آزمایش CBR
آزمایش CBR چیست ؟
در این نوشتار می خواهیم این آزمایش را به طور مفصل شرح دهیم.
نسبت باربری کالیفرنیا CBR با هدف تعیین ظرفیت باربری خاک متراکم شده انجام می شود.
این آزمایش از متداول ترین آزمایش های خاک در صنعت راهسازی است.
ابتدا به تشریح مفهوم آزمایش سی بی آر پرداخته می شود.
فیلم کوتاهی نیز از نحوه انجام این آزمایش ژئوتکنیکی برای شما تهیه کرده ایم.
در بخش بعد نحوه انجام این تست آزمایشگاهی بیان می شود.
CBR چیست
طبق تعریف، نسبت باربری کالیفرنیا CBR در یک خاک، نسبت نیروی لازم جهت فروبردن یک پیستون با شکل، سرعت و عمق معین در خاک مورد نظر، به نیروی لازم جهت فرو بردن همان پیستون در مصالح استاندارد است.
به زبان ساده تر دنبال آن هستیم که بدانیم اگر ۱۳۶۶ کیلوگرم بار برای نفوذ ۲٫۵ میلی متر در مصالح استاندارد نیاز است، در خاک مد نظر خودمان چند کیلوگرم بار وارد کنیم تا همان نفوذ ۲٫۵ میلی متری ایجاد شود؟
بعد از اینکه آن مقدار را به دست آوردیم، آنرا تقسیم بر ۱۳۶۶ می کنیم تا عدد سی بی آر به دست آید.
مثلا فرض کنید خاکی داریم که آنرا به تراکم رسانده ایم.
برای نفوذ ۲٫۵ میلی متر در آن نیاز به ۳۰ کیلوگرم نیرو است.
حال عدد CBR آن حاصل تقسیم ۳۰ بر ۱۳۶۶ و ضرب در عدد ۱۰۰ می باشد.
یعنی عدد CBR آن ۲٫۲ می باشد.
امروزه این فرآیندها توسط نرم افزارهای آزمایشگاه مکانیک خاک انجام می شود.
مصالح استاندارد چیست؟
مصالح استاندارد نوعی سنگ شکسته است که بار استانداردی برای نفوذ پیستونی با شکل استاندارد در آن مورد نیاز است.
مقادیر بار وارد شده در ازای میزان نفوذ در مصالح استاندارد مطابق جدول زیر است:
| میزان نفوذ | بار | فشار |
| ۲٫۵ میلی متر | ۱۳۶۶ کیلوگرم | ۶٫۹ مگا پاسکال |
| ۵ میلی متر | ۲۰۳۹ کیلوگرم | ۱۰٫۳ مگا پاسکال |
| ۷٫۵ میلی متر | ۲۵۷۲ کیلوگرم | ۱۳ مگا پاسکال |
| ۱۰ میلی متر | ۳۱۶۲ کیلوگرم | ۱۶ مگا پاسکال |
| ۱۲٫۷ میلی متر | ۳۵۶۲ کیلوگرم | ۱۸ مگا پاسکال |
جدول بالا به ما می گوید که برای نفوذ پیستون به اندازه ۲٫۵ میلی متر، نیرویی معادل ۱۳۶۶ کیلوگرم به مصالح استاندارد، وارد کنیم.
عدد سی بی آر با استفاده از فرمول زیر به دست می آید:
فرمول سی بی آر CBR
عدد CBR در کدام نفوذ ملاک طراحی است؟
همانطور که در جدول بالا ملاحظه کردید، برای هر آزمایش می توان ۵ عدد سی بی آر برای ۵ نفوذ ارائه شده در جدول به دست آورد.
آیا هر پنج نفوذ عدد CBR یکسانی می دهد؟
پاسخ منفی است.
عدد سی بی آر در ۲٫۵ میلی متر، بزرگتر از مقدار CBR در ۵ میلی متر می شود.
به همین دلیل در طراحی ها باید از سی بی آر ۲٫۵ میلی متر استفاده کنیم.
اگر سی بی آر ۲٫۵ میلی متر کمتر از ۵ میلی متر شد، باید آزمایش تکرار شود.
در صورتیکه پس از تکرار تست باز هم عدد سی بی آر ۵ میلی متر بیشتر از ۲٫۵ میلی متر شد، باید عدد CBR نفوذ ۵ میلی متر را لحاظ کنیم.
فیلم آزمایش سی بی آر
در این بخش فیلم کوتاهی از آزمایش CBR برای شما تهیه کرده ایم که چگونگی انجام این آزمایش آزمایشگاهی را از ابتدا تا انتها شرح می دهد.
در صورتی که پس از مشاهده این فیلم، سوالی پیرامون نحوه انجام آزمایش داشتید، در بخش دیدگاه ها در زیر همین پست آنرا مطرح فرمایید.
پاسخ شما را سریع خواهیم داد.
تجهیزات آزمایش CBR
برای انجام تست سی بی آر لازم است تجهیزات زیر را تهیه نمایید:
دستگاه بارگذاری
به دو حالت می توان دستگاه بارگذاری را ساخت.
حالت اول پیستون متحرک که داخل خاک فرو می رود.
حالت دوم زمانی که پیستون ثابت است و کف دستگاه به سمت بالا می رود.
در هر دو حالت باید سرعت نفوذ ۱٫۲۷ میلی متر بر دقیقه باشد.
روی این دستگاه باید ابزاری جهت نشان دادن نیرو نفوذ در خاک وجود داشته باشد.
همچنین لازم است ابزاری روی دستگاه نصب شود که میزان نفوذ اهرم داخل خاک را نیز نشان دهد.
قالب تست CBR
این آزمایش نیاز به یک قالب استوانه ای توخالی به قطر ۶ اینچ و ارتفاع ۷ اینچ دارد.
همچنین لازم است طوقه انبساط فلزی به ارتفاع ۲ اینچ داشته باشد.
صفحه پایه فلزی آن باید ۲۸ سوراخ به قطر ۱٫۱۶ اینچ داشته باشد.
این سوراخ ها باید به صورت یکنواخت در محدوده درونی قالب قرار گرفته باشند.
صفحه گرد فاصله دهنده
این صفحه باید قطری معادل ۵ اینچ داشته باشد.
به طوری که صفحه بتواند به راحتی داخل قالب بلغزد.
ارتفاع صفحه گرد فاصله دهنده ۵٫۴ اینچ می باشد.
کوبه آزمایش CBR
می توان از همان کوبه آزمایش تراکم استفاده کرد.
اگر از کوبه مکانیکی استفاده می کنید، باید پایه ای دایره ای داشته باشد.
این سطح دایره ای باعث می شود، انرژی حاصل از ضربات به طور یکسان روی خاک توزیع شود.
ابزار اندازه گیری انبساط
این ابزار در واقع یک میله فلزی انبساط پذیر است.
یک سه پایه فلزی به آن متصل است.
نقش این سه پایه نگهداشتن گیج اندازه گیری تورم است.
وزن این ابزار باید حداکثر ۱٫۲۷ کیلوگرم باشد.
وزنه های تست سی بی آر
برای این آزمایش یک یا دو وزنه حلقوی به وزن ۴٫۵۴ کیلوگرم نیاز است.
همچنین وزنه های فلزی شیارداری به جرم ۲٫۲۷ کیلوگرم لازم داریم.
وزنه های حلقوی قطری بین ۱۴۹٫۳۳ تا ۱۵۰٫۸۱ میلی متر دارند.
قطر سوراخ مرکزی این وزنه ها ۵۳٫۹۸ میلی متر است.
پیستون نفوذ
میله ای است فلزی به قطر ۱٫۹۵ اینچ.
طول پیستون باید بیش از ۴ اینچ باشد.
در صورتی که عملکرد پیستون با طول بیشتر بهتر بود، باید از پیستون بلندتر استفاده کرد.
ابزار اندازه گیری تورم
عموما گیج هایی هستند که دقت آن ها ۰٫۰۰۱ اینچ است.
حداکثر دامنه آن ۰٫۲ اینچ می باشد.
ترازو
حداقل دقت ترازو در تست سی بی آر باید ۱ گرم باشد.
آون یا گرمخانه
گرمخانه ای که برای این تست استفاده می کنید، باید دارای ترموستات باشد.
ترجیحا فن داشته باشد.
