپذیری کاهش می یابد. اما در سمت خشک درصد رطوبت بهینه، میزان نفوذپذیری تغییرات چندانی نخواهد داشت. برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، توصیه می کنم به کتاب مکانیک خاک پیشرفته، نوشته براجا.ام.داس مراجعه کنید.
سلام وقت بخیر ممنونم از راهنمایی ها و پاسخهای سریع وجامع تون. مخصوصا تو این شرایط مجازی سایت شما خیلی به من کمک کردچون ما قیافه خود استادم ندیدیم چه برسه به آزمایشگاه و تجهیزاتش و از این درس ما فقط چند تا کلیپ ۵ دیقه ای داریم
خواهش میکنم. امیدوارم مطالب واستون مفید بوده باشه
با سلام و وقت بخیر
ببخشید در نمودار تراکم واحد چگالی خاک خشک چه چیزی هست؟
سلام. واحد چگالی خشک در نمودار تراکم، پوند بر فوت مکعب می باشد.
با سلام و تشکر از اطلاعات فنی که در اختیار دوستان قرار می دهید از محضرتون سوالی دارم:در سدی شاغل بکارم و حسب مشخصات خصوصی برای مصالح خاکریز از دو نوع sc و gm-cm با ضخامت لایه ۱۵ سانتیمتری، حداقل گاما ۲ خواسته اند . با هر دو روش پروکتور استاندارد و اصلاح شده به گاما بالای ۲ می رسیم.البته بهتر می دانید که وزن مخصوص در اصلاح شده بالاتر است. حال چه ضرورتی داره که از روش اصلاح شده استفاده کنیم؟ آیا در شرایط سد ما این دو روش فرقی دارند؟ یا بطورکلی جدای از روش تست و تعداد ضربات و دفعات آن و سایر تفاوت در اجرای و وسایل کار، برای نتیجه یابی تفاوتی هم دارند؟ و هر یک از این دو روش برای نوع خاصی از عملیات می باشند؟
سلام. در برخی از پروژه های عمرانی، نیاز به تراکم بالایی هست، مثل پروژه های راهسازی و یا پروژه تراکم باند فرودگاه. در اینگونه موارد نمی توان از آزمایش تراکم استاندارد استفاده کرد. چرا که انرژی تراکم آن پایین است. به عبارت دیگر از آزمایش تراکم استاندارد، در مواقعی استفاده می شود که انرژی تراکم کم باشد مثل راهسازی های روستایی. از آزمایش پروکتور اصلاح شده هم باید زمانی استفاده کنیم که انرژی تراکم بالا باشد. مثل تراکم آزادراه ها
با سلام و احترام
در خصوص آزمایش cbr سوالی داشتم
اگر لایه خاکی مثلا زیر زیر اساس یا بستر رو آزمایش انجام بدهیم و نتیجه cbr مناسب نباشد رفتار ما با اون لایه و در آن تراز چگونه خواهد بود ؟
آیا کوبش و غلتک زنی لایه و تست دوباره cbr روش درستی هست؟ یا باید لایه خاک برداشته و با خاک مناسب جایگزین شود ؟
سلام. نمی توان یک توصیه کلی برای تمام شرایط کرد. گاهی با توجه به شرایط پروژه و میزان بودجه، لازم است خاک تعویض شودو گاهی برای آن خاک به روش های مختلف بهسازی شود.
یعنی آبپاشی و کوبش مجدد لایه ای که cbr آن جواب نداده و تست دوباره آن روش استاندارد و درستی نیست ؟
یکی از روش ها اینه که آبپاشی مجدد کنیم و دوباره بکوبیم. اما همیشه این روش اقتصادی نیست. مثلا ممکنه آب توی اون منطقه اونقدر گرون باشه که تعویض خاک خیلی به صرفه در بیاد و هزاران علت دیگر. کلا بهسازی خاک های ضعیف یک هنر مهندسیه. باید با قضاوت درست، روش مناسب و اقتصادی رو انتخاب کرد.
خیلی ممنون از وقتی که گذاشتین خیلی مفید بود
خواهش میکنم. موفق باشید.
سلام و عرض ادب
در صورت نبودن میز لرزه با توجه به چه آیین نامه ای میتوانیم حداکثر وزن مخصوص خشک خاک ماسه ای یکنواخت یا خوب دانه بندی شده را بدست بیاوریم .
و همچنین چگونه همان خاک را با دانسیته نسبی ۹۰ درصد در دستگاه برش مستقیم بزرگ مقیاس نمونه سازی کنیم
سلام. آیین نامه استاندارد برای انجام آزمایش های مکانیک خاک، ASTM می باشد. در جواب سوال دومتان خدمتتون عرض کنم، بسته به خلاقیت شما، روش های زیادی برای نمونه سازی با ابن مشخصاتی که شما گفتید وجود دارد. مثلا روشی که به ذهن من می رسد این است که در یک زمین که درصد تراکم آن را به ۹۰ درصد رسانده ایم، نمونه دست نخورده بگیریم و داخل دستگاه برش مستقیم قرار دهیم.