باید بتواند دمای ۱۱۰ درجه سانتی گراد را به طور پیوسته و ثابت روی نمونه های خاک نگه دارد.
سایر تجهیزات
وسایل عمومی که در آزمایشگاه مکانیک خاک استفاده می شوند، در انجام تست سی بی آر لازم و ضروری است.
تجهیزاتی همچون الک، کاغذ صافی، شمشه، ابزار اختلاط و غیره
به طور کلی تجهیزات مورد نیاز برای انجام آزمایش CBR در یک نگاه عبارتند از:
- قالب با قطر ۱۵٫۲ سانتی متر و ارتفاع ۱۷٫۸ سانتی متر و دیسک پایینی با قطر ۱۵٫۱ سانتی متر و ارتفاع ۶٫۱۴ سانتی متر
- چکش جهت متراکم سازی با وزن ۴٫۵ کیلوگرم
- کرنش سنج جهت محاسبه میزان تورم خاک با دقت ۰٫۰۱ میلی متر
- وزنه های اعمال بار
- پیستون فولادی به مساحت ۱۹٫۳۴ سانتی متر مربع
- ابزاری جهت اعمال فشار. باید دقت شود که فشار اعمالی با سرعت ۱٫۲۷ میلی متر در دقیقه اعمال گردد.
- مخزن جهت نگهداری آب و اشباع کردن نمونه
- گرمخانه یا آون جهت تعیین رطوبت در آزمایش درصد رطوبت خاک
- لوازم عمومی در آزمایشگاه مکانیک خاک مثل قاشق، کاردک، سینی، کاغذ صافی، ترازو و خط کش لبه تیز
روش انجام آزمایش CBR
استاندارد انجام آزمایش ASTM D1883 می باشد.
پس از آنکه نمونه ها تحت رطوبت بهینه متراکم گردید، آزمایش CBR به دو صورت انجام می شود:
الف) قالب شامل خاک متراکم شده بلافاصله تحت آزمایش قرار می گیرد.
ب) نمونه در ابتدا اشباع شده و سپس تحت آزمایش قرار می گیرد.
در این حالت نمونه به مدت ۹۶ ساعت در آب قرار داده می شود و برای بهتر اشباع شدن، سرباری معادل نصف وزن روسازی به نمونه خاک اعمال می شود.
حداقل وزن اعمالی باید ۴٫۵ کیلوگرم باشد.
تست CBR بر روی نمونه خشک
- مقداری خاک به وزن تقریبی ۵٫۵ کیلوگرم انتخاب کرده و از الک ۱۹ میلی متر عبور دهید.
- مقداری خاک را برای تعیین درصد رطوبت خاک جدا نمایید و درصد رطوبت خاک را به دست آورید.
- خاک را به درصد رطوبت بهینه رسانده و مطابق دستورالعمل آزمایش تراکم خاک ، متراکم نمایید.
- قالب محتوی خاک را وزن کرده و سرباری با وزن بیش از ۴٫۵ کیلوگرم روی آن قرار دهید.
- مجموعه خاک و قالب را روی دستگاه CBR قرار داده و با پیچاندن اهرم آنرا به پیستون نزدیک نمایید.
- گیج های نفوذسنج و نیروسنج را صفر کنید. مجموعه را با سرعت ۱٫۲۷ میلی متر در دقیقه بالا آورده و نیرو را در هر دقیقه قرائت نمایید.
- فرآیند را تا ۱۵ دقیقه و نفوذ تقریبی ۱۲٫۵ میلی متر ادامه دهید.
- از زیر قسمت فشرده، زیر آن و قسمت میانی نمونه، نمونه هایی جهت تعیین درصد رطوبت انتخاب نمایید.
تست CBR بر روی نمونه اشباع
- با استفاده از اصول گفته شده در آزمایش تراکم خاک نمونه را متراکم نمایید
- قالب محتوی خاک را وزن کرده و صفحه مشبک را بر روی آن قرار دهید.
بر روی مجموعه وزنه هایی قرار دهید. بین خاک و صفحه، کاغذ صافی قرار دهید تا خاک به صفحه نچسبد. - نمونه خاک را در مخزن آب غوطه ور سازید.
- گیج سنجش تورم را به نمونه نزدیک کنید. آن را صفر کرده و آزمایش را شروع کنید.
- مقادیر تورم را در فواصل زمانی ۰، ۱، ۲، ۸، ۱۲، ۲۴، ۳۶، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت قرائت و ثبت نمایید.
- بعد از طی شدن ۹۶ ساعت، نمونه را خارج نمایید. سربارها و صفحه مشبک را بردارید. تا ۱۵ دقیقه صبر کنید تا آب اضافی از نمونه خارج شود.
- نمونه خاک و قالب را وزن کنید.
- مراحل ۴ تا ۸ از بخش آزمایش خشک را تکرار نمایید.
دلیل اینکه از نمونه های اشباع شده برای انجام تست سی بی آر استفاده می شود، آن است که:
- معلوم شود آیا نمونه خاک دارای خاصیت متورم شدن دارد یا خیر.
- اگر نمونه خاصیت تورمی دارد، میزان این تورم چقدر است.
عموما میزان تورم خاک ها، با افزایش میزان رطوبت، کاهش می یابد و برای درصد رطوبت برابر یا بیشتر از درصد رطوبت بهینه، میزان تورم خاک تقریبا ثابت است. - مشخص شود در اثر اشباع شدن، چه میزان از مقاومت خاک کاهش می یابد.
عوامل تاثیر گذار بر CBR
عدد سی بی آر همواره ثابت نیست و در خاک های مختلف، متفاوت است.
در ادامه برخی از عوامل موثر در تغییر این عدد بیان می شود:
جنس خاک
مقدار نسبت باربری کالیفرنیا در خاک های درشت دانه از خاک های ریزدانه بیشتر است.
تراکم خاک
خاک های متراکم تر مقدار CBR بیشتری دارند.
رطوبت
با افزایش درصد رطوبت خاک ها تا درصد رطوبت بهینه، مقدار CBR خاک افزایش پیدا می کند.
سپس با افزایش رطوبت، میزان CBR کاهش پیدا می کند.
وزن مخصوص
با افزایش وزن مخصوص در خاک ها، میزان سی بی آر افزایش پیدا می کند
نحوه انجام آزمایش
سربار اعمالی حین آزمایش نسبت باربری کالیفرنیا CBR می تواند در نتایج تغییراتی ایجاد کند.
عدم وجود سربار می تواند باعث شود که مقادیر CBR کمتر از مقدار واقعی بدست آید.
آزمایش CBR در محل
آزمایش سی بی آر در محل، مشابه آنچه که برای تست CBR آزمایشگاهی گفته شد انجام می شود.
با این تفاوت که نمونه خاک در همان حالت و میزان رطوبت و شرایط اولیه خود مورد آزمایش قرار می گیرد.
در این شرایط نمونه دچار دست خوردگی نمی شود.
آزمایش CBR در محل، عمدتا به علل زیر انجام می شود:
- خاک مورد نظر درشت دانه بوده و امکان نمونه گیری درست و باکیفیت از آن وجود ندارد.
- وقتی که مشخص باشد تغییرات درصد رطوبت خاک تاثیری بر مقاومت خاک ندارد.
- میزان رطوبت اشباع خاک، بیش از ۸۰% باشد.
- میزان رطوبت خاک به حد تعادل رسیده باشد و تغییرات چندانی در آن رخ ندهد.
عدد CBR مناسب چند است؟
چه عدد سی بی آری خوب و چه عددی از CBR نامناسب محسوب می شود؟
فرض کنید شما آزمایش CBR را به درستی انجام دادید و عدد سی بی آر شما مساوی ۲۰ شد.
حالا سوال این است آیا این خاک با این نتیجه خاک خوبی است یا خاک بدی؟
جواب این است که بستگی به محلی دارد که قرار است از آن خاک استفاده کنید.
خلاصه ای از مفهوم عدد های CBR مختلف در جدول زیر خلاصه شده است.
| عدد CBR | توصیف خاک | محل مناسب جهت استفاده |
| صفر تا سه | ضعیف | خاک بستر |
| سه تا هفت | ضعیف تا نسبتا خوب | خاک بستر |
| هفت تا بیست | نسبتا خوب | زیر اساس |
| بیست تا پنجاه | خوب | اساس و زیراساس |
| بیش از پنجاه | عالی | اساس |
به عنوان مثال اگر سی بی آر خاک شما ۱۵ بود می توانید آنرا در لایه زیراساس استفاده کنید.
اما استفاده از این خاک برای لایه اساس، مناسب نیست.
از سویی دیگر ملزومات مشخصات فنی عمومی راه، نشریه ۱۰۱ حداقل مقادیر عدد سی بی آر را چنین معرفی می کند:
| کاربرد | حداقل عدد CBR |
| بستر روسازی برای خاک درشت دانه | ۹۵ درصد |
| لایه زیراساس شنی و سنگی | ۲۵ درصد |
| بستر روسازی برای خاک ریز دانه | ۹۰ درصد |
| لایه اساس شنی و سنگی | ۸۰ درصد |
گزارش کار آزمایش CBR
تست سی بی آر یکی از آزمایش هایی است که در درس آزمایشگاه خاک رشته مهندسی عمران آموزش داده می شود.
پس از تدریس، استاد درس مربوطه از دانشجو گزارش کار می خواهد.
در لینک زیر می توانید یک نمونه گزارش کار تست CBR را دانلود نمایید.
در خصوص آزمایش CBR سوالی دارید؟
در صورتی که پس از مطالعه مطالب بالا، سوالی در ذهنتان پیش آمد، یا اینکه در خصوص تست آزمایشگاهی CBR سوالی دارید، در بخش دیدگاه ها، زیر همین نوشتار، سوال خود را مطرح نمایید.
کارشناسان ما کمتر از چند دقیقه پاسخ شما را خواهند داد.
سلام هنگام رسم منحنی آزمایش ، اگر ابتدای منحنی داری بر آمدگی باشد و خطی مماسی که در نقطه ی عطف بر منحنی ترسیم می کنیم به جای محور افقی محور عمودی را قطع کند در این صورت چه کاری باید انجام داد تا منحنی اصلاح شود.
سلام. در صورتی که نمودار منحنی فشار-فرورفتگی شما دارای نقطه عطف باشد، از روی منحنی در جایی که بیشترین شیب وجود دارد، باید خطی مماس بر منحنی ترسیم کنید تا محور افقی را در نقطه ای قطع کند. این نقطه، محل جدید مبدا مختصات است.
با سلام
چطور میشه یک مهندس ژئوتکنیک از نشریه ۱۰۱ که رسالت راهسازی را به یدک میکشد خبر نداشته باشید
یا اینک در جواب سوال یکی از این بچه های معصوم که تازه داره راهسازی یاد میگیره میگی که ازمایش وی اس اس را نمیدونی چیه
لطفا به مسئول این سایت بفرمایید که کسی که حوصله جواب دادن ندارد نگزارند
این همه مهندس جوان احتیاج به راهنمایی دارند
سلام
اولا نشریه ۱۰۱ و همچین آزمایش وی اس اس، جز مباحث مربوط به راهسازی است و در حیطه تخصصی مکانیک خاک نیست. پس بسیار طبیعی است که یک متخصص ژئوتکنیک در این خصوص اطلاعاتی نداشته باشد.
ثانیا ما هم آدم هستیم و قرار نیست همه چیز را بلد باشیم. هیچ جایی هم ادعا نکردیم که همه چیز را در دنیا بلدیم. اگر راجع به چیزی که توش اطلاعات نداریم، خیلی راحت بگیم بلد نیستیم بهتره یا جوابای الکی بدیم و طرف مقابل را گمراه کنیم؟
ثالثا ما به شما بدهکاری نداریم، یا کارگر شما نیستیم که شما با ما اینطوری حرف میزنید. بسیار در عجبم که شما حس میکنید وظیفه راهنمایی مهندسین جوان مملکت، به عهده ماست. من خودم به شخصه، با کارفرمایی که صد میلیون تومان به من بدهکار است، اینگونه طلبکارانه صحبت نمیکنم که شما، با مایی صحبت میکنید که پاسخ هزاران نفر را در این سایت، به رایگان و با هدف ترویج علم دانش داده ایم.
سلام وقت بخیر
شرایط سی بی آر خاک های بالای ۱۰۰ درصد چیه؟
سلام. زمانی این اتفاق میفتد که نمونه خاک مد نظرمون از مصالح استاندارد قوی تر و متراکم تر باشد.
سلام خدا قوت
هر آزمایش سی بی آر بیانگر چه سطحی از بستر می تونه باشه در یک سطح ۱۴۵×۲۳۵ متر مربع
ممنون
سلام. سوال شما نامفوم است. لطفا بیشتر توضیح دهید.
برای این سطح چندتا آزمایش سی بی آر لازم هست تا بیانگر کل سطح باشد خاک یک نوع می باشد برای دفاع در مراجع ذی صلاح
سلام. سوال شما واضح نیست. لطفا توضیحات بیشتری ارائه نمایید.
سلام
یک سطحی به ابعاد ۱۴۵×۲۳۵ دارم برای مشخص کردن میزان باربری اون سطح چند تا باید نمونه تست سی بی آر بزنیم که معرف کل اون سطح باشه و در تمام مراجع بشه بهش استناد کرد
آیین نامه ها و استانداردها صرفا نحوه صحیح انجام اون آزمایش رو به ما یاد میدهند. راجع به تعداد هیچ حرفی نمی زنند. چرا که تعداد کافی هر آزمایش بستگی به عوامل مختلفی دارد و معمولا با قضاوت مهندسی تعیین می گردد.
مثلا همین زمینی که شما راجع بهش صحبت کردید، اگر قرار است داخل آن مرغداری احداث کنید، یک آزمایش هم کافیست. اما اگر قرار است در آن بیمارستان تاسیس کنید، تعداد خیلی بیشتری نیاز است.
سلام خسته نباشید
ببخشید
cbr چه نوع خاک هایی بالای ۱۰۰ درصد میشود؟
سلام. سی بی آر خاک هایی که از مصالح استاندارد متراکم تر باشند.
سلام … فواصل آزمایش سی بی آر در بستر طبیعی راهسازی چقدر میباشد .
سلام. در دنیای ژئوتکنیک ما راجع به نحوه انجام آزمایش ها صحبت میکنیم. اینکه چه تعداد آزمایش سی بی آر و در چه فواصلی باید انجام شود، موضوع مکانیک خاک نیست و باید از کارشناسان راهسازی پرسیده شود. راه های مختلف بسته به میزان اهمیتی که دارند، فواصل انجام آزمایش در آنها متفاوت است.
تاثیر تعداد ضربات در آزمایش cbr خاک های تثبیت شده با آهک چیست
سلام. سوالتان را متوجه نمیشوم. تاثیر کدام ضربه؟ اصلا تو آزمایش سی بی آر ضربه نمیزنیم که.
با سلام و تشکر از مطالب آموزنده سایت خوبتون
آزمایش CBR و VSS چی تفاوتی باهم دارند؟ اینکه بعضی ها می گویند مشابه هم هستند، صحیح است یا خیر؟
با تشکر
سلام. متاسفانه در خصوص آزمایش VSS اطلاعاتی نداریم. این تست مربوط به راهسازی است و در حوزه مسائل ژئوتکنیک بررسی نمی شود. بهتر است این سوالتان را از کارشناسان راهسازی و روسازی بپرسید.
خوب
منظور از عدد سی بی ار در آیین نامه به منظور بررسی سی بی ار نتایج آزمایشگاهی در عملیات راهسازی عدد سی بی ار اشباع است یا خشک
سلام. من که نمیدانم کدام آیین نامه را می گویید. لطفا سوال خودتان را واضح تر بپرسید تا بهتر بتوانم شما را راهنمایی کنم.
ممنون
سلام
اگر سی بی آر آزمایشگاهی مطلوب بدست نیاد چطور میشه مصالح را اصلاح کرد
سلام. معمولا باید یکی از روش های بهسازی خاک را بسته به شرایط پروژه انجام دهید. در عمل معمولا از روش غلتک زنی استفاده می شود.