عالییییییییییییییییی
خواهش میکنم 🙂
سلام ، آیا امکان انجام آزمایش درصد تراکم در دولایه ، بستر و یک لایه روی آن ، در راهسازی وجود دارد ؟
سلام. بله این امکان وجود دارد.
با سلام
در استاندارد ASTM D698 که آخرین ورژن آن ۲۰۱۲ می باشد به سه روش A و B و C اشاره شده است که در روش A نوشته شده اگر ۲۰ درصد یا کمتر بر روی الک نمره ۴ بماند و در روش B نوشته شده اگر ۲۰ درصد یا کمتر بر روی الک ۳/۸ بماند . حال فرض کنید خاک مورد آزمایش در هر دو شرط صدق میکند در این حالت کدام روش باید انجام شود متن استاندارد دقیقا به شکل زیر است :
۱٫۳٫۱ Method A:
۱٫۳٫۱٫۱ Mold—۴-in. (101.6-mm) diameter.
۱٫۳٫۱٫۲ Material—Passing No. 4 (4.75-mm) sieve.
۱٫۳٫۱٫۳ Layers—Three.
۱٫۳٫۱٫۴ Blows per Layer—۲۵٫
۱٫۳٫۱٫۵ Usage—May be used if 25 % or less (see 1.4) by
mass of the material is retained on the No. 4 (4.75-mm) sieve.
۱٫۳٫۱٫۶ Other Usage—If this gradation requirement cannot
be met, then Method C may be used.
۱٫۳٫۲ Method B:
۱٫۳٫۲٫۱ Mold—۴-in. (101.6-mm) diameter.
۱٫۳٫۲٫۲ Material—Passing 3⁄۸-in. (9.5-mm) sieve.
۱٫۳٫۲٫۳ Layers—Three.
۱٫۳٫۲٫۴ Blows per Layer—۲۵٫
۱٫۳٫۲٫۵ Usage—May be used if 25 % or less (see 1.4) by
mass of the material is retained on the 3⁄۸-in. (9.5-mm) sieve.
۱٫۳٫۲٫۶ Other Usage—If this gradation requirement cannot
be met, then Method C may be used.
۱٫۳٫۳ Method C:
۱٫۳٫۳٫۱ Mold—۶-in. (152.4-mm) diameter.
۱٫۳٫۳٫۲ Material—Passing 3⁄۴-in. (19.0-mm) sieve.
۱٫۳٫۳٫۳ Layers—Three.
۱٫۳٫۳٫۴ Blows per Layer—۵۶٫
۱٫۳٫۳٫۵ Usage—May be used if 30 % or less (see 1.4) by
mass of the material is retained on the 3⁄۴-in. (19.0-mm) sieve.
۱٫۳٫۴ The 6-in. (152.4-mm) diameter mold shall not be used
with Method A or B
این مسئله معضلی برای ما تبدیل شده و دعوای نظارت و پیمانکار سر این مسئله بالا گرفته پیمانکار روش B را انتخاب می کند و نظارت روش A را . تقاضا دارم راهنمایی بفرمایید
سلام. متن انگلیسی که واسمون فرستادید، به خاطر مخلوط شدن فونت فارسی و انگلیسی، ناخوانا هست. لطفا متن اصلی آیین نامه را برای من در واتساپ به شماره ۰۹۱۲۶۸۶۵۷۱۲ ارسال کنید. کل متن رو بخونم راهنماییتون میکنم.
سلام جناب مهندس ببخشیدجسارت میکنم ببخشید حجم قالب بزرگ رو در اوردین چند سده؟
سلام. مشخصات قالب مورد استفاده در آزمایش تراکم به شرح زیر است:
* ارتفاع ۱۰۰ میلی متر یا ۴ اینچ
* عمق ۱۱۵ میلی متر یا ۴٫۶ اینچ
* حجم ۹۴۶٫۷ سانتی متر مکعب یا ۰٫۰۳۴ فوت مکعب
ببخشید حجم ۹۴۶٫۷ که گفتین برای حجم قالب بزرگ میتوان در نظر گرفت یا کوچک؟
آزمایش تراکم تنها یک قالب استاندارد دارد. اگر منظورتان از بزگ و کوچک، آزمایش تراکم استاندارد و یا آزمایش تراکم اصلاح شده است، خدمتتان عرض کنم که در هر دو حالت اندازه قالب یکسان ۴٫۶*۴ است. تفاوت این دو آزمایش در وزنه چکش و تعداد لایه ها و ارتفاع سقوط چکش است. حجم قالب در هر دو آزمایش تراکم استاندارد و اصلاح شده ثابت و برابر ۹۴۶٫۷ سانتی متر مکعب است.