سلام وقت بخیر.یه شیت car داریم اما ۳ تا نتیجه اعلام شده با تعداد ۱۰ضربه شده ۲۴،با ۳۰ ضربه شده ۵۷ و با ۶۵ صربه شده ۹۲،،،و درصد رطوبت غرقاب بترتیب ۸، ۷/۷ و ۷/۵ ،، تفسیر این نتایج برای لایه اساس که تو نقشه cbr رو ۷۵ خواسته چطور میشه؟
سلام. برای تفسیر نتایج آزمایش سی بی آر می توانید از جدول انتهای متن بالا استفاده کنید. اما اینطور که به نظر می رسد شما آزمایش CBR را با آزمایش دیگری اشتباه گرفته اید. در این آزمایش ما اصلا ضربه زدن به خاک نداریم که شما نوشتید با ۱۰ ضربه فلان نتیجه حاصل میشود…
سلام سی بی آر لایه خاکریزی (چهار لایه مانده به زیر اساس) شده ۳۲
آیا مورد قبوله یا نه؟حداقل درصد سی بیآر در لایه خاکریزی ۹۵ درصد چند باید باشه؟
سلام.
پاسخ سوال اول: در دنیای ژئوتکنیک بحث روی این است که آزمایش سی بی آر چطور و چگونه انجام شود. اینکه عددی که به دست می آید مورد قبول است یا نیست، بستگی به کاربری که مد نظرتان است و آیین نامه ای که استفاده می کنید دارد.
پاسخ سوال دوم: تراکم نسبی خاک، نسبت بین چگالی خاک در محل به حداکثر چگالی آزمایشگاهی دارد و هیچگونه ارتباطی با CBR خاک ندارد. شاید در مراجع بتوانید یک رابطه تجربی بین سی بی آر و تراکم نسبی پیدا کنید. اما این ارتباط صرفا برای همان خاک است و برای همه خاک ها نمی توان نسخه کلی پیچید.
ما از نشریه ۱۰۱ استنفاده می کنیم
نشریه ۱۰۱ مشخصات فنی و عمومی راه است. گرایش و تخصص بنده در زمینه ژئوتکنیک است و تاکنون این نشریه را نخوانده ام. لازم است این سوالتان را از همکارانی که تحصیلاتشان در زمینه راهسازی هست بپرسید.
باسلام و عرض ادب
اگر آزمایش سی بی آر به درخواست پیمانکار باشه آیاهزینه آن برعهده پیمانکاره یا کارفرما?
سلام. پیمانکار
باسلام و عرض ادب
آیا آزمایش سی بی آر برای اولین لایه خاکریزی با درصد تراکم ۹۵ درصد امکان دارد?اگر جواب بله هست ,باید درصد قابل قبول چند باشه?ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
سلام.
جواب سوال اول: بله، امکان پذیر است.
جواب سوال دوم: اگر منظورتان از اولین لایه، لایه اساس است، باید مقدار عدد سی بی آر آن بیش از ۵۰ باشد.
پیمانکار ما ا اولین لایه خاکریزی بر روی راکفیل درخواست س ب ار داده؟مشکلی نداره؟
تو کدوم آیین نامه در مورد سی بی آر مطالب قانونی ذکر شده؟
ممنون میشم راهنمایی کنید
پاسخ سوال اول: خیر مشکلی نداره
پاسخ سوال دوم: آیین نامه AASHTO T 193-81 و ASTM D 1883-87
با سلام ممکن است برای مصالح اساس عدد CBR 95 محاسبه شود؟( دربیاید)
سلام. بله ممکن است.
برای چه مصالحی از آزمایش CBR اشباع شده استفاده میشه؟
مصالحی که از زیر سطح آب زیرزمینی نمونه گیری شده باشد.
با سلام
برای بدست آوردن درصد آهک بهینه در تثبیت خاک با آهک ، با توجه به نوع خاک نمیشه تصمیم گرفت در حالت اشباع یا خشک آزمایش انجام بشه؟
سلام. خیر نمیشه
حدودا” CBRخاکها درچه رنجی قراردارد
بستگی به میزان تراکم خاک ها دارد و عدد ثابتی نیست.
سلام روی دستگاه CBR
Div=17.8011 kgf
max=3000 kgf
درج شده.عدد کالیبراسیونش چند میشه؟
این عدد هایی که نوشته به این معنیه که اگر عقربه گیج یک درجه بچرخه، معادل ۱۷٫۸ کیلوگرم نیرو هست. نهایت باری هم که میشه بهش وارد کرد ۳۰۰۰ کیلوگرم می باشد.این اعداد ارتباطی به کالیبراسیون ندارد.
خب الان عدد کالیبراسیون دستگاه رو از کجا بدونم چنده؟
عدد کالیبراسیون نداریم. منظورتان ضریب رینگ هست؟
لطفا درباره محاسبات توضیح بیشتری بدید
چشم
با سلام، الان آزمایش کالیفرنیا و CBR در واقع دو تا آزمایش شدند؟
در یک پروژه راهسازی برای لایه اساس یا بیس این دو تا آزمایش رو خواستند
سلام. خیر. آزمایش CBR همان آزمایش نسبت باربری کالیفرنیا است.
عدد کالیبراسیون یا همون F چه عددی باید در نظر بگیریم؟بعضی منابع ۶/۴۷وبعضی ۵/۸۵رو در نظر گرفتن
بسته به نوع دستگاه سی بی آر متفاوت است و مقدار ثابتی ندارد.
باسلام و خسته نباشید ممنون بابت وقت ومطالب مفیدی که می‌گذارید یه سوال داشتم آیا آزمایش cbrدر پروژهای راهسازی به نوع راه بستگی داردیا خیر؟ اگر بستگی داره اعداد جدول فوق چه تغییراتی میکنه؟ (راه اصلی-بزرگراه-آزاد راه و… ) ممنون
سلام. تخصص ما ژئوتکنیک و آزمایش خاک است و در این خصوص اطلاعاتی نداریم. بهتر است این سوال خود را از مهندسین راهنسازی بپرسید.
با سلام
در يك پروژه راهسازي كه ١٥ كيلومتر طول مسير مي باشد چند مرتبه بايد آزمايش cbr گرفت؟
آيا براي هر لايحه لازم است cbr گرفت؟
متشكرم
سلام. اینکه چه تعداد آزمایش سی بی آر باید انجام دهید، در استاندارد ASTM بیان نشده است. آیین نامه صرفا نحوه انجام آزمایش را شرح می دهد. اینکه چه تعداد تست برای شما کافی است، بستگی به شرایط و قضاوت مهندسی شما دارد. توصیه می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر، به آیین نامه های راهسازی و روسازی مراجعه کنید.
باسلام. آزمایش cbr اساس پروژه ما شده ۷۸ در صورتیکه حداقل ۸۰ باید باشه طبق ضابطه ۷۷۳ . حالا یه دوستی میگفت به جای غرقاب از روش خشک استفاده بشه بالای ۸۰ جواب میگیرید . خواستم بدونم این پیشنهاد درسته>
سلام. این صحبت علمی و مستند نیست. ممکن است در روش های مختلف عدد متفاوتی برای سی بی آر دریافت کنید. ممکن است صرفا برای دسته ای از خاک ها نتیجه خوبی دریافت شود. توصیه می کنیم با هر دو روش امتحان کنید و هر بار تست CBR انجام دهید.
ممنون بابت سایت خوب و آموزش های خوبتون
خواهش میکنم
با سلام خدمت شما موقع قرار دادن نمونه در دستگاه روی بالایی قالب که قرار میگیرد مقداری وزنه بر روی بالایی قالب کنار پیستون قرار میدهند دلیلش چیست؟
سلام به شما. متاسفانه جمله ای که نوشتید اصلا واضح نیست. طوری بنویسید که ما هم متوجه منظور شما بشیم تا بتونیم به درستی پاسخگو باشیم.
سلام من برای پایان نامه باید۱۲٠نمونه رو همزمان آماده کنم برای آزمایش سی بی آر چونکه مدت عمل آوری دارن.نمونه ها. ۱۲٠تا قالب استاندارد ندارم برای نمونه هام باید چیکار کنم؟
سلام. ۱۲۰ تا قالب بخرید.
از کجا میتونم قالب هارو تهیه کنم؟ هزینه شون بالا نمیشه؟
ما خودمون میفروشیم. اما هزینه اش خیلی بالا میشه.
هزینه ش بالا میشه. میتونم از لوله پلاستیکی ۶اینچی که هم اندازه قالب نمونه ست استفاده کنم؟
شدنش که میشه. اما آزمایش از استاندارد خارج میشه و نتایج دارای خطا خواهد شد. در این خصوص با استاد راهنماتون مشورت کنین.
سلام وقت بخیر بنده متوجه نشدم الان ضریب cbr چطور محاسبه میشود؟
سلام. ما واژه ای تحت عنوان “ضریب CBR” اصلا استفاده نکردیم داخل متن
آیا ضریبی برای تبدیل این دو CBR هست؟
کدام دو سی بی آر؟
سلام برای تعیین حجم و انداره مصابح مورد نیاز آزمایش CBR چیکار باید بکنیم؟ مثلا بدونیم برای ۱٠نمونه چقدر مصالح لازم داریم
حدود ده کیلوگرم
در ازمایش CBR چرا نمونه را اشباع میکنند
اشباع سازی نمونه در آزمایش سی بی آر به دو علت صورت می گیرد:
۱) معلوم بشه که در حین اشباع شدن، چه مقدار از مقاومت خاک کاسته میشه.
۲) معلوم بشه که آیا نمونه خاک دارای خاصیت تورمی هست یا نه. و اگر دارای خاصیت تورمی هست، مقدار آن چقدر می باشد.
آیا میشه گفت که در مصالحی که فاقد رس هست انجام آزمایش به روش اشباع کلا منتفیه؟
متشکر
سلام.خیر
لطف میکنید راهنمایی کنید که در چه شرایطی از روش اشباع استفاده میشه؟
در شرایطی که تراز سطح آب زیرزمینی بالا تر از تراز نمونه گیری شما از خاک باشد.
مثلا سطح آب زیرزمینی در عمق ۸ متری باشد، شما از عمق ۱۲ متری نمونه گرفته باشید.
با سلام
سی بی ار غرقاب در تعدا د ضربات ۱۰ برابر ۴
در تعداد ضربات ۳۰ برابر ۱۲
در تعداد ضربات ۶۵ برابر ۲۶
ارقام مربوط به سی بی ار غرقاب مصالح بستر میباشد آیا این مصالح برای بستر راهسازی مناسب میباشد؟ ممنون میشم جواب بدین
سلام. مقادیری که نوشتید اصلا مربوط به آزمایش سی بی آر نمی باشد. در تست CBR اصلا ضربه زدن نداریم. یعنی چی در تعداد ضربات ۳۰؟ مسئله دوم اینکه نفوذ شما چند سانتی متر بوده؟ ۲٫۵ سانتی متر؟ ۵ سانتی متر؟
سلام خسته نباشید ، برای لایه زیر اساس ، کدام عدد ملاک است ، سی بی ار ۲۵ میلیمتر یا ۵۰ میلیمتر ، ممنون
سلام. بستگی دارد از چه آیین نامه ای استفاده کنید. برخی از آیین نامه ها ملاک را ۲۵ و برخی دیگر ۵۰ میلی متر را در نظر می گیرند.
سلام عرض میکنم خسته نباشید
با توجه به اینکه بنده برای تهیه مصالح محدودیت دارم خواستم بدونم قالب هایی با ابعاد کوچکتر برای انجام تست سی بی آر وجود داره؟
سلام. قالب های آزمایش سی بی آر استاندارد است و نمی تونید از قالب های با ابعاد کوچکتر استفاده کنید.
سلام
خوب در ازمایش تراکم در هرلایه با وزنه ۵/۵ پوندی برای تراکم ۹۰ و ۹۵ چند ضربه هست
سلام. این سوال شما مربوط به آزمایش دیگری است و ارتباطی به CBR ندارد. لطفا این پرسش را در مقاله مربوط به آزمایش تراکم خاک بپرسید تا کارشناسان مربوط به این آزمایش پاسخ شما را بدهند.
سلام
میشه لطفا تعداد ضربات چکش در هرلایه برای تراکم ۹۰ و ۹۵ درصد ازمایش cbr رو بگید
سلام. تعداد ضربات چکش و وزن چکشی که باید استفاده بشه، در مطابق دستورالعمل انجام آزمایش تراکم است.
باسلام
ضمن عرض ادب و احترام
از لحاظ تجربی آیا رابطه ای بین سی بی آر خشک و اشباع وجود دارد؟
مثلا اگر سی بی آر خشک مصالح ترانشه خاکی عدد ۱۲ شده باشد ممکن است سی بی آر اشباع همان مصالح حدودا چه عددی شود؟
سلام. ارتباط دادن پارامترهای مختلف در علم ژئوتکنیک، امری متداول است. لذا خیلی راحت می توان با انجام تعداد زیادی آزمایش سی بی آر بر روی خاک های خشک و اشباع، نتایج آنرا به نوعی به هم مرتبط کرد. حال اینکه آیا این کار قبلا انجام شده یا نشده را باید با خواندن مقالات در این خصوص متوجه بشید. ما تا کنون همچین رابطه ای را ندیده ایم، چون به آن نیاز نداشته ایم. اما اگر شما به آن نیاز دارید، می توانید با جستجو ساده در بین مقالاتی که قبلابه چاپ رسیده اند آنرا بیابید. اگر هم تاکنون در این باب، تحقیقاتی صورت نگرفته است، می تواند موضوع جالبی برای یک تحقیق جدید باشد.
باسلام
ضمن تشکر از پاسخ شما سوال دیگه در همین رابطه
طبیعتا سی بی آر اشباع باید مقدار نسبتا کمتری نسبت به سی بی آر خشک یک مصالح مشترک نتیجه دهد چون پس از ۹۶ ساعت رطوبت مصالح متراکم شده بسیار بالا رفته و در نتیجه طبیعتا سی بی ار اشباع باید کمتر از خشک بدست آید…
بنظر شما این موضوع حاکم هستش یا امکان خلافش هست؟
به طور کلی و در اغلب مواقع وقتی خاک اشباع می شود ضعیف تر شده و حالت بحرانی تری به خود می گیرد. لذا پارامترهای مقاومت برشی و عدد سی بی آر آن کاهش می یابد. علت این موضوع در علم مکانیک خاک غیراشباع به طور مفصل بحث شده است. اما باید دقت کنید که همیشه این موضوع صادق نیست و در بعضی موارد استثنایی عکس این مطلب صادق است.
سلام.
ممنون ممنون بابت مطالب مفیدتون.
سوال بنده این هست که آیا عدد CBR از ۱۰۰ درصد هم میتونه بیشتر بشه؟
ممنون میشم پاسخ دهید
سلام. بله از نظر تئوری امکان پذیره. وقتی خاک شما مقاومت بیشتری از مصالح استاندارد داشته باشد، عدد CBR آن بیش از صد خواهد شد.
سلام چرا با افزایش اندازه دانه های خاک CBRبزرگ تر میشه؟
سلام. این مطلب در حالت کلی صحیح نیست. بیش از اینکه اندازه دانه ها در نتیجه عدد سی بی آر تاثیر گذار باشد، مقاومت دانه ها، قفل و بست بین آن ها و سایر پارامترهای مقاومتی در نتیجه عدد CBR تاثیرگذار است. اما در اغلب مواقع با بزرگتر شدن دانه ها، عدد CBR هم افزایش می یابد. علت آن است در اغلب دانه ها، مقاومت بین اجزای داخلی خود دانه بیشتر از اصطکاک بین دانه هاست. لذا مقاومت بیشتری در برابر نفوذ اهرم می کنند. پس عدد سی بی آر آنها بزرگتر می شود.
سلام، جسارتا درخصوص مقدارسی بی آر در آیین نامه روسازی راه ۲۳۴ مقدارمجاز سی بی آر برای زیر اساس حداقل ۳۰و برای اساس حداقل ۸۰ تعیین گردیده.
سلام. خیلی ممنون که نظرتون رو به ما گفتین. آیین نامه های مختلف، مقادیر بعضا متفاوتی از حداقل مقادیر سی بی آر برای لایه های راهسازی ارائه کرده اند. جدول آخری که در متن بالا آورده ایم، از کتاب باولز استخراج شده. چاپ چهارم. سال ۱۹۹۲
سلام خسته نباشید ببخشید فرمول CBR رو میگید؟
سلام. فرمول سی بی آر رو بالای همین متن نوشتیم که. CBR از تقسیم کردن بار استفاده شده در آزمایش، به بار وارد بر مصالح استاندارد ضربدر صد به دست می آید.