تراکم ۹۵درصد خاک چند میلیمتر در آینده نشست خواهد کرد آیا جدولی در این رابطه وجود دارد
در خاکی که تراکم آن ۹۵% است، میزان نشست در آینده آن بستگی به وزن سازه ای دارد که روی آن قرار می گیرد. مثلا اینکه شما روی آن خاک یک برج ۱۵۰ طبقه بسازید و یا یک خانه ویلایی یک طبقه بسازید، قطعا میزان نشست فرق خواهد کرد. برای محاسبه میزان نشست خاک ها باید مدول الاستیسیته خاک و وزن باری که روی آن می آید را باید بدانیم. برای محاسبه این مقدار نشست فرمول های متعددی وجود دارد.
سلام . آیا از نظر ظاهری خاک کوبیده شده یا گمانه رده شده به صورت تجربی مقدار تراکم آن را میشود حدس زد ، به طور کل یک مقدار خاک جهت تراکم صد درصد به چند روز کوبیدن احتیاج دارد
سلام. شما دو سوال پرسیدید که پاسخ آنها به ترتیب خدمتتان ارایه می شود:
جواب سوال اول: از ظاهر خاک نمی توان میزان تراکم آن را تشخیص داد. حتی نمی توان حدس زد. میزان تراکم خاک فقط از طریق انجام آزمایش هایی مثل آزمایش نفوذ استاندارد قابل تشخیص است.
جواب سوال دوم: برای متراکم کردن خاک به میزان دلخواه، پارامترهای زیادی دخیل است. مثلا نوع غلتکی که استفاده می کنید. مثلا اگر شما از یک غلتک مرغوب با وزن مناسب استفاده کنید با پنج بار عبور کردن از روی خاکی به تراکم ۸۰% می رسید. در صورتی که اگر از یک غلت سبک تر استفاده کنید، با پنج بار عبور غلتک، تراک به ۶۵% خواهد رسید. پس همینجوری نمیشه گفت برای رسیدن به تراکم ۱۰۰% چند روز باید وقت بزاریم. از دیگر عواملی که در میزان تراکم خاک بستگی داره، درصد رطوبتی هست که به خاک می دهیم، نوع خاک، دانه بندی خاک، میزان مهارت اپراتور غلتک و غیره می باشد.
سلام
برای تست تراکم مخلوط تسبیت شده با سیمان )Soil-cement از همین آزمایش استفاده میشه؟ یا آزمایش آشتو T134؟
سلام. آزمایش تراکم خاک برای به دست آوردن رطوبت بهینه هست. در واقع هدف اینه که ببینیم چه مقدار آب به خاک بزنیم تا حداکثر چگالی خاک به دست بیاد. برای به دست آوردن میزان تراکم خاک روش های زیادی وجود داره. یکی از متداول ترین آنها استفاده از چکش SPT است.
سلام وقت بخیر میشه بگید چرا شیب نمودار بعد از مقدار حداکثر بیشتر از قسمت اول میشه
سلام. این مطلبی که می فرمایید کلیت ندارد و راجع به تمام خاک ها صدق نمی کند. اگر جایی خوانده اید که شیب نمودار سمت راست همواره از شیب سمت چپ در تمامی خاک ها بیشتر است، لطفا بگید کجا بوده که ما هم بتوانیم آن را بررسی کنیم. به طور کلی در خاک های مختلف شکل نمودار تراکم خاک متفاوت است. گاهی شیب سمت راست و گاهی شیب سمت چپ بیشتر است.
سلام. مرجع این شکل مقایسه ای که از نمودار های تراکم خاک های مختلف رو گذاشتید میگید؟؟ ممنونم.
سلام. این تصویر تقریبا توی همه کتاب های مرجع مکانیک خاک وجود داره. ما اینو از کتاب مکانیک خاک پیشرفته نوشته براجا ام داس انتخاب کردیم.
چرا از الک ۴عبور میدهیم؟
سلام، در ابتدا باید خاک را از الک چهار عبور داد، علت این است که قالب آزمایش تراکم ابعاد محدودی دارد، شما فرض کنید قصد دارید آزمایشی بر خاکی بزنید که اندازه ذرات آن حدود چندین سانتی متر است. این خاک ممکن است داخل قالب نرود و در صورت داخل رفتن به خوبی متراکم نشود. به عبارت دیگر هدف این است که خاک به نوعی باشد که بتوانیم آنرا با چکش، متراکم نماییم.
ایا تمام ازمایش هایی که اموزش میدهید منطبق بر اصول و گام های استاندارد ASTM است و هیچ گام یا نکته ای حذف یا اضافه نگردیده؟
آموزش های داخل این سایت برداشت آزادی از استاندارد ASTM است و به جهت کاربرد پسند بودن و راحت شدن مطالب، ممکن است بعضی نکات کاربردی به آن اضافه و یا برخی مباحث پیچیده از آن حذف شود.
عالیه
ممنون از توجه شما