سلام
ببخشید این آزمایش برای ساختمان سازی هم الزامیست ؟
اجباری بودن یک آزمایش ژئوتکنیکی، معمولا توسط سازمان نظام مهندسی در هر استان تعیین میشه. در شهر تهران که ما در آن فعالیت داریم، آزمایش سی بی آر جز آزمایش های اجباری برای ساختمان سازی نیست. ممکن است در استان های دیگر اجباری باشد.
سلام
معمولا در پروژه ها نتایج آزمایش سی بی آر در حالت اشباع رو در نظر میگیرن چون طبق گفته خود آزمایش به حالت اجرا نزدیک تره آزمایش حالت اشباع
حالا اگه نتایج آرمایش سی بی آر در حالت خشک قابل قبول باشه اما در حالت اشباع غیرقابل قبول باشه
میشه به سی بی آر حالت خشک استناد کرد؟
ممنون
سلام. در خصوص این سوال شما نمیشه پاسخ قطعی داد. بستگی به نوع خاک مورد آزمایشتان دارد. چون رفتار خاک های مختلف هنگام اشباع شدن بسیار با هم تفاوت دارد. مثلا اگر خاک مورد آزمایش شما لس باشد، رفتارش موقع خشک بودن و اشباع بودن کاملا متفاوت است. خاک لس وقتی خشک است بسیار سفت و محکم است. اما وقتی اشباع می شود، دچار پدیده فروریزش می شود و به یکباره مقاومت خود را از دست می دهد. اما برخی دیگر از انواع خاک ها تفاوت چندانی بین خشک و اشباع بودنشان نیست.
سلام و خسته نباشید
ببخشید برای آزمایش سی بی آر خاک، خاک قبل اینکه بره زیر غلطک و یا بعد اینکه با غلطک متراکم بشه آیا تفاوتی تو نتایج هست؟
کدوم یک قابل استناده؟
منظورم اینه که خاک بعد تراکم نهایی سی بی آر قابل استناده یا خاک پخش بشه رو باند و ازش نمونه برداری بشه
ممنون
سلام. قطعا نتایج آزمایش سی بی آر قبل و بعد از تراکم متفاوت خواهد بود. عمدتا هر دو نتیجه لازم است. دلیل آن این است که بتوانند قیاسی بین شرایط زمین، قبل و بعد غلتک زنی داشته باشند.
سلام ممنون از راهنماییتون
متاسفانه نشریه هم در این مورد اشاره ای نکرده که قبل از تراکم اخذ بشه یا بعد تراکم
ولی به نظر بنده نتایج بعد از تراکم واقعی تر و قابل استناده
سلام
برای دو کیلومتر راه روستایی چند نمونه تست cbr نیاز است؟
سلام. در آیین نامه آزمایش سی بی آر راجع به نحوه انجام صحیح این آزمایش صحبت می کند و اصلا راجع به اینکه چند تا ازین آزمایش انجام دهید، صحبتی نمی شود. بسته به حساسیت و کاربرد شما از این راه، می تواند تعدادش متغیر باشد. بهتر است این سوال را از کارشناسان راهسازی بپرسید.
سلام و وقت بخیر
اگه CBR مربوط به بعنوان مثال ۵ میلیمتر نفوذ بیشتر از CBR مربوط به ۲.۵ میلیمتر نفوذ باش. چرا CBR مربوط به ۵ میلیمتر نفوذ بعنوان CBR نمونه خاک گزاش میشه؟
سلام. دلیل این است که بعد از نفوذ ۲٫۵ سانتی متری گسیختگی در خاک رخ می دهد. به همین علت همواره توقع داریم عدد سی بی آر ناشی از نفوذ ۵ میلی متر، کمتر از عدد سی بی آر ۲٫۵ میلی متر باشد.
با سلام
CBR های جدول بالا در تراکم چند است؟
۹۰ یا ۹۵ یا ۱۰۰
۱۰۰
سلام
آیا آزمایش سی بی ار برای خاک ریز دانه نیز می‌توان استفاده کرد.
اگر این خاک ترکیب ماسه بادی با مارن ریز دانه باشد به تراکم نود رسیده باشد آیا آزمایش cbr مناسب این کار هست. لازم به ذکر است که این مصالح درلایه های۳۰ سانتی وبه تعداد ده لایه اجرا شده است
سلام
پاسخ سوال اول شما: بله. آزمایش سی بی آر هم برای ریزدانه استفاده می شود و هم برای خاک های درشت دانه.
پاسخ سوال دوم: نمی تونیم همینجوری بگیم آزمایش cbr برای این خاک مناسب است یا نه. بستگی داره شما بگید هدفتون از انجام آزمایش این آزمایش چیه؟ مثل این میمونه شما بپرسین “آزمایش خون” واسه یه آدم پنجاه ساله خوبه؟ در جواب طرف میگه بستگی داره هدفت از انجام آزمایش چیه؟ اگر قراره تست قند خون بگیرید خوبه. ولی اگر قراره تست کرونا بگیرید، قطعا آزمایش خون، واسش خوب نیست.
با سلام و احترام
مقدار CBRخاک های ریزدانه کاملا اشباع چقدر است؟
سلام. مقدار دقیق و مشخصی ندارد. اما سی بی آر خاک ریز دانه کاملا اشباع بین ۱ تا ۸ درصد است.
سلام.
می خواستم بپرسم اینکه آئین نامه میگه باید خاک مورد آزمایش معرف ۶۰ سانتی متر از خاک لایه های زیرسازی باشه منظور چیه؟ یعنی از سطح سابگرید باید به عمق ۶۰ سانتی متر CBR مطابق با CBR طرح باشد؟
تشکر
سلام. کدوم آیین نامه همچین حرفی زده؟ لطفا مشخص کنید کجا و در چه منبعی این حرف گفته شده تا دقیق تر بتونیم راجع بهش صحبت کنیم.
سلام نشریه ۱۰۱ ویرایش دوم مشخصات راه
سلام ممنون از مطلب مفیدتون چرا انتظار داریم که عدد cbr 0.1 بالا تر از cbr 0.2 باشه و اگه این اتفاق نیافتاد آزمایش بایدتکرار شه و در بار دوم اگر باز هم cbr 0.2 بالاتر بود نتیجه را همون cbr 0.2 گزارش می کنیم
لطفا بفرمایید این حرفتون توی کدوم کتاب یا مقاله نوشته شده که بتونیم راجع بهش بیشتر صحبت کنیم.
با سلام لطفا تفاوت وزن مخصوص ظاهری و حقیقی رو بگین ؟
سلام. وزن مخصوص حقيقي خاک عبارت است از وزن مخصوص جزء جامد خاک به عبارت ديگر وزن مخصوص ظاهري وزن مخصوص همه فازهاي خاک يعني فاز جامد، مايع و گاز را مشخص مي نمايد اما با اندازه گيري وزن مخصوص حقيقي فقط وزن ذرات جامد خاک در واحد حجم مشخص مي گردد.
سلام عرض ادب
پیرو سوال قبلی اینجانب از حضرتعالی به استحضار می رسانم در آزمایش CBR , در متن شرح آزمایش D-۱۸۸۳ شکل شماره figure -3 از نموداری استفاده شده که محور افقی وزن مخصوص خشک با واحد پوند بر فوت مکعب و محور قائم عدد CBR و روی نمودار توضیح داده شده آزمایش سه بار وهر بار با تعداد ضربات ۱۰ – ۲۵ – ۵۶ هر لایه کوبیده شود که بنده علت انجام این آزمایش واستفاده از نتیجه آن را تشخیص نمیدهم
ثانیا آیا برای انجام آزمایش CBR رطوبت اپتیمم حتما باید از آزمایش تراکم و هر لایه با ۲۵ ضربه بدست آمده باشد یا میتواند مقدار رطوبت اپتیمم را با آزمایش قالب CBR وتعداد ۵۶ ضربه با درصدهای مختلف آب تا بدست آوردن رطوبت اپتیمم انجام داد
باتشکر از لطف وزحمات شما
سلام بر شما. در خصوص سوال اولتون عرض کنم که لازمه آیین نامه ای که گفتید رو باید تو واتساپ برام ارسال کنید. چون من نمیدونم منظور شما از شکل شماره ۳ چی هست. در خصوص سوال دومتون هم اینو بگم که درصد رطوبت اپتیمم بهتره صرفا از آزمایش تراکم به دست بیاد.
سلام عرض ادب
برای آزمایش CBR اگر بخواهیم برای یک خاک مشخص با تعداد ضربات مختلف آزمایش کنیم
طبق آیین نامه این تعداد ضربات چه اعدادی هستند ؟ برای سه ضربه متفاوت؟
سلام. توصیه می کنم متن بالا رو به دقت بخونید. در آزمایش CBR اصلا ما ضربه ای به خاک نمیزنیم. احتمالا منظور شما آزمایش SPT است. در آن آزمایش ضربه زدن به خاک در سه مرحله مختلف وجود دارد.
سلام تشکر ازشما به خاطر مطالب مفیدی که در اخیار عموم گزاشتید .چطور باید ضخامت بیس وساب بیس رو با استفاده از cbr تخمین بزنیم
سلام بر شما. آزمایش سی بی آر ، آزمایش مناسبی برای تخمین ضخامت لایه های راهسازی مثل بیس و ساب بیس نیست. هدف این آزمایش تخمین میران تراکم آن لایه است. برای محاسبه دقیق ضخامت یک لایه می توانید از شیوه های مخرب، مثل تخریب بخشی از آن مقطع و اندازه گیری با وسایل اندازه گیری مثل کولیس صورت می گیرد. روش دوم استفاده از آزمایشهای غیرمخرب است. در این روش با انتشار یک سری امواج به داخل زمین، می توان ضخامت هر لایه را به دقت محاسبه کرد. یکی از این آزمایش های غیرمخرب، آزمایش MASW است.
عدد سی بی آر در تراکم ۱۰۰ درصد : ۹
عدد سی بی آر در تراکم ۹۵ درصد: ۵
عدد سی بی آر در تراکم ۹۰ درصد : –
لطفا در این خصوص توضیح دهید
با توجه به جدولی که در متن بالا آمده است، خاک شما ضعیف تا نسبتا خوب است. از این خاک می توانید برای خاک بستر استفاده کنید. اما استفاده از این خاک برای اساس یا زیراساس توصیه نمی شود.
سلام .
ممنون بابت مطالب مفیدتون .
میشه لطفاً طریقه رسم نمودار وزن مخصوص و CBR خاک و همچنین رسم منحنی تغییر شکل و فشار خاک ( همراه با نکات طریقه خواندن فشار های اصلاح شده) رو بگین .
ممنون میشم
سلام بر شما. چیزی که گفتید یه کار عملی هست. در قالب یک کامنت و یا پیام نمیشه توضیح داد. الان شما خودتون رو بزاریذ جای من. طریقه خوندن فشار اصلاح شده رو چجوری توی یه کامنت بگم؟ 🙂
برای یادگیری این تکنیک های عملی، بهتون توصیه می کنم در دوره عملی کار آموزش کار با دستگاه های آزمایشگاه خاک شرکت کنید و به صورت عملی کار با دستگاه ها رو یاد بگیرید.
با سلام وتشکر از مطالب مفید و کاربردی که تو سایت گذاشتین.
سوال بنده این است که بنا به شرایطی مشاور تصمیم به تست CBR از لایه های خاکریزی می کند. و این لایه های خاکریزی بنا به دستورکار مشاور با تراکم ۹۰ و ۹۵ و ۱۰۰ درصد کار شده اند.
CBR مناسب با این لایه ها چه عددی باید باشد؟
در جدول مربوط به CBR مناسب که توسایت گذاشتید فقط واسه بستر و لایه های زیراساس و اساس می باشد و لایه های خاکریز چیزی نیست.
ممنونم پاسخ بدهید
سلام. دقت بفرمایید که آزمایش سی بی آر در اصل یک آزمایش برای راهسازی است. مطالبی هم که ما برای شما تهیه کردیم بر گرفته از استاندارد ASTM است. در این استاندارد عدد CBR مناسب برای لایه های مرتبط به راهسازی مثل اساس و زیراساس ارایه شده. تو ذاتا این آزمایش مختص راه است. برای سنجش میزان تراکم یک لایه خاکریز، آزمایش سی بی آر، آزمایش مناسبی نیست. بهتر است از آزمایش SPT برای سنجش تراکم خاک استفاده کنید.
با سلام و احترام
میزان تراکم لایه های خاکریزی طبق دستورکارمشاور در جاهایی برابر۹۵ درصد است. می خواستم بدونم اگر لایه خاکریزی جواب تست تراکمش ۹۳ % شود آیا بایستی مجدد تست شود(RT) یا اینکه (RC) است ؟
با تشکر فراوان
از طریق چه آزمایشی متوجه شدید تراکم آن لایه ۹۳% است؟
آزمایش دانسیته در محل( روش مخروط ماسه ای)
خروجی آزمایش دانسیته در محل، چگالی خاک هست. چطور اینو به درصد تراکم ارتباطش دادید؟ برای به دست آوردن درصد تراکم روش های بهتری مثل آزمایش اس پی تی وجود داره.
سلام. برای خاک مسلح شده با ژئوگرید جهت لایه های روسازی ( اساس و زیراساس ) چه نوع آزمایشی مناسب هست ؟
هدف اینکار : قصد دارم ظرفیت باربری و میزان نشست نسبت به خاک غیر مسلح را مقایسه کنم.
سلام. روش ها و آزمایش های مختلفی برای به دست آوردن ظرفیت باربری خاک وجود داره که عموما به دو دسته تقسیم بندی میشن:
۱- روش مستقیم: در این روش بر روی سطح زمین بارگذاری می کنند و ظرفیت باربری خاک را محاسبه می کنند. مهمترین آزمایشی که با آن ظرفیت باربری به طور مستقیم به دست می آید، آزمایش بارگذاری صفحه است.
۲- روش مستقیم: در این روش، مقادیر پارامترهای مقاومت برشی مثل فی و سی با آزمایش هایی مثل آزمایش سه محوری و یا برش مستقیم به دست می آید. سپس این مقادیر را در فرمول های ظرفیت باربری مثل فرمول هانسن یا فرمول ترزاقی جایگزین می کنند تا ظرفیت باربری به دست آید.
امروزه هر دو روش بالا با استفاده از نرم افزارهای محاسبه ظرفیت باربری انجام می شود.
ممنون از راهنمایی های شما .
برای محاسبه نشست ترانشه های مرمت شده تاسیسات شهری چه آزمایشات صحرایی و آزمایشگاهی وجود دارد؟ ممنون
برای محاسبه میزان نشست یک سازه ابتدا باید توجه کنید که کلا دو نوع نشست داریم:
۱- نشست الاستیک یا آنی: میزان نشستی که دقیقا بعد از احداث ساختمان در خاک ایجاد میشه
۲- نشست دراز مدت یا نشست ناشی از تحکیم خاک: نشستی که در دراز مدت، مثلا در عرض ده سال در خاک ایجاد میشه
در سوال اشاره نکردید که دقیقا دنبال محاسبه کدوم نوع از نشست هستید. به هر ترتیب برای محاسبه نشست الاستیک، باید مدول الاستیسیته رو به صورت مستقیم از آزمایش هایی مثل آزمایش بارگذاری صفحه و یا به صورت غیر مستقیم از آزمایش هایی مثل آزمایش اس پی تی بدست بیارید. بعدا با استفاده از فرمول نشست الاستیک، مقدار این نشست را محاسبه کنید.
در محاسبه نشست دراز مدت، لازمه پارامترهای این نشست رو از آزمایش تحکیم به دست بیارید. بعدش میتونید تخمین بزنید که مثلا در عرض ده سال، ساختمان چه میزان نشست کرده.
سلام برای اجرای فنداسیون دکل چهار نوع نقشه داریم برای زمینهای مختلف برای مشخص نمودن Qa خاک از چه آزمایشی استفاده کنیم
سلام. اگر منظور شما از Qa همان ظرفیت بابری است، به طرق مختلف می توانید این کار را انجام دهید:
روش اول: با استفاده از آزمایش بارگذاری صفحه یا آزمایش های صحرایی مشابه آن، به صورت مستقیم روی خاک بار وارد کنید تا ظرفیت باربری خاک به دست آید.
روش دوم: با استفاده از آزمایش های مرجع مثل آزمایش SPT میزان نفوذ استاندارد خاک را محاسبه کرده و با استفاده از روابط موجود، مقدار ظرفیت باربری را تخمین بزنید.
روش سوم: با استفاده از آزمایش هایی که مقاومت برشی خاک را به دست می دهند، مثل آزمایش برش مستقیم و یا آزمایش سه محوری ، مقدار پارامترهای برشی، مثل فی و سی خاک را محاسبه کنید. سپس با استفاده از فرمول های ظرفیت باربری مثل فرمول ترزاقی، میرهوف و یا هانسن، مقدار ظرفیت باربری را محاسبه نمایید.
روش اول از همه دقیق تر است، اما انجام دادن آن بسیار گران تر از سایر موارد است. به ترتیب از روش اول تا سوم آزمایش گرانتر ولی ارزانتر می شود.
سلام
عدد سی بی آر با درصد سی بی آر فرق دارد مثلا در مثال بالا که زدید عدد ۲٫۲ شده اگر ضرب در ۱۰۰ کنیم می شود ۲۲۰،کدوم عد عدد سی بی آر است ۲٫۲ یا ۲۲۰؟
با سپاس
سلام. برای به دست آوردن عدد CBR حتما نسبت بار اعمال شده به بار استاندارد رو باید در عدد ۱۰۰ ضرب کنیم. ما هم همین کار رو کردیم و عدد سی بی آر ما ۲٫۲ شده است.
در قسمت
CBR چیست؟
در خط هفتم مقدار ۳۰ کیلوگرم بار عنوان شده است.
در خط هشتم، سهوا نوشته شده است ۳۰۰۰ (مقدار بار ضربدر ۱۰۰) بر ۱۳۶۶ تقسیم و در عدد ۱۰۰ ضرب می شود، که نیاز به اصلاح دارد.
سلام. ممنون از تذکرتون. اصلاح شد.
سلام
امکانش هست با یک مثال عددی نحوه ی محاسبه درصد تورم را توضیح بدهید؟
سپاسگزارم
سلام. محاسبه درصد تورم کار سختی نیست. فرض کنید شما نمونه خاکی دارید که ارتفاع اولیه آن ۱۵ سانتی متر بوده است. گیج قایم نشان می دهد که به اندازه ۱ سانتی متر افزایش ارتفاع داشته ایم. با تقسیم کردن میزان تورم به ارتفاع اولیه، و ضرب کردن آن در عدد ۱۰۰، مقدار درصد تورم به دست می آید. در این مثال عددی که زدم درصد تورم خاک ۶٫۶۷ درصد است.
سلام خیلی ممنون لطفا بفرمایید
خاکی با عدد CBR برابر با ۲۵ برای اساس مناسب تر است یا برای زیر اساس لطفا توضیح دهید
همانطور که در آخرین جدول متن بالا ملاحظه می کنید، عدد CBR نشانگر یک خاک خوب است. استفاده از این خاک هم برای اساس مناسب است و هم برای زیراساس.
سلام در مورد فایل ازمایش سی بی ار سوال داشتم
۰۹۱۲۷۴۶۴۵۸۵
سلام. بله در خدمتتون هستم. سوالتون رو بپرسید.
هدف از اشباع نمونه ی خاک در ازمایش cbr چیه؟
اشباع کردن نمونه خاک به دو علت انجام می شود:
۱- اولین هدف از اشباع کردن نمونه این است که متوجه شویم آیا خاک قابلیت تورم دارد یا خیر. اگر قابلیت تورم دارد مقدار آن چقدر است.
۲- دلیل بعدی این است که متوجه شویم پس از اشباع شدن نمونه چه مقدار از مقاومت آن کاهش پیدا می کند.
این سوالی که شما پرسیدید به طور مفصل در کتاب “روسازی راه” نوشته امیرمحمد طباطبایی بحث شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به این کتاب مراجعه فرمایید.
با سلام ،درخواست آزمایش سی بی آربرای مصالح ساب بیس درحالت اشباع داده شده و آزمایشگاه سی بی آر متناظر با تعداد ضربات ۱۰-۳۰-۶۵ودانسیته خشک متناطربا ضربات به ترتیب ۹٫۶-۸-۶٫۸واعداد متناظر با آن ۳۰-۶۵-۹۹ داده شده است ودرصد رطوبت بهینه ۶٫۳وحداکثردانسیته خشک خاک ۲٫۲۱اعلام گردیده حا ل سوال این است که سی بی آرمتناظر با حالت اشباع ساب بیس کدام عدد باید درنظر گرفته شود لطفا راهنمایی بفرمایید
سلام. همانطور که در متن بالا، چگونگی به دست آوردن عدد سی بی آر را توضیح دادیم، برای به دست آوردن CBR لازم است وزن لازم برای فرو بردن پیستون داخل خاک خود تا اندازه ای مشخص را بدانید. شما در سوال خودتون فرآیند متراکم کردن خاک با درصد رطوبت بهینه را توضیح دادید و اطلاعاتی از خود آزمایش سی بی آر به ما نگفته اید. لذا با این اطلاعاتی که شما دادید نمی توان عدد سی بی آر را تعیین کرد.
سلام
در چه مواقعی انجام آزمایش سی بی آر در پروژه های راهسازی و در لایه های خاکریزی و زیراساس و اساس نیاز هست که انجام بشه؟
وقتی که درصد تراکم لایه ها با آزمایش وزن مخصوص بدست میاد دیگه چه نیازی به آزمایش سی بی آر هست؟
سلام، هر وقت بخواهیم تراکم بستر راه را به دست بیاوریم ازمایش سی بی ار انجام می دهیم. خدمتتان عرض شود آزمایش تعیین وزن مخصوص برای بدست آوردن چگالی خاک است و میزان تراکم خاک را به صورت مستقیم نمی دهد. به عنوان مثال ممکن است خاکی سنگدانه های درشت داشته باشد ولی به خوبی متراکم نشده باشد. این خاک میزان چگالی بیشتری از خاک ریزدانه متراکم شده دارد. پس نمی توان اینطور نتیجه گیری کرد که هرگاه چگالی خاک بیشتر باشد پس تراکم خاک بیشتر است.
با سلام تستي كه بصورت ميداني انجام بشه جهت سفتي زيرسازي كه متناظر با cbr بشه چيست’
سلام، هیچ آزمایشی دقیقا متناظر با آزمایش دیگه وجود نداره و نمیشه آزمایشی رو جایگزین آزمایش دیگه کرد. اما اگر یه تقریب برای جایگزینی سی بی آر مد نظرتون باشه، می توان از آزمایش SPT جهت تخمین میزان سفتی و تراکم نسبی زیرسازی استفاده کرد. نتایج آزمایش SPT با استفاده از جداولی به تراکم نسبی مرتبط می گردد. این جداول در بخش “آزمایش نفوذ استاندارد SPT” در همین وبسایت وجود دارد.
ازمونDcp چطور؟ بهتر cbr را تحليل نميكنه روش ميداني ساده جهت ارزيابي سفتي خاك و تخمين cbr
اگر منظورتان DCPT یا آزمایش اس پی تی دستی است که باید بگویم آن تست هم می تواند برای تخمین میزان تراکم و سفتی خاک به کار رود. این آزمایش با ضرایبی به آزمایش SPT استاندارد مرتبط می گردد.
خيلي ممنون” برا تست سفتي خاك بطور ميداني با سرعت جواب سريع چي رو پيشنهاد ميديد
خواهش میکنم. پیشنهاد من آزمایش SPT دستی است.
بسيارآموزنده بود سپاسگزارم
قربان شما
سلام و خسته نباشید
ما یک زمینی داریم که قبلا حدود ۳۰ سال پیش روی آن کارخانه و پالایشگاه بنا شده و الان حدود ۸۵ متر مربع از این زمین را می‌خواهیم یک سازه روی آن بنا کنیم .آزمایش خاکی که از این زمین گرفتیم از سطح تا ۳ متر خاک زیرین رو زده خاک دستی میخواستم بدونم اگر ما وزن تقریبی این سازه حدود ۴۰۰ الا ۵۰۰ تن باشه چطوری مطمئن بشیم این خاک مناسب اجرای پروژه هست ؟؟؟
سلام. این سوال را باید از آن آزمایشگاه خاکی بپرسید که آزمایش های پروژه شما را انجام داده اند. ما دسترسی به دفترچه خاک شما ندارید. طبیعتا نمیدانیم خاک شما برای تحمل ۴۰۰ تا ۵۰۰ تن مناسب است یا خیر